تاثیرات مواد غذایی تغییر یافته ژنتیکی

یازدهمین دوره از پروژه ‌های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال ‌های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ‌ها و ایده ‌های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ‌ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده ‌های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح ‌های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: تاثیرات مواد غذایی تغییر یافته ژنتیکی
نام ارائه دهنده/دهندگان: ماهور نجیمی، نیوشا رضایی
 زمینه و نوع پروژه: زیست
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: دبیرستان سلام اسلام

چکیده

در پژوهش حاضر دانش آموزان به برسی تاثیرات مواد غذایی تغییر یافته ژنتیکی پرداختند. هدف از پژوهش حاضر بررسی این بود که با توجه به افزایش جمعیت در ایران و وجود خشک سالی های پی در پی با استفاده از علم ژنتیک می توان باعث افزایش تولید میوه جات و مواد غذایی شد.

مقدمه

به طورکلی چند سالی نیست که جهان به دانش و تکنولوژی دست کاری ژنتیک جانوران وگیاهان دست یافته است اما این علم به سرعت پیشرفت کرده و هر روز زمین های بیشتری در سراسر جهان به زیر کشت محصولات ترا ریخته می روند به طوری که گفته می شود کشت این محصولات، 11 درصد زمین های قابل کشت جهانی را به خود اختصاص داده است.

سطح زیر کشت این نوع محصولات از سال 1996 تاکنون بیش از یک صد برابر شده و از 1.7 میلیون هکتار در آن سال به 200 میلیون هکتار در سال 2014 رسیده است و به سرعت وارد کشور های آسیایی شده. اما قابل توجه این است که مواد تراریخته مظرات زیادی برای بدن انسان و جانوران دارند. فایو سلامت این گونه مواد را تایید کرده است.

ژﻥ ﻫﺎ ﺍﻭﻟﻴﻦ ﺑﺎﺭ ﺑﻪ ﻭﺳــﻴﻠﻪ ﻣﻨﺪﻝ ﺑﺮﺭﺳــﯽ ﺷــﺪ ﻭ ﺳﭙﺲ ﭘﮋﻭﻫﺸــﮕﺮﺍﻥ ﺩﻳﮕﺮ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ﺁﻥ ﺭﺍ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻧﺴﻞ ﺑﻪ ﻧﺴﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﻮﺭﺩ ﻣﻄﺎﻟﻌﻪ ﻗﺮﺍﺭ ﺩﺍﺩﻧﺪ. ﺑﺎ ﺍﻳﻨ ﻜﻪ ﺍﻳﻦ ﭘﮋﻭﻫﺶ ﻫﺎ ﻗﻮﺍﻧﻴﻦ ﺗﻮﺍﺭﺙ ﺭﺍ ﺩﺭ ﻣﻮﺟﻮﺩﺍﺕ ﺯﻧﺪﻩ ﺗﻌﻴﻴﻦ ﻛﺮﺩ،ﻭﻟﯽ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﻣﻮﻟﻜﻮﻟﯽ ژﻥ ﻫﺎ ﺭﺍ ﺭﻭﺷﻦ ﻧﺴﺎﺧﺖ. ﻣﻄﺎﻟﻌﺎﺕ ﺑﻌﺪی ﻫﻤﺒﺴــﺘﮕﯽ ﺩﻗﻴﻘﯽ ﺭﺍ ﺑﻴﻦ ﻃﺮﻳﻘﻪ ﺍﻧﺘﻘﺎﻝ ژﻥ ﻫﺎ ﺍﺯ ﻳﮏ ﻧﺴــﻞ ﺑﻪ ﻧﺴــﻞ ﺩﻳﮕﺮ ﻭ ﺭﻓﺘﺎﺭ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻭﻡ ﻫﺎ ﻭﺍﻗﻊ ﺷــﺪﻩ ﺍﻧﺪ.
ﺗﺌﻮﺭی ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺩﺍﺭﻭﻳﻦ ﺩﺭ ﺳﺎﻝ 1859 ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺷﺪ ﻭ ﻣﺒﻨﺎی ﺁﻥ ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﻓﺮﺽ ﺑﻮﺩ ﻛﻪ ﺍﻧﺘﺨﺎﺏ ﻃﺒﻴﻌﯽ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻫﺎیﺗﻮﺍﺭﺛﯽ ﻣﻮﺟﻮﺩ ﺩﺭ ﮔﻮﻧﻪ ﻫﺎ ﻋﻤﻞ ﻛﺮﺩﻩ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺍﻧﻮﺍﻋﯽ ﺭﺍ ﻛﻪ ﺑﺎ ﺷﺮﺍﻳﻂ ﻣﺤﻴﻄﯽ ﺧﻮﺩ ﺳﺎﺯﮔﺎﺭی ﺑﻬﺘﺮی ﺩﺍﺭﻧﺪ، ﺍﺑﻘﺎ ﻣﯽ ﻧﻤﺎﻳﺪ.

