تفریح در دوره آمادگی برای کنکور

وقتی مطالعه برای کنکور شروع می شود، بیشتر داوطلبان، والدین و گاهی حتی مشاوران و معلمان عزیز هم فقط و فقط به این فکر می کنند که آزمون، یعنی مطالعه، و برای مطالعه باید پیوسته درس خواند و درس خواند و هیچ کار دیگری نیز نباید انجام داد. این در حالی است که مطالعه برای کنکور هم مانند هر کار دیگری (و شاید برای برخی از داوطلبان، بیشتر از کار دیگری) باعث خستگی داوطلبان می‌گردد، و اگر این خستگی ادامه پیدا کند، حتی اگر داوطلب مایل باشد که پیوسته به مطالعه ادامه دهد، باعث دلزدگی و افسردگی او شده و توان و انرژی وی را برای ادامه راه کاهش داده یا از بین خواهد برد.

تفریح در دوره آمادگی برای کنکور، یکی از بحث های مهمی است که مشاوران و فعالان کنکور در مورد آن نظرات متفاوتی دارند؛ برخی آن را لازم و برخی دیگر، چندان بر انجام آن تاکید نمی کنند.

به همین دلیل، در این مقاله درصدد هستیم تا با ارایه راهکارها و شیوه هایی برای تفریحی از جنس کنکور، شما را برای مطالعه ای موفق و جدی تا زمان برگزاری این آزمون هدایت کنیم. برای اینکه کنکوری بدون خستگی و دلزدگی را تجربه نمایید، به این نکات توجه کنید:

1-    به کنکور هم مثل یک تفریح نگاه کنید

هر کاری، حتی کارهایی که مورد علاقه و پسند شما هستند، وقتی به عنوان یک تکلیف تلقی می شوند، کم کم آزار دهنده و خسته کننده می شوند. اگر به کنکور هم به عنوان یک تکلیف و وظیفه نگاه کنید، یا به عنوان کاری که مجبور هستید آن را انجام دهید توجه کنید، مطمین باشید که بعد از مدتی، حتی اگر دانش‌آموز زرنگ و کاردانی هم باشید و تمام مباحث را هم بخوبی بدانید، ادامه مطالعه برایتان خسته کننده و آزار دهنده می شود؛ پس سعی کنید به خود و آزمونی که در پیش رو دارید هم به عنوان یک تفریح نگاه کنید.

با دروس شوخی کنید و اصلاً سعی نکنید که یک مطلب را به هر قیمتی یاد بگیرید. مطمین باشید که حتی رتبه‌های برتر کنکور ، همه دروس را کاملاً بلد نیستند؛ پس برای دانستن تمام مطالب، خود را خسته نکنید و بدانید که اتفاق خاصی نمی افتد اگر گاهی طبق برنامه پیش نروید. اگر دیدید درسی بیش از حد از شما انرژی می گیرد و شما را خسته می‌کند، برای ساعاتی یا حتی چند روز، آن درس را رها کنید تا دوباره توان و انرژی لازم برای مطالعه آن درس را پیدا کنید. در مجموع یادتان باشد که برای کنکور، خود را بیش از حد در زمان مطالعه خسته نکنید و مطمین باشید در زمانی که در اختیار دارید، می توانید همه مطالب را بخوبی فرابگیرید.

2-   شما مستثنی نیستید

داوطلبان بسیاری هستند که وقتی تصمیم می گیرند برای کنکور مطالعه کنند، دیگر به هیچ چیز فکر نمی کنند. این دسته، معمولاً جزو داوطلبان زرنگ یا گروهی هستند که سال یا سال های قبل، رتبه خوبی کسب نکرده و الان به این نتیجه رسیده اند که باید پیوسته مطالعه کنند و زمانشان را برای هیچ مساله دیگری صرف نکنند.

باید به این دسته از داوطلبان بگوییم که به صورت پیوسته و مداوم درس خواندن و استراحت و تفریح نداشتن، اصلاً خوب نیست، و نه تنها باعث خستگی و دلزدگی شان می گردد، بلکه ممکن است که باعث بیماری روحی و جسمی آنها نیز بشود. ممکن است فردی که به این صورت مطالعه می‌کند، تا مدت-ها از مشکلات خود بی اطلاع باشد، اما در نهایت در ماه ها یا هفته های پایانی و حساس کنکور، این خستگی و دلزدگی باعث شود تا وی برای مدتی دست از مطالعه بکشد یا نتواند از آنچه که خوانده است بخوبی استفاده کند.

