فشار چشم شما چند است؟
فشاری که در سطح خارج چشم از طرف جلو احساس می شود و به فشار چشم معروف است حاصل نیرویی است که مایع زلالیه بر واحد سطح لایه خارجی چشم وارد می کند. این که فشار چشم شما طبیعی است یا خیر، با اندازه گیری این فشار توسط اپتومتریست ها یا چشم پزشکان مشخص می شود.
دکتر علی میرزاجانی ، دانشیار گروه اپتومتری دانشگاه علوم پزشکی ایران در مورد فشار چشم می گوید:
«کره چشم انسان تقریبا به شکل یک گوی با ابعاد دو و نیم سانتی متر است که بافت نرمی دارد و قسمت پشتی آن با یک ماده ژله ای به نام زجاجیه و قسمت جلویی آن با مایعی به نام زلالیه پر شده است. این مایع زلال و شفاف است و به همین سبب به آن زلالیه می گویند. مایع زلالیه مدام در حال تغییر است، در چشم ساخته شده و پس از این که نقش خود را در متابولیسم چشم ایفا کرد، از چشم خارج می شود.
وجود این مایع در داخل چشم موجب می شود چشم ها در حالی که کاملا نرم هستند، دارای یک شکل مشخص باشند. در واقع وجود مایع زلالیه موجب ایجاد یک فشار از درون به سطح خارجی در قسمت جلوی چشم می شود و ضمن این که موجب حفظ شکل و قوام سطح چشم می شود، نقش خود را در زمینه تغذیه و متابولیسم این عضو ایفا می کند.
سفتی و فشاری که در سطح خارج چشم از طرف جلو احساس می شود و به فشار چشم معروف است، حاصل نیرویی است که مایع زلالیه بر واحد سطح لایه خارجی چشم وارد می کند. اگر بنا به دلایلی، مایع زلالیه داخل چشم زیاده از حد تولید و یا خروج آن با مشکل مواجه شود، در آن صورت فشار چشم از حد طبیعی بیشتر خواهد شد.
اینکه فشار چشم شما طبیعی است یا خیر، با اندازه گیری این فشار توسط اپتومتریست ها یا چشم پزشکان مشخص می شود.
در کودکان به جز موارد نادری که یک اختلال مادرزادی وجود دارد، کمتر با مشکل فشار چشم روبه رو می شویم. همچنین در دوران جوانی نیز افزایش فشار چشم شایع نیست.
پس از 40 سالگی به دلیل تغییرات ساختاری در چشم، ممکن است فشار چشم افزایش یابد. لذا توجه به این مساله پس از سن 40 سالگی اهمیت بسیاری دارد. طوری که لازم است افراد بالای 40 سال از چگونگی فشار داخل چشم خود مطلع باشند.
روش اندازه گیری فشار چشم تونومتری نام دارد که توسط یک چشم پزشک یا اپتومتریست با تجربه، به دقت اندازه گیری می شود. فشار طبیعی چشم بین 12 تا 18 میلی متر جیوه است. به ندرت فشار چشمی از 12 کمتر است، ولی فشار چشم بیشتر از 18 میلی متر جیوه فشار بالای چشم محسوب می شود و به بررسی های تخصصی نیاز دارد. اهمیت فشار چشم بالا به علت آسیب هایی است که ممکن است به شاخه های عصبی مرتبط با عصب چشم وارد کند.
فشار چشم بالا دقیقا به معنی بیماری آب سیاه نیست، ولی یکی از مهم ترین دلایل ایجاد بیماری آب سیاه چشم یا گلوکوم، فشار چشم بیشتر از حد طبیعی است. اگر کسی فشار چشم بیشتر از 18 میلی متر جیوه داشته باشد، به عنوان یک فرد مستعد ابتلا به آب سیاه شناخته می شود .
آسیبی که در اثر آب سیاه به چشم وارد می شود، بیشتر شامل آسیب شاخه های عصبی مربوط به میدان بینایی یا بینایی محیطی است. بنابر این ممکن است در تشخیص بیماری گلوکوم، اپتومتریست لازم بداند بینایی محیطی فرد را به کمک آزمون میدان بینایی بسنجد.
بررسی ته چشم و سر عصب بینایی نیز می تواند به تشخیص آسیب های احتمالی ناشی از آب سیاه کمک کند که در یک ویزیت عمومی اپتومتری، همه این امکانات برای شما فراهم می شود.
در صورت تشخیص بیماری گلوکوم یا آب سیاه، اولین اقدام درمانی توسط چشم پزشکان، درمان های دارویی است که در بسیاری موارد می تواند به طور موثری مشکل را تعدیل و بر طرف کند. در صورتی که روش های دارویی موثر واقع نشوند، استفاده از روش های جراحی توسط یک جراح متخصص چشم می تواند برای درمان آب سیاه مفید باشد.»
دکتر علیرضا رجعتی حقی، فوق تخصص شبکیه چشم نیز معتقد است:
«فشار چشم یک موضوع بسیار مهم و با اهمیت است. کره چشم در حد طبیعی دارای فشار است، اما فشار کره چشم می تواند در برخی افراد به دلایل مختلف تغییر کرده و بیشتر یا کمتر می شود.
تغییر اندازه فشار چشم یعنی بیشتر و کمتر شدن فشار کره چشم، باعث آسیب جدی به چشم خواهد شد. البته در بیشتر موارد، فشار چشم بالا می رود و کمتر فشار چشم پایین می آید.
فشار چشم بالا به مرور زمان باعث ایجاد بیماری آب سیاه یا گلوکوم خواهد شد و شایان ذکر است که در صورت درمان نشدن به موقع بیماری، آب سیاه منجر به کوری و نابینایی فرد خواهد شد.
زمینه های خانوادگی، بیماری دیابت، فشار خون بالا، بیماری های چشمی، عفونت های چشم، التهابات چشمی و انواع ضربه های چشمی در ایجاد فشار چشم بالا موثرند که باید به این موارد و رفع آنها توجه کرد.
کاهش بینایی، تاری دید و سردرد از نشانه های بالا رفتن فشار چشم است و درمان آن با دارو و یا عمل جراحی و با تشخیص و صلاحدید چشم پزشک خواهد بود.
یک نوع آب سیاه مادرزادی وجود دارد که وقتی نوزاد به دنیا می آید، این بیماری را دارد. پدر و مادر باید به این مسئله اهمیت داده و از همان دوران فرزند را تحت درمان پزشکی قرار دهند.
وقتی فشار کره چشم پایین بیاید، اندازه کره چشم و حجم آن کم شده و بینایی کاهش پیدا می کند که البته در بیشتر مواقع فشار چشم بالا می رود. به فشار پایین چشم هم باید اهمیت دهیم و نسبت به درمان به موقع آن اقدام کنیم.
معمولا افراد از چهل سال به بالا، باید سالی یک بار فشار کره چشم خود را توسط چشم پزشک بررسی کنند و در صورت ایجاد فشار چشم بالا، تحت صلاحدید پزشک درمان به موقع را انجام دهند، چون بی توجهی به این مسئله مهم، سبب آسیب های جدی به چشم خواهد شد. لذا لازم است افراد به این نکات مهم توجه کرده و این موارد رعایت کنند.»
منابع:
جام جم
باشگاه خبرنگاران جوان