قلب ایرانیها روز به روز بدتر میزند (مصاحبه)
شاید بتوان گفت هزینه پیشگیری از بیماریهای قلبی، کمتر از مصرف سالیانه فست و فود در یک خانواده است، چرا که بررسیهای بانک مرکزی نشان میدهد 77 میلیون ایرانی سالانه بیش از 11.1 هزار میلیارد تومان برای خوردن غذا و خوراکیهای آماده (فست فودها) هزینه میکنند.
آمارهای رسمی وزارت بهداشت ایران نشان می دهد بیشترین علت مرگومیر در کشور بعد از تصادفات، سکتههای قلبی است. این در حالی است که آمار سکتههای قلبی و مغزی در اروپا رو به کاهش است، اما این آمار در ایران کم نشده است.
طبق آخرین آمارهای ارائه شده، 50 درصد جامعه شهری ایران افزایش وزن دارند. این در حالی است که تحقیقات نشان میدهد چاقی شدید به تنهایی میتواند خطر نارسایی قلبی و مرگومیر ناشی از بیماری قلبی را افزایش دهد.
از سال 2000 میلادی فدراسیون جهانی قلب، 29 سپتامبر را به نام روز جهانی قلب بنیان گذاری کرد تا به مناسبت این روز، مردم دنیا را از خطرات بیماری قلبی و سکته مغزی مطلع کند. فدراسیون جهانی قلب، شعار امسال خود را "زندگیتان را پُرتوان کنید" اعلام کرده است.
امروز هشتم مهرماه 1395، روز جهانی قلب است. با توجه به اینکه سن سکته قلبی در ایران رو به کاهش است، در این خصوص تبیان با دکتر محمد حسین نجفی، فلوشیپ فوق تخصص آنژیوپلاستی، مدیر گروه قلب ایفمارك (مركز پزشكی منتخب فیفا) به صحبت نشسته است.
به طور کلی دیابت و فشار خون سلامت قلب را تحت تاثیر قرار میدهند و با عدم کنترل آنها، سلامت سایر ارگانها هم به خطر میافتد
سن سکته قلبی در ایران کاهش و ابتلا به بیماریهای قلبی افزایش یافته است. دلیل این امر چیست؟
به طور کلی به دلیل افزایش عوامل خطرساز بیماریهای قلبی در زندگی افراد مثل استعمال سیگار، افزایش فشار خون، افزایش چربی خون و دیابت، سن سکته قلبی کاهش یافته است و در طی سالهای آینده با توجه به تغییر سبک زندگی جوانان، با هجوم و سونامی بیماریهای قلبی مواجه خواهیم شد.
همچنین برنامههای غذایی نامتعادل، آلودگی هوا و کم تحرکی سن ابتلا به بیماریهای قلبی را کاهش داده است. با توجه به استرسهای دنیای امروزی نیز، افراد بیشتر در معرض بیماریهای قلبی هستند، چرا که قلب به عنوان یکی از ارگانهای بدن به شدت تحت تاثیر این عوامل قرار دارد.
تحقیقات نشان میدهد، ایرانیان از الگوی نامناسب غذایی برخوردارند. آیا با اصلاح الگوی غذایی میتوان از بیماری قلبی پیشگیری کرد؟
پیروی از برنامه غذایی مدیترانهای موجب کاهش خطر مرگومیر و بیماریهای قلبی میشود. متاسفانه در سال های اخیر مصرف فست فودها و مواد قندی رایج شده است و این امر باعث افزایش شیوع بیماریهای قلبی بین سنین مختلف شده است. همچنین ممکن است در این موادغذایی از روغن های حاوی پالم استفاده شده باشد. این موارد میتواند عاملی برای تسریع گرفتگی عروق قلبی شود. لازم است سبزیجات و میوههای تازه، غلات سبوس دار، غذاهای کم کالری و روغنهای مفید در سبد غذایی هر خانواده باشد، چرا که برای سلامت قلب مفیدند.
در این راستا رعایت برنامه غذایی مناسب توسط والدین به طور مثال حذف روغن جامد از برنامه غذایی و عادت به مصرف کردن غذاهای کم نمک میتواند به بهبود الگوی غذایی خانوادهها کمک کند. به بیان دیگر تغذیه سالم و متعادل و کنترل استرس از عوامل لازم برای محافظت از قلب و پیشگیری از بیماریهای قلبی هستند.