3- افراط و تفریط ممنوع

مانند همه کارهای دیگر، افراط و تفریط در مطالعه یا تفریح در دوره کنکور نیز نتیجه خوبی نخواهد داشت. به عنوان یک داوطلب باید سعی کنید تا در تمام کارهای خود از جمله در مطالعه و تفریحتان تعادل داشته باشید. بعضی از داوطلبان، برخلاف گروهی که قبلاً اشاره کردیم، چندان به مطالعه کردن علاقه و رغبتی ندارند و سعی می کنند که با فریب خود و دیگران و فرار از درس خواندن، زمان زیادی را به تفریح و استراحت اختصاص دهند. هر دو، هم افراط و هم تفریط، می تواند ضررهای جبران ناپذیر و مؤثری به شما بزند؛ پس افراط و تفریط در تفریح کردن هم ممنوع است.

4-   تفریحی به سبک کنکوری

وقتی در مورد تفریح و استراحت در دوره کنکور صحبت می کنیم باید حتماً به خاطر داشته باشید که تفریح شما با تفریح یک فرد معمولی و حتی دانش آموزی که آزمون سراسری را پیشِ رو ندارد، فرق می کند. درواقع، منظور از تفریح، مسافرت های طولانی یا اختصاص ساعات متمادی به برنامه های مورد علاقه نیست؛ بلکه این تفریح باید در حدی باشد که به مغز و جسم خود استراحتی داده، توان خود را مجدداً افزایش داده و دوباره شروع به مطالعه کنید؛ البته بسته به شرایط و زمان، نوع تفریح و استراحت شما متفاوت است که حتماً باید به این موضوع در برنامه ریزی خود توجه داشته باشید.

5-   تفریح یک کنکوری در ایام هفته

به عنوان یک داوطلب کنکور، که کار اصلی شما تا روز برگزاری آزمون، مطالعه و آمادگی برای امتحان است، چند تفریح و وقت استراحت دارید که علاوه بر نیاز مغز به استراحت، به دوره های مهم کنکور و گذرگاه های طلایی آزمون نیز باز می گردد. نکته اولی که باید به آن توجه داشته باشید این است که در برنامه مطالعاتی هفتگی خود، حتماً باید بعد از هر چهل و پنج دقیقه وقت اختصاص داده شده برای درس های سخت و هر یک ساعت برای درس های آسان یا حداکثر یک ساعت و نیم، یک زمان استراحت یک ربعه را در نظر بگیرید. این کار باعث می شود تا مغز فرصت پیدا کند که مطالب را در حافظه کوتاه مدت شما وارد سازد و برای یادگیری بعدی بخوبی آماده شود.

ممکن است که برخی از شما داوطلبان عزیز با خود بگویید در این مدت چه تفریحی می توانیم داشته باشیم. همان گونه که قبلاً هم اشاره کردیم، به خاطر موقعیت خاص شما، تفریح شما نیز باید خاص باشد؛ مثلاً در یک ربعی که در اختیار دارید به پیامک-هایتان سری بزنید. یک کارتن ببینید یا یک موسیقی دلچسب گوش کنید. ضمناً می توانید در پایان هفته با اتفاق دوستان یا خانواده به خارج از شهر، به پارک یا سینما بروید یا ورزش کنید؛ مثلاً شنا از آن دسته از ورزش هایی است که می تواند حسابی روحیه شما را برای شروع مطالعه تقویت کند. شاید با خود بگویید که زمانتان برای یک تفریح درست و حسابی کوتاه است، اما این موضوع آن قدر مهم نیست که صرف نیاز بدن به استراحت اهمیت دارد. در مدت یک ربع، حتی می توانید خیال پردازی کنید و خودتان را در دانشگاه، رشته، شغل یا جایگاه اجتماعی مورد نظرتان تجسم کنید. این هم یک تفریح است؛ زیرا 

- هورمون هایی در مغز ترشح می شود که هم دقایق را برای شما لذت بخش تر و یادگیری را به دلیل انگیزه بالای شما بهتر می-سازد و هم سبب می شود تا انرژی ای از مغز شما به اطراف ساطع شود و تمام کاینات در راستای علایق و هدف شما حرکت کنند.

