افزایش امید به زندگی در بین ایرانیان

مهم ترین علل افزایش امید به زندگی در سال های اخیر نیز کاهش مرگ و میر کودکان زیر پنج سال، افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی، افزایش سطح سواد و ایجاد تسهیلات در مناطق روستایی عنوان می شود.

آمارها در آخرین سال فعالیت این دوره از وزارت بهداشت نشان دهنده بهبود برخی شاخص های مهم سلامتی نظیر "سن امید به زندگی" و "مرگ و میر مادران و نوزادان" است.
بنا بر گزارش های سازمان بهداشت جهانی، ایران در سال 1394، با کمترین میزان مرگ مادر و نوزاد نسبت به چند دهه اخیر روبرو بوده و سن امید به زندگی در کشور به 74 سال رسیده است.
به گزارش تبیان به نقل از خبرنگار ایسنا، شاخص ها و متغیرهای وضعیت حوزه سلامت در زمان تحویل آن به دولت یازدهم در سال منتهی به 1392 نشان می دهد که شاخص امید به زندگی در بدو تولد از 72 در سال 1390 به 73 در سال1392 رسیده است. مهم ترین علل افزایش امید به زندگی در سال های اخیر نیز کاهش مرگ و میر کودکان زیر پنج سال، افزایش دسترسی مردم به خدمات بهداشتی، افزایش سطح سواد و ایجاد تسهیلات در مناطق روستایی عنوان می شود.
بر اساس اطلاعات مطالعه DHS در سال های 1391 و 1392، روند میزان مرگ کودکان زیر پنج سال برپایه داده های سازمان جهانی بهداشت به ترتیب به 18 و 17 مورد در هزار تولد زنده است.  همچنین میزان مرگ کودکان زیر یکسال بر اساس گزارش سازمان جهانی بهداشت در سال های مذکور، 15 و 14 مورد در هر 1000 تولد زنده اعلام شده است.

در سال 1392 حدود 98 درصد کودکان زیر یک سال، واکسن های سه گانه، سل، فلج اطفال و هپاتیت خود را دریافت کرده اند. نرخ مرگ و میر مادران در کشور در این سال به 19.9 در 100هزار تولد زنده رسید. تعداد مراکز بهداشتی درمانی روستایی نیز از 2281 واحد در سال1387، به تعداد 2388 مرکز در سال 1392 رسید.
در بازه زمانی 1387 تا 1392 تعداد مراکز بهداشتی درمانی شهری از 1777 به 1947 مرکز رسید و سهم پرداخت مستقیم مردم در حوزه  سلامت نیز در سال 1392 بیش از 60 درصد و نسبت تخت به ازای 1000 نفر جمعیت در سال 1392 به میزان 1.44 اعلام شده است.

دولت یازدهم در حوزه سلامت چه کرد؟

در بازه زمانی 1392 تا 1394  اختصاص اعتبار ویژه برای رفع بحران دارویی، تأمین داروهای مورد نیاز بیماران و جلوگیری از ادامه روند کمبود و گرانی دارو بخشی از اقدامات وزارت بهداشت دولت یازدهم در حوزه دارویی بود. همچنین می توان  ایجاد نظام تأیید اصالت دارو برای مبارزه با داروهای قاچاق و در ادامه، پیگیری در شمول قرار دادن تجهیزات پزشکی، مکملها و مواد غذایی برای کنترل اصالت فراورده های سلامت  را  به عنوان یکی از دستاوردهای مهم این حوزه برشمرد.
برنامه حمایت از تولید داخل دارو و تجهیزات پزشکی نیز همواره به عنوان یکی از اولویت های وزارت بهداشت مطرح می شد. طبق اقدامات و برنامه ریزی های وزارت بهداشت، سهم داروهای تولید داخل از کل بازار دارو از 60 درصد در سال 1392 به 70 درصد در سال 1394 ارتقا یافته است.

پوشش بیمه ای 10 میلیون نفر در دولت یازدهم

طرح تحول نظام سلامت در اردیبهشت 1393 شامل اصلاحات در بیمارستان ها و کاهش سهم پرداختی مردم آغاز شد. یکی از برنامه های وزارت بهداشت بعد از اجرای این طرح،   تدوین و ابلاغ کتاب جدید ارزش های نسبی خدمات سلامت و هتلینگ و گسترش خدمات بهداشتی در حاشیه شهرها و اجرای اصلاحات در حوزه آموزش پزشکی بود.
پوشش بیمه ای افراد فاقد بیمه نیز در این طرح مورد توجه وزارت بهداشت قرار گرفت که به دنبال آن، بیش از 10 میلیون نفر از افراد فاقد بیمه بطور رایگان تحت پوشش سازمان بیمه سلامت قرار گرفته اند.
کاهش پرداختی بیماران بستری در بیمارستان های دولتی در بازه زمانی 1392 تا 1394 از 37 درصد به حدود 8.5 درصد نیز یکی دیگر از اقدامات وزارت بهداشت بوده که نتیجه آن بهره مندی نزدیک به 15 میلیون بیمار بستری از این خدمات است.

