خانواده فاطمی

از مسائل مهم اخلاق در خانواده، احترام به حقوق یکدیگر می باشد. اگر این وظیفه ی مهم اخلاقی به درستی شناخته و بدان عمل شود، بسیاری از مشکلات خانواده ها در عصر امروز حل  خواهد شد و زندگی مطلوب خانوادگی به ثمر خواهد نشست.

این روزها صحبت از حق و تکلیف خیلی پر رنگ است. بحث های فمنیستی، ازدواج های سپید و ... هر یک به نوعی تبری در دست گرفته و ریشه ی کانون خانواده را آسیب می زنند. هر کس حق را فقط برای خود معنا می کند و دیگری را ذی حق نمی داند. این روزها ما تلقی درستی از حق و مسئولیت در خانواده نداریم و شاید به همین دلیل است که خانواده ها بسیار آسیب پذیر شده و آمار طلاق این گونه رشدی روز افزون دارند.
شناخت حقوق و نیازها در خانواده و پایبندی به آنها مهمترین و اصلی ترین اصل در رسیدن به زندگی مطلوب خانوادگی است و رفتار گزینشی نسبت به این حقوق و رعایت برخی از آنها کانون خانواده را آسیب پذیر و نابسامان می سازد. چراکه خانواده، نخستین جامعه ی کوچک انسانی است و نخستین برخورد ها در خانواده شکل می گیرد، بنابراین تا حقوق مداری در خانواده معنا نگیرد، در جامعه نیز به درستی اجرا نخواهد شد. در سیره فاطمی رعایت حقوق انسان ها، بر رعایت حقوق خداوند مقدم شده و این امر نشان دهنده اهمیت این مطلب است.
امام علی (علیه السلام) فرمودند: «خدای سبحان حقوق بندگانش را بر حقوق خود مقدم داشته است. پس هر که حقوق بندگان را ادا کند، این امر به ادای حقوق خداوند منجر خواهد شد».

حقوق در خانواده، یعنی هرکاری و هرعملی در محل حقیقی خودش واقع شود و اعضای خانواده حقوق اعتباری خود را بشناسند و آن ها را رعایت کنند، به طوری که تمامی رفتارها و مناسبات آنان بر مبنای حقوق قرار گیرد و در محیط خانه حقوق و حدود حکومت نماید نه زن و نه مرد.
حقوق و تکالیف در خانواده ، کاملا دو سویه و متقابل است. هیچ کس به جز خدا، دارای حق یک طرفه نیست و بی معناست که کسی حق داشته باشد و تکلیفی بر او نباشد. به عبارت دیگر حق و تکلیف و حقوق و حدود ملازم یکدیگرند. «وَلَهُنَّ مِثْلُ الَّذِى عَلَیهن بالمعروف» همانطور که برای مردان حقوقی بر عهده ی زنان گزارده شده، زنان نیز حقوقی بر مردان دارند که آنها موظف به رعایت آنند، به این معنا که با توجه به اختلافات زیادی که بین نیروهای جسمی و روحی زن و مرد وجود دارد، مدیریت خانواده بر عهده ی مرد و معاونت آن بر عهده  ی زن گزارده شده است.  
واژه ی «معروف» که در این آیه به کار رفته است، به معنای کار نیک، معقول و منطقی است. تکرار این واژه در مجموعه ی آیات این قسمت بیانگر این نکته است که زوجین هرگز از حقوق خود سوء استفاده نکنند، بلکه با احترام به حقوق متقابل یکدیگر در تحکیم پیوند زناشویی و جلب رضایت الهی بکوشند؛ چرا که حکمت و تدبیر الهی ایجاب می کند که هرکس در جامعه وظایفی داشته باشد که قانون آفرینش برای او تعیین کرده و با ساختمان جسم و جان او هماهنگ است.در خانواده که مقدس ترین کانون اجتماعی است، روابط و مناسبات کاملا دو سویه و مبتنی بر حق و تکلیف است. این گونه نیست که مرد در خانه از حقوق برخوردار باشد و زن مکلف به انجام تکالیف و یا بالژس، زن در خانه همه ی حقوق را به خود اختصاص دهد و مرد مکلف به انجام تکالیف باشد بلکه همه ی اعضای خانواده دارای حقوق و تکالیفی هستند که سلامت و سعادت خانواده در گرو شناخت این حقوق و تکالیف و پاسداشت آن هاست و در صورت رعایت نکردن این حقوق و تکالیف، زندگی خانوادگی حرکتی به سامان و مناسب نخواهد داشت.

برخی از حقوق و مسئولیت ها در خانواده فاطمی

1. تامین نیازهای مادی
در سیره فاطمی تامین نیازهای مادی، بر عهده مرد است هر چند زن نیز برای خود حق استقلال مالی دارد اما وظیفه ای برای تامین نیاز های مالی خانواده بر عهده وی نیست.

2. تامین نیازهای روحی و عاطفی و امنیتی 

دومین حق یا تکلیف تامین نیازهای روحی و عاطفی و امنیتی است چرا که زندگی خانوادگی بدون وجود امنیت و آرامش و محبت بی معناست. زن به توجه و حمایت، احترام و عشق نیاز دارد، و مرد به پذیرش، اعتماد و قدردانی کردن. زن و مرد لازم است در خانه احساس آزادی کنند و خود را اسیر یا محصور ندانند.

3. میل  به زیبایی و آراستگی
 از دیگر نیازها میل به زیبایی دوستی و آراستگی است. هر انسانی اعم از زن و مرد به زیبایی و آراستگی میل دارد؛ زن و مرد یکدیگر را زیبا می خواهند و زیبا می پسندند و این امر، از امور مهم در زندگی خانوادگی است. حفظ شئون زنانگی یا مردانگی یکی از لوازم انکار ناپذیر زندگی است. اگر زن از زیبایی و آراستگی و نظافت خارج شود و شبیه مردان گردد و مرد نیز از نقش اصلی خود که همان تکیه گاهی و صبوری است خارج گردد، زندگی خانوادگی از نشاط و سرزندگی خالی گشته، پایه های آن سست می شود.

خلاصه سخن اینکه:

از مسائل مهم اخلاق در خانواده ، احترام به حقوق یکدیگر می باشد. اگر این وظیفه ی مهم اخلاقی به درستی شناخته و بدان عمل شود، بسیاری از مشکلات خانواده ها در عصر امروز حل  خواهد شد و زندگی مطلوب خانوادگی به ثمر خواهد نشست.