ﺩﺍﺭﻭﻳﻦ ﺷﻮﺍﻫﺪ ﺯﻳﺎﺩی ﺟﻬﺖ ﻧﺸــﺎﻥ ﺩﺍﺩﻥ ﻭﻗﻮﻉ ﺍﻳﻦ ﮔﻮﻧــﻪ ﮔﻮﻧﺎﮔﻮﻧﯽ ﻫﺎ ﺍﺭﺍﺋﻪ ﺩﺍﺩ. ﻭﻟﯽ ﺩﺍﺭﻭﻳﻦ ﻭ ﻃﺮﻓﺪﺍﺭﺍﻧﺶ، ﺑﺮ ﺍﻳﻦ ﺑــﺎﻭﺭ ﺑﻮﺩﻧﺪ ﻛﻪ ﺗﻜﺎﻣﻞ ﺑﺎ ﮔﺎﻡ ﻫﺎی ﻧﺎﮔﻬﺎﻧﯽ صورت نگرفته است. ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻧﯽ ﻧﻴﺎﺯ ﺑﻪ ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ ﺩﺭ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻡ ﻫﺎ ﺩﺍﺭﺩ.

ﺩﺭ ﺍﻳﻦ ﻧﻮﻉ ﺗﻐﻴﻴﺮﺍﺕ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﻛﻞ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻭﻡ ﻫﺎ ﺛﺎﺑﺖ ﺍﺳﺖ ﻭ ﻓﻘﻂ ﺳﺎﺧﺘﻤﺎﻥ ﺁﻧ ﻬﺎ ﺗﻐﻴﻴﺮ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ. ﺑﻪ ﻃﻮﺭ ﻛﻠﯽ ﻫﺮ ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ ﺩﻭ ﻗﻄﻌﻪ ﺗﻮﻟﻴﺪ ﻣﯽ ﻛﻨﺪ ﻛﻪ ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ ﺁﻥ ﻳﻜﯽ ﺍﺯ ﺳﻪ ﺣﺎﻟﺖ ﭘﻴﺶ ﻣﯽ ﺁﻳﺪ.

1- ﻣﻤﻜﻦ ﺍﺳﺖ ﺑﻪ ﻳﻜ ﺪﻳﮕﺮ ﻭﺻﻞ ﻧﺸﺪﻩ ﻭ ﻗﻄﻌﻪ ﺍی ﺍﺯ ﻛﺮﻭﻣﺰﻭﻡ ﻛﻪ ﻓﺎﻗﺪ ﺳﺎﻧﺘﺮﻭﻣﺮ ﺍﺳﺖ ﺍﺯ ﺑین ﺑﺮﻭﺩ.
2- ﻳﮏ ﻳﺎ ﺩﻭ ﺍﻧﺘﻬﺎی ﻳﮏ ﻗﻄﻌﻪ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﺎ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﻳﮕﺮ ﻣﺘﺼﻞ ﺷﺪﻩ ﻭ ﺑﺎﻋﺚ ﻣﺒﺎﺩﻟﻪ ژﻧﺘﻴﻜﯽ ﺷﻮﺩ.
3- ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺩﺭ ﺟﺎی ﺧﻮﺩ ﻗﺮﺍﺭ ﮔﻴﺮﻧﺪ ﻭ ﺗﺮﻛﻴﺐ ﻛﺮﻭﻣﻮﺯﻭﻣﯽ ﺍﻭﻟﻴﻪ ﺑﻪ ﺩﺳﺖ ﺁﻳﺪ.
4-  ﺑﺴﺘﻪ ﺑﻪ ﺗﻌﺪﺍﺩ ﺷﻜﺴﺘﮕﯽ ﻫﺎ، ﻣﻮﺿﻊ ﺁن ها، ﻭ ﺭﻭﺵ ﻫﺎﻳﯽ ﻛﻪ ﻗﻄﻌﺎﺕ ﺷﻜﺴﺘﻪ ﺷﺪﻩ ﺑﻪ ﻫﻢ ﻣﺘﺼﻞ ﻣﯽ ﺷﻮﻧﺪ.

با ورود مهندسی ژنتیک به کشورها آزمایش های ژنتیکی گسترده ای در عرصه محیط زیست و نظام غذایی بشر در حال انجام است. این محصولات هیچ گاه مورد آزمایش های گسترده و طولانی مدت قرار نگرفته اند و این در حالی است که هم اکنون میلیون ها هکتار از زمین های ایالات متحده آمریکا زیر کشت این محصولات رفته اند.

تاچند سال پیش در اروپا تقریبا مهندسی ژنتیک موضوعی ناشناخته برای جامعه بود. زمانی که اولین سویای دست کاری شده ژنتیکی از آمریکا به اروپا آمد مردم دریافتند که تکنولوژِی جدید به نظام غذایی آن ها راه یافته است و از همین رو سوالات بی شماری در مورد آن مطرح نمودند.

چندی پیش اروپا طی بیانیه ای کاشت این محصولات را تایید نمود اما تنها سطح اندکی از مزارع این قاره زیر کشت این گونه محصولات قرار گرفت.در پژوهش حاضر دانش آموزان به برسی تاثیرات مواد غذایی تغییر یافته ژنتیکی پرداختند.

در وهله نخست دانش آموزان تصمیم دارند تا مصرف کنندگان را به نحوی هدایت کنند تا به شرکت های فعال در این عرصه فشار آورند. در این راستا به سراغ سوپر مارکت های رفتند و با خرید و آزمایش محصولات ارایه شده به معرفی برخی محصولات دست کاری شده پرداختند.

مهارت های کسب شده
1. چگونگی تفکر طراحی
2. چگونی پژوهش و استخراج مطالب
3. آشنایی با استاندارهای طراحی و نحوه ارائه ایده در گام های اولیه و نهایی
4. آشنایی با روش های ایده یابی
5. آشنایی با نگارش مقاله

بخش پروژه های دانش آموزی سایت تبیان
تهیه: مهدی رحمانی، تنظیم:نیلوفر یاقوتی