مکمل های طلایی سینمای ایران

بررسی کارنامه حرفه ای 10 بازیگر سینمای ایران که متخصص ایفای نقشِ دو هستند

برای بعضی بازیگران اندازه نقش مهم نیست ؛ این قدر توانمند هستند که حتی نقشی کوچک را طوری جان بدهند که سال ها در حافظه بماند. این دسته از بازیگران متخصص ایفای نقش های مکمل هستند و می توان از آن ها به عنوان «ذخیره های طلایی» یاد کرد.

بهانه این نوشتار، اکران فیلم «زاپاس» است ؛ فیلمی که شبنم مقدمی برای بازی در آن سیمرغ بلورین نقش مکمل از جشنواره سی و چهارم فیلم فجر گرفت.

10 بازیگر را گزینش و بهترین نقش مکمل شان را مرور کرده ایم.

شبنم مقدمی

«نفس» که اکران بشود متوجه توانایی بازیگری شبنم مقدمی می شوید که با کم ترین حضور تاثیرگذارترین ردش را بجا می گذارد. در کنار این فیلم نقش او در «زاپاس» هم جزو کارهای شاخص مقدمی بشمار می رود. شبنم مقدمی در این فیلم نقش زنی بیوه را بازی می کند که تمام هم و غمش خوشبختی پسرش (جواد عزتی) است. به اقتضای فضای کلی فیلم، بازی مقدمی گاه از جدی بودن خارج می شود و اندکی کاریکاتورگونه می شود. اتفاقا او در نقش های فانتزی تجربه سریال «ابله» را دارد و می تواند بخوبی از پس آن بر بیاید. این دو اثر فضای بعیدی از هم دارند و غرض اشاره به تبحر مقدمی در شکل دهی به این گونه نقش ها است. مقدمی یکی از اضلاع فضای کمدی «زاپاس» را شکل می دهد که جذاب ترین موقعیت در کل کل او با امیر جعفری خلق شده است.
دیگر فیلم های موفق: بوسیدن روی ماه، امروز، نفس و ابد و یک روز از جمله آثاری هستند که مقدمی در آن نقش دو داشته. او سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن در جشنواره سی و دوم فجر برای «امروز» و سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن در جشنواره سی و چهارم فجر برای «نفس» و «زاپاس» را بدست آورده است.

بابك حمیدیان

انتخاب نقش ممتاز بابك حمیدیان كار سختی است. او حتی در حضور چند دقیقه ای اش در «اعترافات خطرناك ذهن من» صحنه را مال خود می كند و نشاطی دوباره به فیلم می دهد! با این همه حضور او در نقش شهید احمد وصالی فلیم «چ»، «استراحت مطلق» و بازی در نقش های « یزید» و ابن زیاد» جایگاهی ویژه در كارنامه اش دارد. حمیدیان در «چ» نقش شهید وصالی را برون ریز بازی می كند و طوری فریاد می زند كه گویی شخصیت اصلی فیلم است. در «رستاخیز» ابن زیاد را متفاوت از نمونه های پیشین بازی كرده و در استراحت مطلق شمایلی كامل از جوان های خام اندیشی است كه در دام اعتیاد گیر افتاده.
دیگر فیلم های موفق: یک بوس کوچولو، خاک آشنا، بی پولی، قصه ها، هیس! دخترها فریاد نمی زنند، روباه ، استراحت مطلق و سیانور. او تاکنون به این جوایز دست یافته است: سیمرغ بلورین بهترین بازیگر مکمل برای فیلم «چ» و «روز رستاخیز» در جشنواره سی و سوم فجر ،تندیس بهترین بازیگر نقش دوم برای «چ» و «هیس دخترها فریاد نمی زنند» از جشن انجمن منتقدان و نویسندگان ، تندیس حافظ برای «چ» و «هیس دخترها فریاد نمی زنند» از جشن حافظ و تندیس زرین نقش دوم برای «ریسمان باز» از جشن دوازدهم خانه سینما .

پگاه آهنگرانی

«دربند» را می توان ویژه ترین نقش مکمل پگاه آهنگرانی دانست. او در فیلم پرویز شهبازی نقش دختری را بازی می کند که در کلان شهر تهران رها است. ظاهری مهربان است اما خیلی زود جلد عوض می کند و شیادی اش رو می شود. تغییر حس در  ابتدای فیلم و گردش دوباره در بخش سوم فیلم بهترین چالش برای آهنگرانی است که بازی اش را به رخ بکشد. در این فیلم بازیگر مقابل او نازنین بنیادیِ تازه کار است و طبعا کار آهنگاریِ کهنه کار حساس تر می شود. آهنگرانی در «دربند» شمایلی باورپذیر از جوانان امروز را نشان می دهد ؛ جوان هایی که اگر هدایت می شدند زندگی آرامی می داشتند اما حالا رها است و بلاتکلیف. در عین حال پای مرام که به میان بیاید آدم دیگری می شود و ذات پاکش را نشان می دهد. این تصویر در بازی آهنگرانی بخوبی بازنمایی شده است.
دیگر فیلم های موفق: مکس ، آتش سبز ، صداها ، زادبوم ، طبقه سوم ، ورود آقایان ممنوع ، راه آبی ابریشم ، آقایوسف، خانه دختر و جامه دران آثاری هستند که آهنگرانی در آن ها بازی کرده است. این بازیگر سیمرغ بلورین نقش دوم زن برای «دربند» در جشنواره سی و سوم فجر را بدست آورده و نامزد نقش دوم زن برای«دربند» در جشن شانزدهم خانه سینما و نامزد نقش مکمل برای «زادبوم» در جشنواره بیست و هفتم فجر شده است.

