تبیان، دستیار زندگی
نخستین پرواز مسافری ایران به خارج از كشور با خلبانان ایرانی، در مسیر تهران آنكارا افتتاح شد. سرنشینان این پرواز جمعی از كاركنان نیروی هوایی بودند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

2 آبان 1313 اولین پرواز مسافری خارج از كشور

نخستین پرواز مسافری ایران به خارج از كشور با خلبانان ایرانی، در مسیر تهران آنكارا افتتاح شد. سرنشینان این پرواز جمعی از كاركنان نیروی هوایی بودند.

بخش تاریخ ایران و جهان تبیان
2آبان 1313 اولین پرواز مسافری خارج از كشور

اولین هواپیما

امروز یکصد و دو سال از فرود اولین هواپیما در ایران گذشت؛ در 14 آبان سال 1292 شمسی خلبانی لهستانی اولین پرواز بر فراز ایران را به صورت نمایشی انجام داد و سپس در میدان مشق تهران در حضور احمدشاه قاجار به زمین نشست.

گرچه اولین پرواز بشر با هواپیما در سال 1903 یعنی 1281 هجری شمسی توسط برادران رایت انجام شد اما بیش از ده سال طول کشید تا خلبانی لهستانی اولین هواپیما را بر فراز آسمان ایران به پرواز درآورد.

به روایت تاریخ "کوزمینسکی" خلبان لهستانی اصل که برای پرواز نمایشی در حضور احمدشاه قاجار به ایران آمده بود در 14 دی 1292 قطعات مجزای یک هواپیمای "بلریو11" را از شوروی و از طریق بندر انزلی بوسیله اتومبیل به تهران آورد و پس از سرهم کردن آن اولین پرواز را بر فراز تهران به انجام رساند. با این حال اولین پرواز هواپیما بدون حاشیه هم نبود چرا که نبود مکان مناسب برای فرود باعث شد خلبان به اجبار در میدان مشق فرود بیاید.

در تاریخچه پست و تلگراف و تلفن ایران در شرح ایجاد خطوط پستی هوایی به ورود اولین هواپیما به ایران اشاره شده است. بنا به این روایت در ماه صفر سال 1332 هجری قمری "طیاره ای" در آسمان تهران نمودار شده و در میدان مشق فرود می آید و فردای آن روز احمدشاه با جماعتی از درباریان و خدمتگزاران دستگاه کشوری و لشگری از آن دیدن کرده و در کنار آن ژسی به یادگار می گیرند.

روزنامه ارشاد از مطبوعات مشهور زمان قاجار هم در گزارشی به پرواز هواپیما اشاره می کند اما در این روایت هواپیما با سانحه مواجه می شود. در این گزارش آمده است که خلبان این هواپیما پیش از این در چند کشور دیگر نیز پروازهای نمایشی انجام داده و از مردم پول گرفته است؛ او در تهران هم بلیط فروخته و پس از مختصر گردشی بر فراز تهران به سمت البرز می رود. بنا به این گزارش چند روز بعد قطعات متلاشی شده هواپیما روی چارچرخه ای اسبی در کنار خیابان علاءالدوله (فردوسی) دیده می شود.

گفته می َشود هواپیما در جریان پروازهای نمایشی خود دچار حادثه شده اما به خلبان آسیبی نمی رسد. کوزمینسکی پس از آن با تعمیر مجدد هواپیما یکبار دیگر در محلی در اطراف شهر هواپیمای خود را این بار با موفقیت به پرواز درمی آورد.

عکسی که در بالا مشاهده می کنید یک سند تاریخی از هواپیمای کوزمینسکی پس از اولین پرواز است؛ در این عکس احمدشاه قاجار در کنار محمدحسن میرزا ولیعهد، جمعی از ملازمان و خلبانی که احتمالا "کوزمینسکی" باشد در مقابل دوربین ایستاده اند. این عکس همان عکسی است که گفته شده است احمدشاه و درباریان با هواپیما گرفته اند و در روزنامه "ایلوستراسیون" فرانسه منتشر شده است.


منبع: مرکز اسناد انقلاب اسلامی، پارسینه