نیمکت غیراستاندارد، قوز می آورد

نشستن طولانی مدت دانش آموزان پشت میز و نیمکت های غیر استاندارد مدارس، در دراز مدت موجب قوز پشتی، قوس کمر و دردهای گردنی در آنها می شود.

دکتر محمدباقر صداقت ، فیزیوتراپ درباره غیر استاندارد بودن نیمکت مدارس می گوید:

«متفاوت بودن قد دانش آموزان قطعا برای استفاده از صندلی، ارتفاع های متفاوتی را می طلبد و این در حالیست که در بیشتر مدارس از نیمکت استفاده می شود که ارتفاع آن برای سه دانش آموز با قدهای متفاوت یکسان است.

این امر موجب می شود تا دانش آموزان نتوانند به راحتی بر روی نیمکت بنشینند و با قرار گرفتن بر لبه نیمکت فشار بسیاری به ستون فقرات آنها وارد می شود.

فاصله نامناسب نیمکت تا میز نیز در بیشتر موارد موجب می شود تا دانش آموزان ابتدایی برای قرار دادن دست خود بر روی میز، به جلو خم شوند که این امر در طولانی مدت زمینه ساز ایجاد قوز پشت و یا قوس کمر در آنها می شود.

یکی دیگر از معضلات و مشکلات استفاده از نیمکت، ساخته شدن آن از چوب است. چوب متخلخل است و به راحتی آلودگی و میکروب در آن تجمع می کند و با دستمال کشیدن و شستشو نیز میکروب های آن خارج نمی شود و این مسئله می تواند سلامت دانش آموزان را تهدید کند.

سفت و سخت بودن نیمکت ها نیز موجب می شود تا با نشستن طولانی مدت دانش آموز بر روی نیمکت به استخوان لگن فشار بیاید و موجب آسیب ساختمان اسکلتی او شود.

صاف نشستن در حالتی که شانه ها رو به عقب است و فرد به پشتی تکیه داده و عضلات باسن و شکم او منقبض است، بهترین حالت نشستن می باشد. برای این نوع نشستن، وجود دسته ای که فرد دست های خود را بر روی آن بگذارد نیاز است که متاسفانه نیمکت دسته هم ندارد.

استفاده از صندلی در مدارس توصیه می شود و در جهت توجه به وضع سلامت دانش آموزان بهتر است هر چه سریع تر صندلی های مناسب جایگزین نیمکت ها شوند.

صندلی مناسب باید به گونه ای باشد که ارتفاع آن قابل تنظیم بوده و از موادی غیر از چوب ساخته شده باشد.

همچنین صندلی باید زیرپایی داشته باشد تا دانش آموز در مواقع خستگی، پاهای خود را روی آن قرار دهد.

کف صندلی نیز باید نرم بوده و طراحی آن به گونه ای باشد که بتواند قوس کمر دانش آموزان را پر کند.

در صورت عدم توجه به وضعیت نیمکت و صندلی مدارس و عدم استانداردسازی آنها، پس از دوازده سال تحصیل بسیاری از دانش آموزان دچار دردهای گردنی، قوس کمر و قوز پشت می شوند.»

سایر علل بروز مشکلات اسکلتی در دانش آموزان

- نشستن نامناسب دانش آموزان پشت میز و نیمکت

- انجام تکالیف مدرسه توسط دانش آموزان به صورت نادرست، از جمله به یک طرف خم شدن آن ها

- برداشتن وزن بیش از حد، نظیر حمل کیف سنگین و کتاب و دفترهای زیاد

- ایستادن یا نشستن  های طولانی مدت

- حمل کیف توسط دانش آموزان به روش نامناسب

دلایل ایجاد قوز و گودی کمر

واقعیت این است که قوس شدید کمر، افتادگی شانه ها و قوز پشت هیچ کدام بیماری نیستند، اما آنچه ناراحت کننده است ظاهر نامناسبی است که در بچه ها ایجاد می شود.

نامناسب قرار گرفتن بدن به قوس زیاد کمر می انجامد و نه تنها سبب درد آن می شود، بلکه شکل و ظاهر نامناسبی هم به وجود می آورد. افزایش قوس کمر در اثر ضعف عضلات شکم است.

