داشتن چند مورد از موارد وجوب خمس

خمس یکی از موارد فروع دین اسلام می باشد و فرد مسلمان در مواردی باید یک پنجم مال خود را از مالش خارج کند که در ادامه برخی از احکام می آید.

بخش احکام اسلامی تبیان

- اگر کسی سر سال خمسی اش رسید و مالش مخلوط به حرام بود و از طرفی منفعت کسب هم داشت و نیز می خواهد که مقداری از اموالش را سرمایه ی تجارت برای کارهای دیگر قرار دهد آیا این فرد باید این اموال را 3 بار تخمیس کند؟

جواب: یک خمس برای مخلوط به حرام بودن بدهد و یک خمس هم برای درآمد سال که از مخارج اضافه آمده است و اگر پس از تخمیس همین مال مخمّس را سرمایه قرار دهد، خمس ندارد. یک خمس برای مخلوط به حرام بودن بدهد و یک خمس هم برای درآمد سال که از مخارج اضافه آمده است و اگر پس از تخمیس همین مال مخمّس را سرمایه قرار دهد، خمس ندارد.

پرداخت خمس از غیرمال متعلّق خمس:

- آیا اگر کسی مقداری پول در حساب قرض الحسنه داشته باشد و خمس به او تعلّق بگیرد ولی به آن پول دست نزند و از پولی که نزد خودش است بخواهد خمس آن را بدهد، وظیفه اش چیست؟
جواب: اگر آن پول هم از درآمد است، باید خمس آن را نیز محاسبه کند و سپس بدهی مربوط به خمس را ادا نماید.

پرداخت پول خمس موادّ خوراکی:

- آیا می شود خمس موادّ خوردنی را به صورت پول حساب کرد و داد یا باید مثلاً همان برنج را داد؟
جواب: مانع ندارد و لازم نیست که خمس از همان مال پرداخت شود.

پرداخت بدهی خمسی از درآمد سال جدید

- اینجانب در محاسبات خمس سال گذشته، مبلغی را بدهکار شدم و در طول سال، مقداری از آن بدهی را پرداخت کرده ام. آیا بافی مانده ی بدهی فوق جزء موونه محسوب می شود یا خیر؟
جواب: آن بدهی جزء موونه ی سال جدید محسوب نمی شود و باید خمس هر مقدار از درآمد خود را که صرف ادای خمس سال قبل کرده اید پرداخت نمایید.

محاسبه ی خمس برای اولین بار:

- فردی برای اولین بار می خواهد خمس اموالش را حساب کند، خانه ی مسکونی که نمی داند با چه مالی آن را خریده، چه حکمی دارد؟ در صورتی که بداند آن را با مالی که چند سال پس انداز شده، خریده است، حکم آن چیست؟
جواب: خانه ی مسکونی با سایر لوازم زندگی را اگر احتمال می دهد که با مالی که شرعاً متعلّق خمس نبوده (مانند ارث یا هبه) خریده باشد چیزی از بابت خمس آن بر او نیست، ولی اگر یقین دارد که آن را با درآمد کسب خود خریده است، لیکن نمی داند که آیا درآمد کسب را در بین سال صرف خرید آن کرده است یا پس از پایان سال و پیش از پرداخت خمس درآمد، باید با یکی از وکلای ما مصالحه نماید و اگر یقین دارد خانه را از درآمد کسی که چند سال پس انداز کرده است پیش از پرداخت خمس آن خریده است، باید خمس آن درآمد پس انداز شده را بپردازد، و در مورد تنزّل ارزش پول، احوط مصالحه با وکیل و نماینده ی مرجع است.

احتساب خمسی که اشتباهاً پرداخت شده به عنوان بدهی خمس:

- در محاسبه ی خمس سالانه ی خود به نتیجه رسیده بودم که بایستی مبلغی را بابت خمس پرداخت نمایم و پرداخت نمودم و از آن بابت 4 برابر همان مبلغ را به عنوان مال مخمّس جدا و در حساب قرض الحسنه نگه داشته ام. در رسیدگی و کنترل سال بعد متوجّه شدم که سال قبل واجد شرایط پرداخت خمس نبوده ام. با عنایت به مراتب فوق الذکر و خمس پرداخت شده آیا وجه در نظر گرفته و جدا شده به عنوان خمس محسوب می شود یا خیر؟
جواب: آنچه پرداخت کرده اید بابت خمس حساب نمی شود و آنچه باقی مانده تا سر سال خمسی بعد اگر مشمول خمس بوده، باید خمس آن را بپردازید و پرداخت قبلی در فرض سوال، به جای پرداخت فعلی قرار نمی گیرد.
- آیا مبلغی را که به عنوان خمس مالی که متعلّق خمس نبوده، پرداختم، می توانم بابت خمس مالی که فعلاً بدهکارم، حساب کنم؟
جواب: اگر در مصارف شرعی آن مصرف شده، بابت ادای بدهی کنونی شما از خمس محسوب نمی شود، ولی اگر خود آن موجود باشد می توانید آن را از نماینده ی مرجع پس بگیرید.

منبع:

برگرفته از کتاب احکام خمس،مطابق با فتاوای رهبری