مصاحبه با دكترمهدی بهادری نژاد

نخبه كسی است كه در حرفه خود به لحاظ معلومات ، توانایی ها و خدماتی كه كرده است ، شاخص باشد.

تبیان : لطفاً شمه ای از شرح حال خود را برای مخاطبین سایت تبیان بفرمایید .

بنده به سال1312  هـ . ش درتهران متولد شدم. تحصیلات اولیه را در تهران گذراندم . در دبیرستان البرز بود كه با شهید چمران آشنا شدم. با هم به دانشكده فنی دانشگاه تهران راه یافتیم و در سال 1335 هر دو با احراز رتبه اول ( من در رشته مهندسی مكانیك و ایشان در رشته مهندسی برق ) فارغ التحصیل شدیم و با دریافت بورس تحصیلی ، هر دو عازم آمریكا شدیم. در آنجا من موفق به اخذ مدرك كارشناسی ارشد از دانشگاه ویسكانسین و درجه دكترا از دانشگاه ایلینویز شدم. بعد از آن به مدت دو سال در دانشگاه میسوری تدریس كردم  و در مهرماه 1345 به تدریس در دانشگاه شیراز مشغول شدم. از سال 1366 به دانشگاه صنعتی شریف آمدم و تاكنون دراین دانشگاه مشغول تدریس هستم. البته در طی این مدت ، برای كسب اطلاعات بیشتر و تكمیل مطالعات ، به دفعات ، به دانشگاه های آمریكا و كانادا رفتم.

تبیان : بیشتر تحقیقات و مطالعات شما در زمینه انرژی خورشیدی بوده ، در مورد این مسئله

 توضیحاتی بفرمائید.علاقه مندی من در استفاده از انرژی خورشیدی است. در واقع بررسی و مطالعه طرح هایی كه من آنها را شاهكارهای مهندسی مكانیك می دانم. طرح هایی مثل بادگیرها ، سقف های گنبدی ، آب انبارها ، یخچال های طبیعی و حیاط ها كه نشان می دهند چگونه اجداد ما از انرژی خورشیدی بیشترین بهره را می بردند . خوب است كه ما نیز با این شاهكارها آشنا شویم تا هر چه بیشتر و بهتر بتوانیم از آن برای ایجاد آرامش و آسایش بیشتر برای مردم بهره بجوییم .

تبیان : به چه دلیل مهندسی مكانیك را یكی از رشته های مهندسی مادر می دانند؟

من معتقدم كه اگر هیچ گونه فعالیت مهندسی وجود نداشت، بشرِ امروز هنوز هم مثل انسان های نخستین زندگی می كرد. در واقع رشته ی مهندسی از زمانی آغاز شد كه انسانِ نخستین ، اولین ابزار را برای رفع نیاز خود ساخت. این ابزارسازی همان كار مهندسی مكانیك است. یا زمانی كه انسان پی برد ، می تواند از نور خورشید برای ایجاد گرما استفاده كند، انرژی خورشیدی كه یكی از فنون مهندسی مكانیك است به كار گرفته شد.

مهندسی مكانیك دو رشته بود یكی عمران و دیگر مكانیك . در واقع فعالیت های اساسی مهندسی در این دو مقوله است و رشته های دیگر مهندسی از این دو بیرون كشیده شدند.

تبیان : ما در حال حاضر ، شاهد شكاف بین صنعت و دانشگاه هستیم شما علت این شكاف را در چه می دانید؟

به نظر من اگر نیاز باشد ، ارتباط هم برقرار می شود . متأسفانه صنعت ما وقتی احساس نیاز می كند، به جای این كه خودش مسائل خود را حل كند و یا از صاحبان علم مدد جوید، وسیله مورد نیازش را به خارج سفارش می دهد. از سوی دیگر دانشگاهیان ما نیز از صنعت به دور هستند . ما فقط اطلاعاتی را اخذ كرده ایم ، بدون این كه وارد صنعت شده باشیم . مانند پزشكی كه فقط اطلاعاتی كسب كرده و هیچ گاه پا به بیمارستانی نگذاشته و بیماری را معاینه نكرده است.