شیرین یزدان بخش

«ابد و یک روز» را می توان بهترین نقش شیرین یزدان بخش دانست. البته این انتخاب به آسانی انجام نمی شود چرا که یزدان بخش در همه فیلم خوب بوده و به تمام معنا توانسته از عهده نقش مکملش برای کمک به قصه بر بیاید. کار او در نقش مادر خانواده فیلم «ابد و یک روز» از این حیث سخت می شود که باید هم یادآور مادران دلسوز باشد و هم نوعی از بی خیالی در رفتارش به چشم بیاید. در فضای ملتهب خانواده شیرین زبانی و شیرین رفتاری اوست که فیلم را قابل تحمل می کند و برای لحظاتی به مخاطب تنفس می دهد..
دیگر فیلم های موفق: لطفا مزاحم نشوید، جدایی نادر از سیمین، برف روی کاج ها ، اشغال های دوست داشتنی، وارونگی و آااادت نمی کنیم آثاری است که خانم یزدان بخش در آن ها تحسین شده. جوایزی که بدست آورده از این قرار است: برنده سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از بیست و هشتمین جشنواره فیلم فجر برای بازی در فیلم «لطفا مزاحم نشوید» ،نامزد سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن از سی و چهارمین جشنواره فیلم فجر برای «ابد و یک روز» ، یزدان بخش برای «بوسیدن روی ماه» نامزد دریافت سیمرغ نقش اصلی در جشنواره سی ام فجر هم شده است.

مهتاب نصیرپور

«فرزند خاك» را می توان بهترین نقش مهتاب نصیرپور در سینما دانست. او در این فیلم نقش زنی كرد را بازی كرد كه وظیفه راهنمایی زنی برای یافتن همسر مفقودش را بر عهده داشت. آن طور كه خود نصیرپور گفته ابتدا پیشنهاد دیگری داشته اما نقش «گوانا» را از محمد علی باشه آهنگر طلب می كند. آن چه از این نقش به یاد مانده لهجه گوانا ، سرسختی او در برابر سختی های طبیعت و مهربانی اوست. سكانس پایانی فیلم «فرزند خاك» یكی از ماناترین صحنه های سینمای ما است كه توامان می توان درد و رنج و ایثار مادری را در چهره نصیرپور حس كرد. 
دیگر فیلم های موفق: الو الو من جوجوام ، دنیای وارونه، من ترانه پانزده سال دارم و به نام پدر. نصیرپور سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش دوم زن برای «من، ترانه 15 سال دارم » را از بیستمین جشنواره فیلم فجر بدست آورده استو سیمرغ بلورین نقش دوم زن در بیست و چهارمین جشنواره فیلم فجر برای«به نام پدر» ، سیمرغ بلورین نقش مكمل برای «فرزند خاك» در جشنواره بیست و ششم فجر و تندیس نقش دوم برای فیلم « فرزند خاك» از جشن دوازدهم خانه سینما دیگر افتخارات اوست.

محسن كیایی

«بارکد» بهترین و قدرتمندترین حضور سینمایی محسن کیایی است. او در این فیلم قرار است مکملی باشد برای بهرام رادان اما حتی در لحظاتی روی بازی رادان هم سایه می اندازد و چشم مخاطب را به سمت خود خیره می کند. میلادِ «بارکد» عصاره جوان هایی است که می خواهند میان بُر بروند و یک شبه خوشبخت شوند ؛ کیایی باید این مفهوم را در بازی اش منتقل کند و در عین حال دوز شیرینی نقش هم تحت تاثیر موقعیت تلخ از بین نرود. در بازی کیایی به طور همزمان می توان نوعی از جدیت ، حماقت ، ملاحت و شجاعت دید!
دیگر فیلم های موفق: بعد از ظهر سگی سگی ، ضدگلوله ، خط ویژه ، عصر یخبندان و نقطه کور دیگر فیلم هایی است که کیایی در آن ها خوش درخشیده اما هنوز بازی اش توسط داوران جشنواره های مختلف دیده نشده .