 علاوه بر این برنامه هفتگی، کاری که شما می توانید انجام دهید این است که اگر در پایان ماه متوجه شدید که مطالعه خوبی داشتید به خودتان پاداش داده و مدت زمانی را به تفریح و انجام کارهای مورد علاقه تان بپردازید. نگران هیچ چیز نباشید. بعضی از وقت ها برای موفقیت باید افکار خود را از آن موضوع رها کنید و به خودتان شادی هدیه دهید. آن وقت متوجه خواهید شد که چگونه همه کامیابی ها با انرژی مثبتی که از شما می‌گیرند به طرف شما حرکت می کنند؛ پس در پایان ماه هم حسابی از خجالت خودتان در بیایید و به خودتان پاداش دهید و بعد با انرژی و انگیزه بیشتر دوباره وارد میدان گردید.

6-   تفریح در گذرگاه های طلایی

امان از این گذرگاه های طلایی و استرسی که به برخی از داوطلبان منتقل می کنند! وقتی صحبت ایام مهم کنکور به میان می-آید، طبق معمول، همه داوطلبان فکر می کنند که دیگر حتماً باید درس بخوانند و در غیر این صورت، از قافله عقب خواهند ماند. اتفاقاً باید بگوییم که اگر در این دوره هم کمی استراحت و تفریح به خودتان هدیه بدهید کار بسیار خوبی انجام داده اید؛ زیرا این عمل باعث می شود تا شما در روزهای باقی مانده دوره های مهم، با انگیزه و تلاش بیشتری درس بخوانید و البته یادگیری بهتری نیز داشته باشید.

برای سخن گفتن از تعطیلات تابستان پیش از کنکور دیر شده است، اما در ایام عید مشاوران بر این عقیده اند که داوطلب می-تواند دو تا سه روز اول را به تفریح و مسافرت اختصاص دهد. به نظر ما نیز حتماً این کار را انجام دهید؛ زیرا بعداً می توانید با انرژی و توان بیشتری درس بخوانید. این دو تا سه روز را می توانید به دید و بازدید، دیدن برنامه های تلویزیونی یا مسافرت و ... اختصاص دهید. انتخاب با خود شماست؛ نکته مهم این است که استراحت و تفریح را فراموش نکنید.

در خرداد ماه نیز حتماً زمانی را برای تفریح و استراحت در نظر بگیرید. می توانید در این دوره، که دوره مرور و جمع‌بندی است، در اواسط دوره جمع بندی، مثلاً بعد از خواندن دروس اختصاصی و اصلی، زمانی را به تفریح و استراحت روزانه اختصاص دهید. پیشنهاد ما این است که مسافرت را به زمان دیگری موکول کنید تا با خیال راحت و بعد از کنکور، حسابی از آن لذت ببرید. برای این دوره استراحت کوتاه می توانید به دیدن دوستان یا اقوامتان بروید، بازارگردی کنید، به سینما بروید یا از نقاط دیدنی اطراف شهرتان بازدید کنید، و خلاصه با این تفریحاتی که زمان و انرژی کمی از شما می گیرند، خود را برای حضور مفید در یک کنکور خوب و عالی آماده کنید.

7- خودتان مشخص کنید

به این نکته توجه داشته باشید که علایق هر فردی با افراد و داوطلبان دیگر متفاوت است؛ پس برای زمان تفریح خودتان، حتماً خودتان برنامه ریزی کنید؛ زیرا این شما هستید که نیاز به استراحت و تجدید قوا دارید و نه دیگران. شاید تفریح شما برای بسیاری از داوطلبان جذاب نباشد، اما مهم این است که این تفریح، برای شما لذت بخش و دوست داشتنی باشد.

8- ورزش را فراموش نکنید

ورزش، یکی از بهترین تفریحاتی است که به عنوان یک کنکوری می توانید آن را انجام دهید؛ زیرا، علاوه بر اینکه زمان زیادی از وقت شما را نمی گیرد، می تواند بر بهبود یادگیری شما تاثیر گذاشته و روند یادگیری‌تان را کوتاه تر و مدت ماندگاری مطالب را در ذهن شما طولانی تر کند؛ علاوه بر آن، ورزش کردن باعث سلامت جسمی و تقویت روحیه شما در طول دوره آمادگی برای کنکور می‌گردد. برای ورزش کردن لازم نیست که حتماً به ورزش های حرفه ای و سنگین روی بیاورید؛ بلکه یک پیاده روی سبک و کوتاه هم می تواند باعث نشاط و شادابی شما گردد؛ پس تا جایی که می توانید و علاقه مند هستید، حتماً به عنوان یک تفریح در طول زمان آمادگی برای کنکور ورزش کنید.

بخش مرکز یادگیری سایت تبیان،تنظیم:نیلوفر یاقوتی