تبیان : برای رفع این معضل چه راهكاری را پیشنهاد می كنید؟

بنده برای رفع این معضل پیشنهاداتی دارم كه قبلاً نیز مطرح كرده ام ؛ به این ترتیب كه ابتدا بیاییم و سال تحصیلی را به سه دوره ی هفده هفته ای تقسیم كنیم . دانشجویان ، یك دوره درس بخوانند و یك دوره به مكان های صنعتی بروند. الان با توجه به امكاناتی كه وجود دارد ، نباید تابستان ، دانشگاه ها تعطیل باشند. ما باید از تمام ماه های سال استفاده كنیم. اساتید هم دو ترم درس بدهند و یك ترم به تحقیق بپردازند و بعد از سه سال تحصیل ، یك سال در مكان های صنعتی به كار بپردازند. راه دیگر برای ایجاد همكاری بین صنعت و دانشگاه ، تشكیل انجمن های علمی است. در این انجمن ها ، اساتید دانشگاه نتیجه تحقیقاتشان را عرضه می دارند و صاحبان صنایع از آن بهره می جویند و یا مسائل و نیازهایشان را مطرح می نمایند. از سوی دیگر این كنفرانس ها می تواند یك دوره بازآموزی برای اساتید باشد. چون علم پیشرفت می كند و لازم است كه اساتید علمشان به روز باشند.

تبیان : با توجه به تحلیل رفتن منابعی چون گاز و نفت ، آیا برای استفاده ی بیشتر از انرژی خورشیدی چاره ای اندیشیده شده است؟

بهره گیری از انرژی خورشیدی ، هم بسیار ساده و هم مقرون به صرفه است. متأسفانه در كشور ما توجه لازم و هزینه مناسب برای استفاده از این منبع ارزان در نظر گرفته نشده است. اگر دولت یارانه ای برای استفاده بیشتر مردم از وسایلی كه با انرژی خورشیدی كار می كنند، بپردازد ، در درازمدت سود این كار به خود دولت باز می گردد. هم در مصرف دیگر سوخت ها صرفه جویی می شود وهم محیط زیست كمتر آلوده می گردد .

تبیان : چند سال پیش عده ای از مهندسین ، آب گرمكن خورشیدی تولید كردند كه فروش خوبی هم داشت ، اما بعد از یك سال تولید آن متوقف شد. علت آن نیز ، خوردگی لوله ها ذكر شد. آیا این امر سبب گریز مردم از استفاده چنین وسایلی نشده است؟

تكنولوژی ساخت این نوع آب گرمكن بسیار ساده است. در واقع بالاترین كاربری انرژی خورشیدی هم در ساخت این نوع وسیله است. این كه در ساخت این آب گرمكن اشكالی پیش آمده ، چیزی نیست كه فقط منحصر به این محصول باشد. هر وسیله ای باید بارها ساخته شود تا معایبش برطرف گردد. از سوی دیگر ساخت چنین وسیله ای نیاز به مشاركت مهندسین رشته های مختلف دارد

تبیان : كشورهای مختلف از چند درصد انرژی خورشیدی استفاده می كنند؟

اگر منظور ، نور مستقیم خورشید است ، باید گفت درصد استفاده از آن بسیار كم است ، بخصوص در ایران . اما از تابش غیر مستقیم خورشید كه سبب تولید انرژی باد یا برق می شود ، تا حدی در كشورهای مختلف استفاده می شود. در واقع حدود پنج تا ده درصد كل نیروی برق بیشتر كشورهای دنیا از این طریق تأمین می گردد.

تبیان : تعریف شما از نخبه چیست؟ لطفاً نظرتان را نیز راجع به سایت تبیان بفرمایید.

نخبه كسی است كه از دیگران سرآمدتر ، دارای تخصص بالاتر و معلومات بیشتر باشد . در واقع نخبه كسی است كه جامعه آن را به عنوان شخصِ شاخصی پذیرفته باشد.

در مورد سایت شما هم باید بگویم هر كاری كه بتواند در جامعه و بین جوانان ما حس خودباوری و اعتماد به نفس ایجاد كند، ارزشمند است. چیزی كه امروزه جوانان با استعداد ما كم دارند ، اعتماد به نفس است . متأسفانه اینجا اگر كسی به مشكلی بربخورد ، به جای یافتن راه حل به دنبال جواب آماده شده ، می رود. در واقع ایجاد اعتماد به نفس ، وظیفه ی منابع اطلاع رسانی همچون سایت شماست كه با كمك روشهای اصولی جوانان را به تفكر و تعمق و تحقیق وادارد.

nokhbegan@tebyan.net