حمیدرضا آذرنگ

«سیف الله» در فیلم «ملکه» بهترین حضور سینمایی حمید رضا آذرنگ است. او که سبقه طولانی در تئاتر دارد با این نقش به مخاطبان عام سینما معرفی شد و بعد از آن نام او در فیلم و سریال ها جا افتاد. آذرنگ برای جان دادن به سیف الله تلاش زیادی کرده ؛ 8 ماه ریشش را نزده ، یک شب تا صبح نمی خوابد تا خمودی نقش باورپذیر شود و ...    
دیگر فیلم های موفق: آسمان زرد کم عمق و آااادت نمی کنیم . او برای «ملکه» نامزد بهترین بازیگر نقش دوم مرد در جشنواره سی ام فیلم فجر شد. بهترین بازیگر نقش مکمل مرد جشن خانه سینما برای «ملکه» ، دیپلم افتخار بهترین بازیگر مکمل مرد در جشن منتقدان برای «ملکه» ، بهترین بازیگر نقش مکمل مرد در جشنواره فیلم فجر به انتخاب منتقدین ماهنامه فیلم برای «آسمان زرد کم عمق» و نامزد بهترین بازیگر نقش مکمل مرد از جشن انجمن منتقدان برای «آسمان زرد کم عمق» از جمله افتخارات این بازیگر در سینما است. .

سحر دولت شاهی

«عصر یخبندان» را می توان ممتازترین بازی سحر دولت شاهی در نقش مکمل دانست. او در این فیلم از قالب موجه همیشگی خارج شد و نقش یک دختر معتاد را بازی کرد. ظاهرش باز هم شیک بود اما در نهایت معلوم می شود خاستگاهش چیست و چطور اسیر اعتیاد و نیز یک پسر شارلاتان شده. سحر دولت شاهی تا پیش از این فرصت عرض اندام در نقش های مکمل نداشت؛ یعنی نقش ها طوری نوشته می شدند که برای او چالش ایجاد نمی کردند اما «عصر یخبندان» این اجازه را به او می داد که گاهی در نقش دختر خوشبخت ظاهر شود ، گاهی بدبخت. اعتیاد نقش موقعیت خوبی بود که سحر دولت شاهی بتواند توان خود در به تصویر کشیدن استیصال و گرفتاری یک دختر فریب خورده را به رخ بکشد.
دیگر فیلم های موفق: چهارشنبه سوری ، طلا و مس و آسمان زرد کم عمق. او سیمرغ بلورین بهترین بازیگر نقش مکمل زن برای بازی در فیلم «عصر یخبندان» در جشنواره سی و سوم فیلم فجر را کسب کرده و کاندیدای جایزه بهترین بازیگر نقش دوم زن در چهاردهمین جشن خانه سینما برای «طلا و مس» شده است.

سیامك انصاری

سیامك انصاری در سینما همیشه نقش مكمل بازی كرده و هنوز نقش یك به او نرسیده. با  این حال گلیم خود را از آب بیرون كشیده اما نقش ها یا فیلم ها آن قدر مهم نبوده اند كه نامش را سر زبان ها بیندازند. بر خلاف تلویزیون و شبكه نمایش خانگی كه انصاری شهرت و موفقیتش را مدیون آن است در سینما چنین زمینی برای عرض اندام برای مهیا نبوده. در این میان اما نقش فتاح در فیلم «جرم» مسعود كیمیایی جایگاه ویژه ای در كارنامه سیامك انصاری دارد. او در نقش یك آدم كارچاق كن كه در خدمت قاسم خان (مسعود رایگان) است رویی دیگر از توانایی اش نشان داد. بویژه آن كه نقش جدی است و با شمایل كلی انصاری فاصله ای طولانی دارد. او در این نقش بدجنسی و زرنگی یك واسطه را بخوبی در چهره ، لحن و حركت بدنش به باور مخاطب می نشاند.
دیگر فیلم های موفق: بی پولی و دراكولا دو فیلمی هستند که انصاری در آن بازی خیره کننده ای داشت اما هنوز موفقیتی در جشنواره ها بدست نیاورده است.

پرویز فنی زاده

بیادمانی ترین نقش مكمل مرحوم فنی زاده در سریال ناصر تقوایی رقم خورده. مش قاسم نوکر وفادار آقا بزرگ است كه در دنیای عجیبی سیر می كند،خود را همپای ناپلئون بناپارت می داند و با انگلستان سر دشمنی دارد! تمام هویت و حیاتش مش قاسم بسته به آقا بزرگ است و باید به هر دستاویزی چنگ بزند تا جایگاه خود را محكم تر كند. پس چه چیزی بهتر از توهم آقا بزرگ؟  رندی و زیركی مش قاسم به همراه موقعیت طنزگونه كه در مواجهه او و سرورش پیش می آید، مدیون عیار بالای بازیگری و توان فنونی زاده است.
دیگر فیلم های موفق: سلطان صاحب قران ، تنگسیر و گوزن ها