هزینه درمان بیماریهای قلبی بیشتر است یا هزینه پیشگیری از آنها؟
آنچه اهمیت دارد این است که با اصلاح الگوی مصرف غذایی و برنامه پیشگیری، نیاز به درمان و هزینههای مربوط به آن کاهش می یابد. با توجه به اینکه هزینههای تشخیص بیماری و درمان بسیار هزینه بر است و هزینههای پیشگیری بسیار کمتر است.
به طور کلی دیابت و فشار خون سلامت قلب را تحت تاثیر قرار میدهند و با عدم کنترل آنها، سلامت سایر ارگان ها هم به خطر می افتد. پیشگیری و آموزش و آگاهی در این خصوص میتواند سلامت قلب را تا حدودی تضمین کند و در کاهش هزینههای درمانی موثر واقع شود.
درمان های خوب و مناسبی در کشور وجود دارد، از لحاظ اقدامات درمانی هم امکانات خوبی در اختیار مردم است. اما نکته حائز اهمیت این است که مردم با وجود داشتن آگاهی کافی، اقدامات پیشگیرانه را انجام نمیدهند. در نتیجه آمار مرگومیر بیماریهای قلبی بسیار زیاد است و هزینههای مادی و معنوی زیادی را به کشور تحمیل میکند.
افراد همسن از نظر سلامت قلبی متفاوت هستند. به طور کلی افراد باید در چه سنی و با چه علائمی به پزشک متخصص قلب مراجعه کنند؟
باید از دوران کودکی با معرفی عوامل خطر برای جلوگیری از ابتلا به بیماریها اقدام کرد و آموزش داد. نکته حائز اهمیت این است که بیماریهای قلبی از کودکی شروع میشوند و در بزرگسالی خود را نشان میدهند. افراد دارای زمینه بیماریهای فشار خون، قند خون، داشتن سابقه فامیلی بیماری قلبی و افرادی که دخانیات مصرف میکنند، در معرض خطر هستند که باید برای پیشگیری اقدام کنند. این افراد باید از سنین 20 تا 30 سالگی تستهای غربالگری را انجام دهند.
اگر فردی هم سابقه بیماری قلبی در فامیل و اقوام نزدیک را ندارد، باید اولین چکاپ قلبی خود را در سن 35 سالگی انجام دهد و فشار خون و قند خونش مورد بررسی قرار بگیرد. همچنین اگر فردی مبتلا به دیابت است، با تشخیص بیماری باید از نظر بیماریهای قلبی بررسی شود. به طور کلی با تشخیص به موقع و آموزش و آگاهی لازم میتوان آمار مرگومیر ناشی از بیماریهای قلبی و عروقی کاهش داد.
اگر فردی بخواهد برای درمان اقدام کند، چه هزینه هایی باید بپردازد؟
هزینههای درمانی، در سیستم دولتی وارد یک سیستم بوروکراسی و زمان بر خواهد شد. در بیماریهای قلبی تشخیص باید به موقع و سریع صورت بگیرد و زمان و سرعت حرف اول را می زند. به کمک سیستم تحول سلامت، هزینهها کاهش پیدا کرده است، اما به جهت ارزانی، بار سنگینی را بر سیستم اقتصادی کشور وارد کرده است.
هزینه آنژیوگرافی در سیستم خصوصی 5 میلیون تومان است، ولی در سیستم دولتی به جهت یارانه که داده میشود، هزینهای که از جیب بیمار پرداخت میشود، حدود 500هزار تا یک میلیون تومان است. به نوعی با پیشگیری هزینههایی کمتری به خانواده و دولت تحمیل میشود.
به عنوان سوال آخر، اخرین باری که قلب خودتان و خانواده تان را بررسی کردید، چه زمانی بود؟
آخرین بار 2 تا 3 ماه قبل بود و از وضعیت قلبی خودم و خانوادهام راضی بودم. معمولا سعی میکنم نکاتی را که از بیماران میخواهم رعایت کنند، خودم و خانوادهام نیز رعایت کنیم.