یه حال خوب تو خونه

وقتی خانه تان را تمیز و مرتب می کنید اولین جلوه زیبایی را به آن می دهید و لذتی برای خودتان فراهم می کنید که فوایدش پیش از هرکسی نصیب خودتان و اعضای خانواده تان خواهد شد.

خانه، محل امن وآرامی است که بعد از گذراندن چند ساعت سخت و پرمشغله در بیرون، به آن وارد می شوید و طبیعتا انتظاری که از این چهاردیواری دارید آرامش و امنیت است. خانه مکان مقدسی است که افراد خانواده دورهم جمع می شوند و عشق ورزی و گفتگو و تغذیه و ... در آن روی می دهد و تمیز و زیبا نگداشتن آن ارزشمند می باشد. حالا اگر این فضای دوست داشتنی تحت تاثیر شلوغی و بی نظمی، توقع تان را برآورده نکند، چه دیدگاهی به آن خواهید داشت؟ زیبایی مطلوبتان را خواهید دید؟ آرامش دارید؟ می توانید روی موضوعی که مهم است تمرکز کنید؟
وبلاگ ها و وبسایت هایی که روی نظم و سازماندهی و زیبایی چشم نواز ناشی از آنها تمرکز کرده اند بیشمارند. مثلا Things Organized Neatly, Apartment Therapy و Unclutterer, تنها چند نمونه از این وبسایت های کارآمد هستند. Pinterest هم سایتی است که حاوی تصاویر بسیار بسیار زیادی از تکنیک ها و ایده های نظم و تمیزی و زیبایی است و Buzzfeed هم به طور مرتب لیست هایی از نکاتی منتشر می کند که براساس ذات تمیزی خواه و نظم دوست مان جذب شان می شویم. چه چیزی در یک صحنه ی خوب ساماندهی شده وجود دارد که ما را راضی می کند و برایمان لذت بخش است؟ چرا بعضی از افراد وقت آزادشان را صرف ارائه نکاتی می کنند که به دیگران می آموزد چطور خانه و کمد و کابینت شان را بچینند تا بیشترین استفاده را از آنها ببرند و چشم زیبایی طلب شان نیز راضی شود؟

روانشناسی نظم و ترتیب

میز و منظم بودن برایتان خوب است و علم هم این را ثابت می کند. تحقیقات نشان داده افرادی که در خانه های تمیز و با نظم و ترتیب زندگی می کنند سالمتر از آنهایی هستند که خانه هایشان شلوغ و آشفته است. این مطالعه، وضعیت سلامت جسمی 998 نفر که 49 تا 65 سال داشتند را مورد بررسی قرار داد و نتیجه اینکه کسانی که خانه هایشان را تمیز و مرتب نگه می داشتند سالمتر و فعالتر از آنهایی بودند که محل زندگیشان نامرتب و کثیف بود.

در مطالعه ی علمی تحقیقاتی دیگری که انجام شد 60 نفر حضور داشتند؛ خانم هایی که خانه هایشان را اینطور توضیح دادند که معمولا " بهم ریخته " و پر از " کارهای ناتمام " است، نسبت به خانم هایی که محل زندگیشان را " منظم و زیبا " و " آرامشبخش " می دانستند، افسرده تر بودند و بیشتر احساس کسالت و خستگی می کردند. پژوهشگران دریافتند زنانی که خانه های بهم ریخته و نامرتب داشتند، میزان کورتیزول ( هورمون استرس ) شان بالاتر بوده است.
بازهم تحقیقات و پژوهش ها در این زمینه ادامه داشتند و نتایج این بود که؛  " بی نظمی " می تواند تمرکز روی موضوعی خاص را با مشکل روبرو کند. توجیه علمی ترش این است که اشیاء نامرتبط به موضوع می توانند بخش بینایی مغز را گیج و آشفته کرده و حفظ توجه و عملکرد کامل و درست و موثر را با مشکل مواجه نمایند.

نظرسنجی دیگری هم که توسط موسسه ملی خواب انجام شده نشان می دهد آنهایی که هر روز صبح تخت خواب هایشان را مرتب می کنند، نسبت به بقیه، 19 درصد خواب با کیفیت و منظم تری دارند. این موضوع در مورد تمیز و خوشبو بودن ملحفه ها و ... نیز صدق می کند؛ رختخواب تمیز، احساس راحتی و آرامش بیشتری به فرد می دهد.
داشتن یک برنامه ی منظم و لیستی از اهداف کوتاه مدت به شما کمک می کند سرحال باشید. بازهم تحقیقات و مطالعات ثابت کرده آنهایی که مثلا برای ورزش کردن برنامه دارند، هدفشان متشخص است و روندشان را ثبت و کنترل می کنند نسبت به کسانی که بدون هیچ برنامه و هدف خاصی پیش می روند، پایبندتر، موفق تر و شادترند.
چه چیزی باعث می شود منظم ماندن سخت شود؟
اگر واقعا می دانیم که نظم و ترتیب داشتن تا چه حد به نفع ماست، پس چرا همه اینطور نیستند؟

