هشدار: افزایش مبتلایان به ام اس در ایران

خبرها از افزایش آمار مبتلایان به ام اس در کشور خبر می دهد، خبرهایی هشداردهنده با عناوینی مانند ایران در منطقه پرخطر ام اس، و یا اینکه موج خطرناک ام اس در راه است. این اظهار نظرها بر اساس بررسی آمارهایی صورت گرفته که نشان می دهد در سال های اخیر یک شیب افزایشی در ابتلا به ام اس در کشور وجود دارد.

دکتر عبدالرضا ناصر مقدسی در آستانه برگزاری سیزدهمین کنگره بین المللی ام اس ایران، اظهار کرد:

«موج خطرناک ام اس در راه است . بررسی ها نشان می دهد در سال های اخیر یک شیب افزایشی در ابتلا به ام اس در کشور وجود داشته است.

کشور ما از نظر ابتلا به ام اس در منطقه پرخطر قرار دارد و چون این بیماری بیشتر جوانان را درگیر می کند، پرداختن به جنبه های مختلف بیماری ام اس که تاکنون به آنها کمتر پرداخته شده اما در زندگی بیماران نقش بسزایی دارد، بسیار حائز اهمیت است.

کمبود ویتامین D، شیوع مصرف سیگار و قلیان، عفونت ها و حتی تغییر شیوه تغذیه طی 20 سال اخیر از عوامل مهم ابتلا به ام اس شناخته شده است. با این حال بسیاری از متخصصان تاثیر گذاری برخی از این عوامل بویژه کمبود ویتامین D را قطعی و ثابت شده تلقی نمی کنند.

خوشبختانه در مدارس شاهد توزیع ویتامین دی هستیم که این می تواند گامی مهم در پیشگیری از بیماری باشد.

اقدام در جهت کاهش مصرف مواد دخانی و قلیان در جوانان و زنان نیز می تواند از راه های مقابله با ام اس باشد.»

رابطه کمبود ویتامین د با ام اس

دلیل وجود ارتباط میان کمبود ویتامین D و ام اس را از دکتر مجتبی ملک، متخصص غدد و عضو هیأت علمی دانشگاه علوم پزشکی جویا شدیم. وی دراین رابطه می گوید:

«با توجه به نقش کلیدی این ویتامین در تداوم سلامت بدن و ضرورت دریافت آن از طریق منابع غذایی، نورآفتاب و مکمل های غذایی از دوران کودکی، کمبود آن آثار سوئی دارد.

اغلب مردم نقش ویتامین D را با استحکام استخوان ها مرتبط می دانند، در حالی که در پیشگیری و حفاظت بدن در برابر بیماری هایی همچون دیابت، سرطان،آترواسکلروز، بیماری های قلبی و افسردگی نقش مهمی ایفا می کند.

هنوز تحقیقات علمی، رابطه علت و معلولی میان تاثیر کمبود ویتامین D در ابتلای فرد به ام اس را ثابت نکرده اند و ممکن است این ویتامین به صورت واسطه ای تاثیر داشته باشد.»

زمان آغاز مصرف ویتامین D در کودکان

با توجه به اهمیت کلسیم در بدن و نقش ویتامین D در جذب آن، مصرف این دو از دوران کودکی تا کهنسالی همچنان باید ادامه داشته باشد. دکتر غلامرضا زمانی، متخصص مغز واعصاب و عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی تهران، زمان آغاز مصرف این ویتامین را در نوزادان از دو هفتگی عنوان می کند.

دکتر زمانی ادامه می دهد: «با توجه این که ویتامین موجود در شیر مادر کم است و پاسخگوی نیاز بدن نوزاد نیست، از زمان مذکور باید روزانه 400 واحد قطره ویتامین D به بچه خورانده شود. 400 واحد حداقل نیازی است که همه رده های سنی باید آن را روزانه مصرف کنند.

ویتامین D در افزایش ایمنی بدن بسیار موثر است. کاهش ایمنی در اثر عوامل مختلف و کمبود ویتامین D می تواند افراد را بیشتر مستعد ابتلا به بیماری های مختلف از جمله ام اس کند.»

دشمنی با سلول های بدن

سلول های دستگاه ایمنی بدن در یک فرد، گاهی و به دلایل گوناگون ممکن است نتوانند برخی مواد و اجزای بدن فرد را از مواد خارجی تشخیص دهند و از این رو نسبت به بافت های خودی حساس شده و ضد آنها آنتی کور ترشح می  کنند. نتیجه را بیماری خود ایمنی یا حساسیت خودی می نامند. از آنجا که ام اس یک بیماری خودایمنی است، باید به عوامل موثر در دشمنی بدن با خود توجه کرد.

این متخصص مغز و اعصاب، ماندگاری عفونت در بدن را یکی از عوامل موثر در بروز بیماری های خود ایمنی عنوان می کند و می گوید: بیماری ام اس ارتباط مهمی با وضعیت ایمنی بدن دارد. بنابراین باید مراقب حضور میکروب ها و ویروس ها که علیه ایمنی بدن کار می کنند، باشیم.

وی با تائید فرهنگ غلط مصرف داروهای آنتی بیوتیک و رها کردن مصرف آنتی بیوتیک توسط بیمار قبل از بهبود کامل، می گوید: وقتی عفونتی درمان نشود و در بدن پایدار بماند، سیستم ایمنی بدن همیشه در حالت فعالیت باقی می ماند و باعث فعالیت سلول های بدن علیه خود می شود.

گاهی سیستم ایمنی بدن برخی افراد در برابر دریافت واکسن واکنش نشان می دهد، به همین دلیل لازم است فرد تا حد امکان از تزریق واکسن های غیرضروری اجتناب کند. هر چند درباره اثربخشی و مفید بودن واکسن شکی نیست، اما با توجه به این که باعث خودایمنی شدن سلول های بدن می شود، بهتر است گروه های خاص نسبت به این موضوع توجه ویژه داشته باشند تا از خود در برابر ابتلا به بیماری هایی همچون ام اس محافظت کرده باشند.

استرس را جدی بگیرید

مدیریت استرس و اضطراب به یکی از توصیه های متداول روزانه از سوی اطرافیان و متخصصان تبدیل شده است. با وجود آن که تقریبا همه می پذیریم کنترل استرس و اضطراب ضروری است، اما فرآیند و تعداد مبتلایان به بیماری های خودایمنی نشان می دهد پذیرش توصیه ها بیشتر کلامی است تاعملی.

دکتر زمانی نیز یکی از عوامل موثر در بروز ام اس را بی خوابی های مکرر، استرس، افسردگی و غیره عنوان می کند: «این عوامل مشکلات مبتلایان را تشدید می کند. بنابراین اقدامات درمانی افراد مبتلا به ام اس تنها به مصرف دارو محدود نمی شود و افراد حتما باید شیوه های مدیریت استرس و اضطراب را نیز به کار گیرند.»

منابع:
جام جم
مهر