احکام ظهر عاشورا و اهمیت مراعات حق نماز!

آیا شهادت امام حسین(علیه السلام) بعد از ظهر عاشورا، پس از به جای آوردن نماز ظهر، اتفاق افتاده است یا پیش از ظهر؟

فرآوری: حجت الاسلام تیموری - بخش احکام اسلامی تبیان

مرحوم شیخ مفید (ره) در «ارشاد» و مرحوم طبرسی در «اعلام َالوری» آورده َاند:

و قاتل الحسین علیه السلام القوم اشد قتال حتی انتصف النهار ... و اشتد القتال و كثر القتل و الجراح فی اصحاب ابی عبد الله الحسین علیه السلام الی ان زالت الشمس فصلی الحسین علیه السلام باصحابه صلاة الخوف.

از كلام شیخ مفید و مرحوم طبرسی استفاده می َشود كه، وقت زوال آفتاب، امام حسین علیه السلام هنوز در قید حیات بوده َاند و جنگ قبل ظهر شروع شده و تا عصر ادامه داشته است.

سید بن طاووس در «لهوف» می َنویسد: « وقتی نماز ظهر فرا رسید حسین علیه السلام به زهیر بن قین و سعید بن عبدالله حنفی دستور داد تا پیش روی آن حضرت بایستند، پس حضرت با نیمی از باقی مانده َی یارانش (به ترتیب نماز خوف) به نماز ایستاد: در این حال تیری به جانب حضرت پرتاب شد، پس سعید بن عبدالله خود را در مسیر تیر قرار داد و آن را به جان خرید و به همین ترتیب خود را سپر تیرهای دشمن نمود تا آن كه از پای درآمد و بر زمین افتاد ....»

در ایام سوگواری اباعبدالله الحسین(ع)، نماز مقدم است یا عزاداری؟

پاسخ: بهتر آن است که نماز را مقدم دارند؛ همان طورکه حضرت امام حسین علیه السلام در روز عاشورا هنگام ظهر، نماز ظهر اقامه کردند (آیت الله فاضل).
جمع آن دو، ممکن است (آیت الله بهجت).

شرکت کردن در عزاداری با قضاشدن نماز:

پرسش: اگر بعضی واجبات از مکلف به سبب شرکت در مجالس عزاداری فوت شود، مثلاً نماز صبح قضا شود، آیا بهتر است بعدازاین در این مجالس شرکت نکند یا اینکه شرکت نکردن او باعث دوری از اهل بیتمی شود؟

پاسخ: بدیهی است که نماز واجب، مقدم بر فضیلت شرکت در مجالس عزاداری اهل بیت است و ترک نماز و فوت آن به بهان شرکت در عزاداری حضرت امام حسین علیه السلام ، جایز نیست. ولی شرکت در عزاداری به گونه ای که مزاحم نماز نباشد، ممکن و از مستحبات مؤکد است (مقام معظم رهبری).

اقامه نماز ظهر روز عاشورا:

اقامه نماز جماعتدرروزعاشوراکاربسیارمهمی است وبه یقین امام حسین علیه السلام ازچنین عزاداری خشنودخواهد بود .  (آیت الله مکارم)
نماز بر عزاداری مقدم است و سعی شود هنگام نماز عزاداری و سایر امور تعطیل شده و نماز اقامه شود. (آیه الله فاضل)
عزاداری حضرت سیدالشهداء علیه السلام مقدمه برپائی نماز و سایر وظایف دینی است و قیام آن حضرت برای تحکیم قرآن و احکام شرع واقع گردید.و عزاداران بیش از هر چیز به وظایف دینی که اهم آن نماز است باید اهتمام کنند.  ( آیه الله تبریزی)
مقتضی است که همه هیأت محترم به این امر مهم توجه کنند.(آیه الله صافی)
معلوم است که نماز در اول وقت و آن هم به جماعت مورد رضایت سیدالشهداء علیه السلام است.(آیه الله بهجت )
بسیار مناسب است که نماز را به وقت بخوانند و با این کار هدف اصلی از اقامه این مجالس را نشان دهند .(آیه الله سیستانی)
پرسش :شرکت در عزاداری به طوری که نتوانیم نماز را در اول وقت بخوانیم چه حکمی دارد؟
پاسخ :نماز در اول وقت را در اولویت قرار دهید. (آیه الله بهجت )

پرسش: وظیفه کسی که مردد است بین انجام امورعزاداری تا دیر وقت یا مراقبت بر قضاء نشدن نماز صبح چیست؟

پاسخ:مراقبت بر قضاء نشدن نماز واجب است.(آیه الله صافی

پرسش: گریه برای امام حسین(ع)درحال نماز، چه حکمی دارد؟

پاسخ: جایز است (آیات عظام فاضل، تبریزی، بهجت)

بنابر احتیاط واجب، ترک شود (حضرت امام و آیات عظام مکارم، نوری).

اگر رجوع به امر اخروی یا الهی نماید اشکال ندارد (آیات عظام خویی، سیستانی، وحید).

کراهت نماز با لباس سیاه در عزاداری

پرسش: در ایام محرم و صفر که به خاطر امام حسین(ع)لباس مشکی می پوشند، اگر با همین لباس نماز بخوانند، بازهم کراهت دارد یا نه؟
پاسخ: چون به عنوان اظهار حزن پوشیده و ازاین جهت دارای رجحان است، ممکن است در مورد سؤال، کراهت آن مرتفع شود (آیت الله صافی).
چون لباس سیاه علامت عزاداری سیدالشهدا است و عزاداری آن حضرت کمال رجحان دارد، لذا نمازخواندن با آن نیز مکروه نیست (آیت الله فاضل).
 
پی نوشت ها:
[1]. آیت الله فاضل، جامع المسائل فارسی، ج ۱، ص۵۸۳ ، سؤال۲۱۷۷.
[2]. آیت الله بهجت،استفتائات، ج ۲، ص۲۷۱.
[3].مقام معظم رهبری، أجوبة الاستفتائات، سؤال۱۴۴۴.
[4]. مسائل جدیدازدیدگاه علماءومراجع.ج 3ص 28 و 29.
[5]. آیت الله بهجت، استفتائات ،ج4 ص541س6391.
[6]. صافی گلپایگانی،دو پیام درباره حادثه عظیم عاشورا و استفتائات، مراسم عزاداری ص 34.
[7]. آیت الله فاضل، استفتائات، ج۳، ص۱۴۹، سؤال۴۵۲؛ آیت الله بهجت، استفتائات، ج۲، ص۱۹۶، سؤال۲۲۱۹و۲۲۲۰؛ آیت الله تبریزی، استفتائات، ج۲، ص۶۳، سؤال.
[8]. حضرت امام، تحریرالوسیلة، ج۱، ص۳۴۲؛ آیت الله مکارم، استفتائات، ج۳، ص۸۴، سؤال۲۴۴؛ آیت الله نوری، استفتائات، ج۲، ص۵۴، سؤال۱.
[9]. آیات عظام سیستانی ، خوئی و وحید ، منهاج، ج۱، ص۲۳۶، مسئل ۶۹۳السادس
[10]. آیت الله صافی، جامع الأحکام، ج ۲، ص۱۳۱ ، سؤال۱۵۹۱ .
[11]. آیت الله فاضل، جامع المسائل فارسی، ج ۱، ص۵۸۱ .

منبع:

سایت عاشورا
 سایت رضوی