تبیان، دستیار زندگی
دیدگاه امیرحاج رضایی درباره فقر مطالعه در خانواده های ایرانی
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مشکل کمبود مطالعه بیشتر فرهنگی است تا اقتصادی

دیدگاه امیرحاج رضایی درباره فقر مطالعه در خانواده های ایرانی

بخش ادبیات تبیان

امیر حاج رضایی



مردم کتاب نمی خوانند. این را تیراژ پایین آثار منتشرشده نشان می دهد. چندی پیش در جلسه ای که به بهانه کتاب «هنر شفاف اندیشیدن» با ترجمه عادل فردوسی پور برگزار شده بود، این بحث مطرح شد که گرانی کتاب مانع اصلی مطالعه نیست.

خانواده ای كه برای خرید مثلا پیتزا به راحتی هزینه می كند علاقه ای به خرید كتاب نشان نمی دهد. پس مشكل صرفاً اقتصادی نیست و ما با مشكل فرهنگی مواجهیم. مردم حوصله مطالعه ندارند. آن قدر كم حوصله اند كه وقتی ماجرای كتابی را تعریف می كنی سریع می گویند «آخرش را بگو». در روزگار بی حوصلگی به سر می بریم. روزگار متن های كوتاه كه در شبكه های اجتماعی باز نشر می شوند و عملا همین ها هستند كه خوانده می شوند. مطالعه كتاب به مثابه یك عادت، نیاز به فرهنگسازی دارد. حداقل  كاری كه دولت می تواند برای ایجاد زمینه فرهنگی مطالعه ایجاد كند، دادن یارانه مختص كتاب است.

دولت باید مشوق هایی بگذارد و به ناشرین كمك كند. من با ممیزی مخالف نیستم ولی گاهی وقت ها این قدر سخت گرفته می شود كه شاید زیاد هم نیاز به این میزان سخت گیری نباشد. بریده روزنامه ای را در اتاق مقابل چشمم گذاشته ام كه چندی پیش در همشهری منتشر شده بود. مقاله ای كه نشان می دهد براساس یك نظرسنجی 77 درصد فرانسوی ها قبل از خواب مطالعه می كنند.

یا در ژاپن رقم بسیار بالایی كتاب منتشر می شود؛ در حالی كه در ایران گفته می شود رشد تكنولوژی و در دسترس بودن اطلاعات و اخبار در تلفن های همراه یكی از موانع مطالعه است اما در ژاپن كه مهد تكنولوژی دنیاست كتاب خوانی در سطح خیلی بالایی قرار دارد. مطالعه به عنوان یك ارزش برای رسیدن به حقیقت و آگاهی و مبارزه با جهل باید در دستور كار قرار گیرد. كاری كه رسانه های گروهی در آن می توانند پیش قدم شوند. در شرایطی كه در محاصره انواع و اقسام تبلیغات كالاهای مصرفی قرار داریم، تبلیغ كتاب چه جایگاهی دارد؟

روزنامه های پرتیراژ ما چه سهمی در معرفی كتاب ایفا می كنند؟ اگر مشكل اصلی كمبود مطالعه را فرهنگی بدانیم برای رفع آن هم نیازمند راهكاری فرهنگی هستیم. حتی در مورد استفاده از تكنولوژی هم ما دچار مشكل فرهنگی هستیم. این مشكل در ارتباط های فردی و اجتماعی ما نیز تأثیر گذاشته است.

چندی پیش برای انجام كاری با دوستی به اراك رفته بودم و در تمام مدت سفر سر این رفیق ما در گوشی اش بود. دست آخر به او گفتم: «تو تمام مدت داری با تلگرام گوشی ات ور می روی و با من هم كلام نمی شوی.» ما از تكنولوژی هم بد استفاده می كنیم. كامنت های توهین آمیز می گذاریم. به رواج شایعات می پردازیم. فحاشی می كنیم و خلاصه در این زمینه هم به شدت دچار مشكل فرهنگی هستیم. برای پرهیز از سطحی نگری و رسیدن به دانایی چاره ای جز آشتی با كتاب نداریم و برای این كار ابتدا باید فرهنگ مطالعه را در جامعه جا بیندازیم.

* امیر حاج رضایی - مربی اسبق تیم ملی و كارشناس فوتبال


منبع: همشهری انلاین