تبیان، دستیار زندگی
در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این شش منبع کاسته است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

صحاح سته، شش گانه های صحیح

در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این شش منبع کاسته است.

فرآوری: محمد باعزم- بخش تاریخ و سیره معصومین تبیان
سته

صحاح سِتّه، عنوان شش مجموعه بزرگ از کتب حدیثی اهل سنت است. این کتاب ها نزد اهل سنت اعتبار بسیاری دارند؛ به گونه ای که پس از قرآن کریم مهمترین منابع دینی آنان به شمار می آیند. هر چند تنها دو عنوان از این کتاب ها صحیح و چهار عنوان دیگر، سنن است اما به همه آنها صحاح به (معنای صحیح ها) می گویند. این منابع عبارتند از: صحیح بخاری، صحیح مسلم، سنن ابی داوود، سنن ابن ماجه، سنن ترمذی و سنن نسائی. بنابر نظر معیارهای حدیث شناختی علمای شیعه و حتی برخی از علمای اهل سنت، برخی از احادیث این منابع، ضعیف و حتی ساختگی اند.

صحیح بخاری

نام کامل این کتاب، «الجامع المسند الصحیح المختصر من امور رسول الله (ص) و سننه و ایامه» و معتبرترین کتاب حدیث در نزد اهل تسنن پس از قرآن کریم است که توسط محمد بن اسماعیل بخاری (١٩٤٢٥٦ق) طی ١٦ سال و از میان ٦٠٠٠٠٠ حدیث ضبط و ثبت گشته است.[١] این کتاب موضوعات عقیدتی و فقهی را دربردارد. صحیح بخاری در ٩٧ کتاب و ٣٤٥٠ باب تدوین شده است. تعداد احادیث صحیح بخاری در روایات مختلف، متفاوت است.[٢]

ادله عدم اعتماد در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این منبع کاسته است؛ از جمله: بخاری با حضرت امام هادی و امام عسکری علیهما السلام معاصر بوده است. امّا در كتاب وی حتی یك حدیث از این دو امام و ائمه پیشین علیهم السلام نقل نشده است.

تعداد احادیث آن با احتساب احادیث تکراری به گفتهٔ ابن صلاح ٧٢٧٥ حدیث و با حذف موارد تکراری به گفتهٔ او و نَوَوی حدود ٤٠٠٠ حدیث، اما به عقیدهٔ ابن حَجَر ٢٧٦١ حدیث است.[٣] گویند بخاری چون کتابِ خود را به پایان رساند، آن را به بزرگان و ائمهٔ حدیث اهل سنت، مانند احمد بن حنبل، علی بن مَدینی و یحیی بن معین، عرضه داشت و آنها به صحّت و درستی آن، جز ٤ حدیث، گواهی دادند. اهل سنت در این امر اتّفاق نظر دارند که صحیح ترین کتاب پس از قرآن، صحیح بخاری و پس از آن صحیح مسلم است. شرح ها و تعلیق ها بیش از ١٠٠ شرح و تعلیقه بر صحیح بخاری نگاشته شده است که برخی از مهمترین آنها عبارتند از: فتح الباری فی شرح صحیح البخاری تألیف ابن حجر عسقلانی. تغلیق التعلیق علی صحیح بخاری، نوشته ابن حجر عسقلانی. عمدة القاری فی شرح صحیح البخاری نوشته عینی حنفی. الكواكب الدراری فی شرح صحیح البخاری تألیف یكی از علمای اهل سنّت ملقب به كرمانی است. ارشاد الساری إلی صحیح البخاری تألیف شهاب الدین قسطلانی ادله عدم اعتماد در نظرگاه شیعه، دلایلی وجود دارد که از میزان اعتبار و اعتمادپذیری این منبع کاسته است؛ از جمله:

١.بخاری با حضرت امام هادی و امام عسکری علیهما السلام معاصر بوده است. امّا در كتاب وی حتی یك حدیث از این دو امام و ائمه پیشین علیهم السلام نقل نشده است. تعصب بخاری در حدی بوده كه وی حتی از فرزندان و اصحاب امامان اهل بیت نیز حدیثی نقل نمی كند، در حالی كه علما و محدثین بزرگی در میان آن ها بوده است. اما وی از خوارج روایات فراوانی با علم به دشمنی آنان با اهل بیت علیهم السلام نقل می كند.

٢.برخی از فضایل و مناقب اهل بیت علیهم السلام در صحیح مسلم آمده است، امّا بخاری از نقل آن ها خودداری كرده است.

3.تحریف و تصرف در احادیث در كتاب بخاری فراوان است. روایتی در صحیح مسلم نقل شده است كه همان روایت در كتاب بخاری با همان سند به چند روایت تبدیل و به صورت های مختلف نقل شده است. 4.تقطیع احادیث به این معنا که با تکه تکه کردن روایات و نقل بخشی از آنها، به معنای روایت آسیب رسیده است.

5.نقل به معنا كردن احادیث به این معنا که به جای نقل عبارت اصلی روایت، معنای آن(در نظر نقل کننده)روایت شده است.

6. وجود احادیث موضوع یا ضعیف در كتاب بخاری. پژوهشگران با توجه به قرائن و شواهد و معیارهای علم حدیث، معتقدند که برخی روایات موجود در این منابع، جعلی اند.

7.عدم صحت نسبت كلّ كتاب به مولف آن.

پی نوشت ها:

(1).فتح الباری بشرح صحیح البخاری،ص490

(2).حاجی خلیفه،ج1، ستون 545

(3).فتح الباری بشرح صحیح البخاری،ص491


منابع:
سایت ویکی شیعه
سایت ویکی پدیا

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.