تبیان، دستیار زندگی
می در حالی كه گروهی از روحانیون افراطی با همراهی بخشی از مداحان بر ایجاد سیاست‌های تفرقه‌افكنی بین شیعه و سنی اصرار می‌ورزند، انتشار یك سند تاریخی مربوط به فتوای صریح آیت‌الله عبدالكریم حائری یزدی، مرجع بزرگ تشیع و بنیانگذ...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

مراجع تقلید شیعه سردمداران وحدت اسلامی

در حالی كه گروهی از روحانیون افراطی با همراهی بخشی از مداحان بر ایجاد سیاست‌های تفرقه‌افكنی بین شیعه و سنی اصرار می‌ورزند، انتشار یك سند تاریخی مربوط به فتوای صریح آیت‌الله عبدالكریم حائری یزدی، مرجع بزرگ تشیع و بنیانگذار حوزه علمیه قم مربوط به هفتاد سال پیش، نشان می‌دهد كه مرجعیت شیعه با اقدامات تفرقه‌افكنانه به شدت مخالف بوده است.

بنا بر این گزارش، آیت‌الله عبدالكریم حائری در پاسخ به استفتایی در سال 1314، با تأكید بر اعتقاد شخص خود به رجعت اهل بیت، تبلیغ آن را در صورتی كه مخالف وحدت شیعه و سنی باشد، جایز ندانسته‌اند. متن كامل استفتا و پاسخ آیت‌الله عبدالكریم حائری به شرح زیر است:

محضر انور بندگان حضرت آیت‌الله حائری مدظله‌العالی
تصدیع می‌دهد آن که راجع به موضوع رجعت جسمانی مذکور در طریقه شریفه امامیه و مذهب مقدس جعفری، آنچه معتقد حضرت مستطاب بندگان آیت‌الله مدظله العالی است و مستحصل از کتاب و سنت می‌دانند، مرقوم فرمایند که مورد حاجت است.

پاسخ آیت‌الله حائری:
بسم الله الرحمن الرحیم
احقر به واسطه کثرت اخبار، اعتقاد به رجعت دارم به نحو اجمال، ولی این مطلب نه از اصول دین و نه مذهب است که اگر فرضا کسی معتقد به آن نباشد، خارج از دین و یا مذهب شمرده شود و نه از مسائل علمیه است که بر افراد مکلفین لازم باشد، اجتهادا یا تقلیدا به دست آورند و در مثل این زمان باید به نحو دیگر حفظ دیانت مردم نمود و گفتگوی این نحو از مطالب به جز تفرقه کلمه مسلمین و ایجاد یک عداوت مضره بین آنها فایده ندارد.
الاحقر عبدالکریم الحایری

همچنین در یادداشت دیگری كه توسط آیت‌الله سیدمصطفی خوانساری، از شاگردان خاص آیت‌الله حائری و آیت‌الله بروجردی نوشته شده و به تأیید آیت‌الله حائری نیز رسیده است، از اقدامات تفرقه‌افكنانه برخی از روحانیون به شدت انتقاد شده است.

در این یادداشت كه در سال 1313 منتشر شده، آمده است: در این جا می‌خواهم چیزی را تذكر دهم كه بسیاری از مردم آن را نمی‌دانند و یا اگر بدانند به آن توجهی ندارند و آن زیان‌های بی‌شماری است كه در نتیجه اختلافات مسلمین پیدا شده و ما به آن اعتنا نداریم.

فرق مسلمین از خاصه و عامه و شیعه و اهل تسنن و طوایف دیگر باید این اختلافات را كنار گذارند و دشمنان بزرگ خود را كه مادیین و نصارا و دیگران هستند، جواب گویند و مزایای دین اسلام را به اهل عالم برسانند. فرق مسلمین باید همچون اعضای یك بدن برای یك مقصود، كه ترویج اسلام است بكوشند. دست و پا و دیگر اعضای بدن گرچه از یكدیگر جدا و مفرعند، ولی همه برای یك مقصود كه نگهداری بدن است، كوشش می‌كنند. ما باید دینداری را از صحابه و تابعین و مسلمانان صدر اسلام بیاموزیم كه از اختلافات خود چشم پوشیدند و در پیشرفت یك مقصود كوشیدند. آری، در نتیجه اتحاد و یگانگی آن‌ها بود كه اسلام با آن همه سرعت در همه جای عالم منتشر شد.

اگر پس از رحلت پیغمبر، مسلمین آن اتحاد را نداشتند و تحت كلمه واحده توحید و شهادت به رسالت جمع نمی‌شدند، آیا ممكن بود آن پیشرفت‌ها برای اسلام پیدا شود؟ آیا آن همه زحمات پیغمبر اسلام به هدر نمی‌رفت؟ آری به اجتماع جهان را توان گرفت.

در امروز هم اگر مسلمین همان اتحاد را داشته باشند و به وسیله قلم و زبان، مزایای اسلام را به اهل عالم برسانند، نتیجه‌اش كمتر نخواهد بود، زیرا مردم امروز، زیان‌های بی دینی را به خوبی دیده و سنجیده‌اند. هرگاه دینی مانند اسلام ببینند، به زودی بپذیرند.

گذشته از این، اختلافات كنونی مورد ندارد، زیرا امروز كسی كه داعی خلافت داشته باشد در میان نیست تا این كه به این واسطه اختلافاتی باشد و در اصل دین كه توحید و نبوت و معاد است، اختلاف نیست؛ فقط اختلاف در مسئله امامت و خلافت بلافصل است كه از اصول مذهب است و آن هم به واسطه نبودن امام حاضری مورد ندارد.

اما اختلافات در فروع دین ـ این اندازه اختلاف در میان هر قومی ‌هست و نباید برای این با یكدیگر دشمنی كنند. چنان كه عامه در فروع فقهیه، پیروی یكی از فقها و ائمه اربعه خود را می‌كنند، شیعه هم متابعت ائمه اثنی‌عشر و فقهای خود را می‌نماید و این اختلاف در فروع هم به جایی مضر نیست. فقط همان مسأله خلافت است كه آن هم چون امروز موضوع ندارد، باید كنار گذارند تا این كه از اصل مقصود باز نماند، وگرنه دیگران كه منتظر بازار آشفته‌اند با بودن این اختلافات به مقصود خواهند رسید. داستان سید و شیخ و بازاری در باغ معروف است كه به واسطه اختلاف، هر سه مغلوب شدند، بلكه آن چه از مراجعه به تاریخ به دست می‌آید، بیشتر غلبه‌هایی كه در عالم شده، به واسطه اختلاف مغلوبین بوده است.بازتاب