در حق یکدیگر استغفار کنید!!

استغفار حقیقی استغفاری است كه انسان واقعا از گناهی كه مرتكب شده پشیمان باشد و به آن باز نگردد و حقوق مردم و حقوق الهی را كه ضایع كرده، جبران كند و بدهی مردم را بپردازد، اگر حق كسی را ضایع كرده از آنان طلب رضایت نماید و اگر خمس یا زكاتی بدهكار است، پرداخت كند، نماز و روزه قضایش را به جا آورد یا تصمیم بگیرد كه همه این امور را انجام دهد و در این صورت استغفار او استغفار واقعی خواهد بود.

بسیاری ازمردم هنگامی كه با مشكلی مواجه می شوند از خود می پرسند: چرا این گرفتاری و مشكل برایم پیش آمده است؟ بی گمان بسیاری از پاسخ ها نیز بر این مبتنی است كه گناهی را مرتكب شده اید و این پیامدهای طبیعی گناهان است. بنابراین لازم است كه از گناه خویش توبه و استغفار كنید و با اعمال نیك و صالح، زشتی گناه را بپوشانید و محبت و رحمت الهی را به سوی خود جلب نمایید.
در این صورت است كه شخص از شما می پرسد: چگونه می بایست استغفار كنم و چه آدابی را باید مراعات كنم تا از پیشگاه الهی طلب رحمت و مغفرت نموده و مهر و محبت او را به سوی خویش جلب نمایم؟

پشیمانی از گناه، شرط اصلی استغفار

از مهم ترین شرط استغفار كه در آیات بدان اشاره شده این است كه بنده واقعا از گناه و خطاهای خود پشیمان باشد و به سوی خدا بازگردد. در حقیقت معنای جمله «استغفرالله ربی و اتوب الیه» این است كه خدایا من از تو طلب آمرزش می كنم و به سوی تو بازمی گردم. بازگشت به سوی خدا زمانی به طور واقعی محقق خواهد شد كه بنده از صمیم قلب از گناهان و راه خطایی كه در پیش گرفته پشیمان باشد و كوتاهی هایی را كه تاكنون مرتكب آن شده جبران كند و به معنای واقعی به سوی خدا بازگردد.
بنابراین با توجه به آیات و روایات، استغفار حقیقی استغفاری است كه انسان واقعا از گناهی كه مرتكب شده پشیمان باشد و به آن باز نگردد و حقوق مردم و حقوق الهی را كه ضایع كرده، جبران كند و بدهی مردم را بپردازد، اگر حق كسی را ضایع كرده از آنان طلب رضایت نماید و اگر خمس یا زكاتی بدهكار است، پرداخت كند، نماز و روزه قضایش را به جا آورد یا تصمیم بگیرد كه همه این امور را انجام دهد و در این صورت استغفار او استغفار واقعی خواهد بود.

باور به ولایت خداوندی

شرط دیگر آن است كه به ولایت مطلق خداوند باور داشته باشیم و به این مساله متوجه کنیم كه خداوند از بنده خویش چیزی فراتر از توان و قدرتش نخواسته است و اگر بنده خطا و اشتباهی كرده در صورتی که توبه و طلب آمرزش كند خداوند به رحمانیت و غفوریت خویش او را می آمرزد و از سر تقصیرات وی می گذرد. (بقره آیه 682 و اعراف آیه 551) زیرا ولایت خداوند تنها ولایت قدرت و اقتدار نیست بلكه ولایت دوستی و محبت و مهر نیز هست و تنها چیزی كه از بنده خویش می خواهد دست یابی به مقام عبودیت و تقرب ذات و بهره مندی از كمالات است.

زمان و مكان استغفار

گرچه استغفار  محدود به زمان و مكان خاصی نیست، اما خداوند برای برخی زمان ها و مكان ها اقتدار و قداست خاصی قائل شده است و استغفار در این زمان ها و مكان ها را زودتر اجابت می كند.
از جمله زمان و مكان های مقدس که استغفار کردن در آن سفارش شده می توان به وقت سحر، ماه مبارك رمضان، شب های قدر، بارگاه مطهر هر یك از اهل بیت (علیهم السلام) و عتبات عالیات و ...اشاره کرد كه مومنان می توانند به ریسمان رحمت خدا در این زمان ها و مكان ها چنگ بزنند و آمرزش گناهان خود را طلب كنند.

اهمیت استفغار در یک روایت:

امام زمان حضرت مهدی- عجل الله تعالی فرجه الشریف- فرموده اند: لو لا استغفار بعضكم لبعض لهلك من علیها؛ اگر طلب مغفرت و آموزش برخی از شما برای یكدیگر نبود، تمام اهل زمین هلاك می گشتند. (دلائل الامامه، ص 792).
این مطلب از امام زمان (عج) در حدیثی طولانی كه خطاب به فرزند مهریار است، بیان شده است. آن حضرت (عج) شیعیان را به استغفار و دعا در حق یكدیگر ترغیب می كند؛ زیرا از آثار و بركات آن رفع عذاب از روی زمین و اهل آن است، چنان كه از آیات قرآن استفاده می شود كه دو چیز عامل ایمنی زمین از عذاب الهی در این دنیاست:
1-وجود پیامبر (صلی الله علیه و آله) آنجا كه خداوند متعال می فرماید: تا تو در میان مردم هستی، هرگز خداوند آنان را عذاب نخواهد كرد.
2-استغفار: خداوند متعال می فرماید: خداوند آنان را درحالی كه استغفار می كنند، هرگز عذاب نخواهد كرد.(انفال.33)
بنابراین از این حدیث دو نكته استفاده می شود: 1. گناه  باعث هلاكت و عذاب مردم در همین دنیا می شود. 2. استغفار سبب مغفرت است، خصوصاً اگر در حق همدیگر استغفار كنند.