94 میلیون ویزیت برای 40 میلیون بیمار

حفاظت مالی از هزینه های کمرشکن در بیمارستان های دولتی

حفاظت مالی از بیماران بستری در برابر هزینه های کمرشکن سلامت در بیمارستان های دولتی را می توان به عنوان یکی از مهم ترین اقدامات دولت در عرصه سلامت عنوان کرد. مطابق برنامه وزارت بهداشت این برنامه برای جمعیت کشور به صورت هدفمند صورت گرفته است. پیش از اجرای طرح تقریبا همه بیماران برای خرید تجهیزات و لوازم مصرفی به خارج بیمارستان ارجاع می شدند که این میزان در حال حاضر به 3.2 درصد کاهش یافته است.
بنابر اعلام مسوولان وزارت بهداشت، کاهش 42 درصدی قیمت انواع لوازم و تجهیزات پزشکی پرمصرف، ساخت 658 کلینیک ویژه به ارایه خدمات ویزیت سرپایی با تعرفه دولتی در 358 شهر و انجام بیش از 94 میلیون ویزیت توسط 11000 نفر پزشک عمومی، متخصص و فوق تخصص، در سال 1394 برای بیش از 40 میلیون بیمار و مراجعه کننده با رعایت استانداردهای وزارت بهداشت را می توان به عنوان یکی دیگر از دستاوردهای این حوزه مطرح کرد.
انجام بیش از 920 هزار زایمان طبیعی رایگان در سراسر کشور، بازسازی دو میلیون متر مربع کف، دیوار و سقف و فضای بستری، توزیع 78000 قلم تجهیزات هتلینگ، توزیع 18750 تخت و نوسازی 39 هزار تخت بیمارستانی در سال های اجرای طرح تحول، راه اندازی 21 پایگاه اورژانس هوایی وانتقال 3747 مصدوم و بیمار به بیمارستان ها طی2365 سورت پروازی در این طرح و همچنین راه اندازی 1714 تخت مراقبت ویژه نوزادان، اطفال و بزرگسالان، افزایش 900 تخت روانپزشکی در بیمارستان های عمومی در طرح تحول نیز از جمله این اقدامات است.
بنابراین گزارش، تامین 11060 تجهیزات سرمایه ای متوسط و سنگین در بیمارستان های موجود وتامین 16689  تجهیزات سرمایه ای متوسط و سنگین در بیمارستان های جدیدالاحداث و  راه اندازی تعداد 10400 تخت جدید الاحداث را می توان به عنوان بخش دیگری از تغییرات حاصل از اجرای این طرح برشمرد. 
 نظام شبکه بهداشت کشور بازسازی شد
بعد از اجرای این طرح، در مجموع 5735 پزشک در 338 بیمارستان از 301 شهر محروم مورد حمایت برنامه ماندگاری قرار گرفته اند. همچنین برنامه پزشک خانواده در دو استان فارس و مازندران نیز اجرایی شد.  تا پایان سال 1394 مراکز خدمات سلامت برای حدود 10 میلیون نفرحاشیه نشین که پیش از این از هیچ خدمت بهداشتی برخوردار نبودند، ایجاد شده است.  تدوین طرح بازسازی و نوسازی نظام شبکه بهداشت و درمان کشور با رویکرد تقویت مراقبت های بهداشتی اولیه نیز در نظام سلامت دولت یازدهم مورد توجه قرار گرفت.
همچنین تدوین شاخص های ارزیابی کوریکولوم آموزشی رشته های علوم پزشکی در راستای تطبیق برنامه های آموزشی رشته های علوم پزشکی با مفاهیم ارتقای سلامت  را نیز می توان به عنوان گامی مثبت در زمینه تحول آموزش پزشکی کشور محسوب کرد.
افزایش شاخص امید به زندگی در کشور و کاهش مرگ و میرکودکان زیر 5 سال
به طور کلی،  در نتیجه اقدامات بخش سلامت، شاخص امید به زندگی در بدو تولد به 74 سال در سال1394 رسید و روند میزان مرگ کودکان زیر پنج سال در سال 1393 به 15.8مورد در هزار تولد زنده کاهش یافت. همچنین مرگ نوزادان به 10 در هزار تولد زنده و مرگ مادران به 18.9 در 100هزار تولد زنده کاهش یافت. به این ترتیب، سهم پرداخت مستقیم از جیب مردم از هزینه های سلامت در سال 1394 به کمتر از 50 درصد کاهش یافته و نسبت تخت به 1000 نفر جمعیت در سال 1394 به میزان 1.6 رسید.