چاقی نیز باعث شلی عضلات و سنگینی شکم می شود و گودی کمر را افزایش می دهد و این گودی زیاد کمر باعث بیشتر شدن قوز پشت می شود. استفاده ناردست از کوله پشتی و حمل کوله های سنگین نیز می تواند در ایجاد قوز موثر باشد.

پوشیدن کفش های پاشنه بلند، بر خلاف تصور در ایجاد یا پیشرفت قوز تأثیری ندارد. بسیاری از حالت های نادرست بدن از سنین پایین در افراد ایجاد می شود.

دخترها و پسرهای قد بلند سعی می کنند با قوز کردن خود را کوتاه تر نشان دهند. همچنین افراد قد کوتاه تلاش می کنند که قد بلند به نظر بیایند و این باعث افزایش قوس کمر می شود.

جلوگیری از قوز

برای از بین بردن قوز هیچ راه حل ساده ای وجود ندارد. داشتن یک کمر سالم کاملاً به خود شما بستگی دارد. تنها شما می توانید وضعیت نشستن خود را بهبود ببخشید و از فشارهای وارده به کمر در ضمن فعالیت های روزانه جلوگیری کنید. همچنین تنها شما هستید که با دنبال کردن یک برنامه ورزشی روزانه به قوی کردن عضلات شکم و کمر خود کمک می کنید.

با انعطاف پذیری و قوی نگه داشتن ستون فقرات، سه قوس طبیعی پشت را در وضعیت طبیعی حفظ کنید تا راستای ستون فقرات موزون باقی بماند.

توجه داشته باشید که با رعایت نکات زیر می توانید کمری بدون قوز داشته باشید:

- برای بلند کردن اجسام سنگین هیچ گاه کمر را در حالی که زانوهایتان صاف است، خم نکنید.
- هنگام بلند کردن اجسام از چرخیدن دوری کنید.
- به جای کمر زانوهای خود را خم کنید.
- جسمی را که بلند کرده اید نزدیک به بدنتان نگه دارید و اجسام را تا سطح سینه خود بالا بگیرید.
- در صورت سنگین بودن اجسام از سایر افراد کمک بگیرید.
- هنگام ایستادن سعی کنید یک پای خود را بالا نگه دارید و به تناوب حالت خود را تغییر دهید.
- تلاش کنید به گونه ای بایستید که سه قوس ستون فقرات شما در وضعیت طبیعی قرار گیرند.
- هنگام راه رفتن، سر را بالا نگه دارید و از کفش راحت و یا پاشنه کوتاه استفاده کنید.
- سعی کنید قوس گردن را در وضعیت عادی نگه دارید.
- شکم را داخل نگه دارید و لگن را مقداری بچرخانید. به این ترتیب شما قوس طبیعی کمرتان را حفظ خواهید کرد.
- برای اینکه در هنگام نشستن قوز نکنید، از نشستن بر روی صندلی هایی که بلند است یا از میز شما زیاد فاصله دارد، پرهیز کنید.
- بر روی صندلی هایی بنشینید که ارتفاعشان به اندازه ای است که شما به راحتی قادر به قرار دادن کف پاها بر روی زمین هستید، در حالی که زانوهای شما هم سطح لگن قرار گرفته باشند.
- از خوابیدن بر روی تشک های نرم پرهیز کنید.
- خوابیدن بر روی شکم به ایجاد قوس ناسالم در کمر منجر می شود.
- از تشک های نیمه سفت برای خوابیدن استفاده کنید. روی پهلو بخوابید و زانوهای خود را خم کنید یا به پشت بخوابید و یک بالش در زیر زانوهای خود قرار دهید.
- حالت ایستادن خود را با تکیه دادن پشت خود به دیوار تصحیح کنید. در وضعیت صحیح تنها فاصلة کمی بین گودی کمر شما و دیوار ایجاد می شود. حالت تنبل و قوس کرده یا حالت نظامی باعث قوس کمر می شود.