طراحی فضای بازی کودکان دستاورد تقدیری پژوهشسرای آفرینش

یازدهمین دوره از پروژه های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید.
در این دوره از جشنواره تعداد 185 گروه به عنوان گروه های تقدیری در بخش های سمینارهای علمی، مسابقات و غرفه های نمایشگاهی به عنوان گروه های تقدیری برگزیده و معرفی شدند.
 بر آن شدیم تا با معرفی پروژه های گروه های تقدیری علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم.
  
مقطع: دبستان
موضوع: طراحی فضای بازی کودکان
نام مدرسه: پژوهشسرای آفرینش
نام استاد: خانم ریحانه صانعی
دانش آموزان: پویا شمخالی، آریان طاهری، محمد مهدی قاسمی، محمد مهدی بختیاری 

چکیده:
 یکی از مواردی که در توسعه پایدار مطرح می شود؛ احیاء فرهنگ های بومی هر کشور می باشد. در نتیجه بررسی و مطالعه بازی های سنتی ایرانی به عنوان یکی از موضوعات پژوهشی در کلاس توسط مدرس ارائه شد. 
پس از تحقیق و مطالعه این گونه از بازی ها و سرگرمی های ایرانی، توسط دانش آموزان، کلاسی جهت ایده یابی برگزار شد. 
از دانش آموزان خواسته شد تا با تمرکز بر احیای این گونه بازی ها که تا حدی رو به فراموشی می روند، ایده هایشان را ارائه کنند.
در پایان این کلاس ها، ایده گروه یعنی طراحی فضایی عمومی با کاربری تفریح کودکان و نوجوانان و احیاء بازی های سنتی ایرانی، به عنوان یکی از طرح های برگزیده انتخاب شد. هدف دانش آموزان در این پروژه، طراحی فضایی است تا امکانات اجرای بازی ها و سرگرمی های سنتی ایرانی مثل قایم موشک برای کودکان و نوجوانان فراهم شود. این امکانات شامل طراحی زمین و فضاهای مناسب این بازی می باشد. در نتیجه هدف در این پروژه ساخت ماکت این فضا می باشد.
مقدمه: 
هنرمندان نیز بر این باورند كه بازی هنری ناشی از فرهنگ و آداب و سنن هر جامعه است. بنابراین بازی ها به طور عام دارای یک بار فرهنگی هستند كه چه در عصر حاضر و چه در گذشته با هدف پركردن اوقات فراغت انسان طراحی شده‌اند. با شناخت بازی های بومی، قبیله‌ای، محلی و سنتی ایرانی كه علاوه بر بار فرهنگی، از جذابیت و تنوع بالایی نیز برخوردارند، نه تنها می‌توان تاریخ و سنن این مرز و بوم را به شكلی پویا و عمیق به نسل‌های آینده منتقل كرد، كه از آن به عنوان بهانه‌ای برای گریز از عواقب اعتیاد به تكنولوژی و معنا و مفهوم بخشی دوباره به زندگی استفاده كرد. به خصوص آن كه در بسیاری از این نمونه بازی ها قوانینِ ساده و اولیه ‌ای از شكل بهینه اداره زندگی و هدایت آن آموزش داده و تمرین می‌شود تا افراد را به مهارت‌ های لازم برای روبه رویی با موقعیت‌های دشوار زندگی مجهز كند. با نگاهی اجمالی به چند نمونه از این بازی ها به خوبی نماد این آموزش‌ها را می‌شود كشف كرد: احترام به دیگران، درك مفهومی و عملی رقابت سالم، دستیابی به مهارت پذیرش شكست، كار گروهی، همكاری و همیاری با دیگران برای رسیدن به یك هدف مشترك، ایثار و فداكاری، تلاش جسمی و فكری، اهمیت راستی و صداقت و...

با توجه به پهناوری اقلیمی، و قومی و قبیله‌ای در ایران، انواع بازی ها با هدف‌های خاص طراحی شده و میان مردم رایج بوده است.
این بازی ها در دو گروه فضای باز و فضای بسته تقسیم بندی شده و این امكان را برای افراد مهیا می‌كرده‌اند كه در هر مكان و شرایطی بتوانند از اوقات خود بهترین بهره را ببرند. بازی هایی مثل هفت سنگ، طناب‌كشی، گرگم به هوا، الك دولك، وسطی و ... جزو بازی های دسته اول (فضای باز) و بازی هایی چون یه‌قل دوقل، اتل متل توتوله، تاپ تاپ خمیر و... جزو بازی های دسته دوم (فضای بسته) تقسیم ‌بندی می‌شوند. ضمن آنكه هر كدام از این بازی ها را می‌توان به گروه ‌بندی‌های دخترانه و پسرانه نیز تقسیم كرد. 


برخی از بازی ها اما به لحاظ اجتماعی، فرهنگی و مذهبی در اكثر نقاط ایران مشترك بوده‌اند كه بد نیست برای احیای ارزش‌های این دسته هم كه شده مروری به آن ها داشته باشیم که در اینجا به آن ها اشاره می کنیم.

نتیجه گیری:
از آنجایی که احیاء فرهنگ از یاد رفته از موارد مورد تاکید در توسعه ی پایدار و معماری پایدار به شمار می رود؛ احیاء بازی های سنتی ایرانی که روبه فراموشی است می تواند قدمی در رسیدن به توسعه پایدار محسوب شود. در نتیجه طراحی فضاهای تفریحی برای کودکان و نوجوانان جهت احیاء این گونه بازی ها می تواند در رسیدن به این امر کمک کرده و مورد توجه مسولین قرار گیرد.

برای مشاهده مجموعه فایل های ضمیمه اینجا کلیک کنید.
  
بخش پژوهش های دانش آموزی تبیان، تهیه و تنظیم: نسرین صادقی