تک نگاری های تاریخی پیرامون امام حسین علیه السلام

تحقیق و پژوهش پیرامون واقعه عاشورا، توسط مورخین و دانشمندان اسلامی، همواره یکی از مهم ترین موضوعات پژوهشی بوده است.گاه داستان هایی در تاریخ ذکر شده است که هیچ مبنای صحیحی ندارد.

خلط روایات تاریخی: افسانه ارینب

ضمن بحث و ارائه نظر درباره شخصیت حسین بن علی (علیه السلام) و قیام و شهادت ایشان، گاه به داستان زنی ارینب نام اشاره می شود که یزید عاشق او شد و معاویه شوهرش را فریفت تا او را طلاق دهد و به همسری یزید درآید، اما هنگامی که فرستاده معاویه برای خواستگاری او می رفت، امام (علیه السلام) خواست تا پیشنهاد ازدواج وی را نیز مطرح سازد، ارینب ازدواج با امام را ترجیح داد، اما امام (علیه السلام) او را به همسر سابقش برگرداند و گفت که غرض وی از این ازدواج بازگرداندن او به همسرش بوده است و بدین سان عشق یزید و نقشه معاویه ناکام ماند. اهمیت این داستان در آن است که در بعضی از منابع این رویداد برساخته را از زمینه ها و دلایل تقابل حسین بن علی (علیه السلام) با یزید شمرده اند. در این مقاله روایات مختلف مربوط به این داستان بررسی و حقیقت ماجرا آشکار می گردد.

نقد و تحلیل رویکردهای حج امام حسین علیه السلام

برای برخی از تاریخ نویسان و سیره نویسان مسلم است كه امام حسین (علیه السلام) حج خود را به عمره مفرده تبدیل كرده و مكه را به سوی عراق ترک كردند و این نظریه به عنوان نظریه ای مشهور میان آنان متداول شده است. در این جستار، برای بررسی این مسأله، به روایات وارده در جوامع روایی پرداخته شده است؛ از تتبع در نقل های تاریخی و از استناد به روایات صحیح این نتیجه حاصل می آید كه امام حسین (علیه السلام) با عمره مفرده وارد مكه شده و با عمره مفرده ماه ذی الحجه از مكه خارج گردیده اند. آن حضرت، از میقات شجره یا میقات های دیگر، محرم به احرام عمره تمتع نشده بود تا برای خروج از احرام، نیت حج یا عمره تمتع خود را از باب حكم مصدود، به عمره مفرده مبدل ساخته باشند.

تحقیقی درباره اربعین حسینی

مسئله اربعین سیدالشهدا (علیه السلام) و این که آیا خاندان آن حضرت پس از رهایى از اسارت یزید قصد عزیمت به كربلا را داشته و نیز آیا توانسته اند در آن روز به زیارت آن مضجع شریف نائل آیند و مرقد مطهرش را زیارت كنند، از جمله مسائلى است كه از دیرباز صاحب نظران درباره آن اختلاف نظر داشته و هر یک با استشهاد به ادله تاریخى براى اثبات یا نفى آن تلاش کرده اند. در این مقاله با توجه به متون تاریخى معتبر احتمالات ممكن را تبیین كرده و ضمن بیان نظر مدافعان این واقعه، دیدگاه خود را مبنى بر نبود دلیل كافى و قابل اعتماد بر مسئله اربعین سیدالشهدا (علیه السلام) تبیین می شود. هم چنین امكان رسیدن كاروان اسرا را نیز به كربلا در اربعین اول تقریباً ناممكن دانسته و در پایان، دلیل الحاق سر مطهر امام حسین (علیه السلام) را به جسم شریفش مورد خدشه قرار داده و وجود حدیث شریفى كه زیارت اربعین را از علائم مؤمنان می شمارد براى استحباب و فضیلت آن زیارت كافى دانسته شده است.

منابع:
1. دانشنامه اهل بیت
2. مجله تاریخ و تمدن اسلامی
3. مجله تاریخ در آیینه پژوهش