1. خرت و پرت زیاد دارید

ما در طول زندگی، چیزهایی را دوروبرمان جمع می کنیم که واقعا نیازی به آنها نداریم. مثلا شاید یک کیف بزرگ از وسایلی داشته باشید که زمانی ابزار کارتان بوده و از سالهای گذشته برایتان مانده است. شاید کلکسیونی از کارت دعوت های قدیمی داشته باشید یا ظرفی روی کانتر آشپزخانه تان که هرگز از آن استفاده نمی کنید. این اشیاء فضای چیزی را می گیرند که می تواند کاربرد بهتری برایتان داشته باشد و یا اصلا شاید حذفشان باعث شود جایتان بازتر شده و زیبایی محیط تان را بیشتر کند و در نتیجه منظره ای چشم نوازتر و آرام تر برایتان خلق کند. گاهی به وجود بعضی از چیزهای بی مصرف و زشت آنچنان عادت می کنیم که حتی فکر جابجایی یا حذفشان هم به ذهنمان خطور نمی کند اما وقتی این اتفاق می افتد با تغییر شگفت انگیزی که روی داده، بشدت متعجب و هیجان زده می شویم.
راه حل: دل کندن از خرت و پرت ها شاید سخت باشد ( برای بعضی ها سخت ترین کار دنیاست! )، مخصوصا اگر خاطراتی هم با خود داشته باشند. سعی کنید این اشیاء را اگر قابل اهدا کردن هستند ببخشید و اگر اینطور نیست آنها را دور بیاندازید. اگر از دل کندن و دست کشیدن از آنها هراس دارید، می توانید از آنها عکس بگیرید تا تصویرشان به وقت نیاز، یادآورشان باشد. در آخر اگر همچنان اصرار دارید نگهشان دارید حتما جای دیگری غیر از فضای خانه را برای انبارکردنشان پیدا کنید تا محل زندگی تان سروسامان و جلوه ی تروتازه و زیبایی پیدا کند. البته توصیه ی آخر، یک راه حل نه چندان مناسب و از سر ناچاری است!

2. وقت کافی ندارید

جمع و جور و منظم کردن یک اتاق وقت زیادی می برد، چه برسد به کل خانه! حتما وسوسه می شوید که اصلا از خیر این تغییرات پردردسر بگذرید. شاید هم مجبور شوید مرخصی بگیرید و یک سری از برنامه هایتان را کنسل کنید، اما اگر هشیارانه بپذیرید که نتیجه چه خواهد بود، می بینید که ارزش همه ی این ها را دارد. واقعیتی که باید بپذیرید این است که وقتی خانه تان آشفته و شلوغ است، یعنی زیبا نیست، محل امن و آرامی نیست و فعالیت هایتان هم در این فضا کارآیی ندارد، باور کنید که در یک چرخه ی معیوب گرفتار خواهید شد.
راه حل: درست مانند هر پروژه ی تشویش برانگیزی، بهتر است تدریجا اینکار را انجام دهید یعنی مرحله بندی کنید. هر روز 30 دقیقه را به تمیزکاری و سازماندهی بخشی از خانه اختصاص دهید. اگر این فرصت را هم ندارید، ایرادی ندارد؛ هر روز 15 دقیقه را که می توانید درنظر بگیرید؟! باز هم زیاد است؟ بسیار خب، 10 دقیقه در روز! هرگز طفره نروید و شانه خالی نکنید، این شیوه به نوعی شکستن یک عادت مزمن و نادرست محسوب می شود که خواه ناخواه باید برای ترک آن قدم به قدم پیش بروید." عادت جمع کردن چیزهای غیرضروری و بی انضباط بودن " عادتی است که بدون اطلاع شما آسیب هایش را نثارتان می کند. پس تنبلی ممنوع! این پروژه ی بزرگ را آنقدر کوچکش کنید تا از پس آن بربیایید؛ درست و کامل!

3. فراموش کرده اید که منظم بودن چه حسی دارد

متاسفانه تنبلی و تعلل کردن لذت بخش است! شاید مثلا برگرداندن چیزی که از آن استفاده کرده ایم سرجای اولش، بسیار ناچیز به نظر برسد اما با تکرار این رفتار در مورد هر چیز دیگری با توده ای بهم ریخته و فضایی زشت و افسرده کننده مواجه می شویم  و حالا فکر می کنیم واقعا از پس جمع و جور کردن اینهمه ریخت و پاش به راحتی بر نمی آییم و ... بیخیال!
راه حل: به خودتان یادآوری کنید: آنهایی که خانه شان را تمیز و مرتب نگه می دارند سالمترند، هم از نظر جسمی و هم از نظر روحی. پس وقت صرف کردن و تحرک داشتن برای حفظ نظم و تمیزی فضای متعلق به خودتان، حتما و حتما ارزشمند است.

چرا ذاتا نظم و ترتیب را دوست داریم؟

بدن انسان از دهها هزار سیستم نوروشیمیایی و بیولوژیکی یکپارچه و منظم ساخته شده که همه شان به خوبی سازماندهی و برنامه ریزی شده اند. بسیاری از سلول های ما طبق یک برنامه ی بشدت صریح و مشخص کار می کنند. یک نمونه ی دیگر هم ساعت شبانه روزی بدن ماست که همه می دانیم وقتی با عادات و سبک زندگی نادرست ما بهم می ریزد طبعات ناخوشایندی برایمان دارد. بدون این نظم و ساماندهی بدن ما از هم فرو می پاشد. پس جای هیچ تعجبی ندارد که ما در جستجوی تقارن، تناسب و تمیزی در پیرامون هستیم چون همان نظمی را تقلید می کنیم که در بدن مان برپاست. تمیزی و نظم، حامی سلامت ماست و بهم ریختگی و شلوغی هم برعکس.
آراستگی و زیبایی حالمان را خوب می کند  و حس بهتری از خودمان به ما می دهد، راندمان را بالا می برد و حتی سلامت جسممان را هم تضمین می کند، و همه ی اینها یعنی سلامت و تعادل روح و روان. اینبار اگر وسوسه شدید مرتب کردن خانه تان را پشت گوش بیاندازید این نکات را یاد آوری کنید، با یکبار تجربه ی این حس و حال خوب، از طرفداران همیشگی نظم و ترتیب خواهید شد.