بررسی تفاوت های جسمانی دانش آموزان

معلم و دانش آموز ارتباطی انسانی و اجتماعی با یکدیگر برقرار می کنند که لازم است معلم دارای مهارت های گوناگونی باشد تا بتواند با انواع دانش آموزان با فرهنگ ها و تربیت های مختلف ارتباط برقرار نماید.

در مطالب قبل در مورد این که تدریس در كلاس درس، یك فعالیت آگاهانه و برنامه ریزی شده است كه توسط معلم در جهت نیل به اهداف خاصی طراحی و تدوین می شود و معلم برای كسب موفقیت درتدریس باید از نظریه های نوین آموزشی، رواشناسی یادگیری و تربیتی، اطلاعات و آگاهی لازم را داشته باشد صحبت هایی شده است.

می دانیم که در زمینه یادگیری دانش آموزان دختر و پسر نمی توان گفت جنسیتی برتر و جنسیتی ضعیف تر است. در مواردی پسرها از دخترها برترند و در مواردی هم برتری به دخترها می رسد.

حال بعضی نکات دیگر را درباره داشتن یک ارتباط صحیح با دانش آموزان به خصوص دانش آموزان ورودی سال جدید که برای اولین بار محیط مدرسه را تجربه می کنند را برای شما شرح می دهیم.

داشتن یک ارتباط صحیح با دانش آموزان در کلاس مستلزم آشنا شدن با ویژگی های عمده رفتاری آنها است. در واقع داشتن تعاملی مناسب با دانش آموزان در گروه شناختی صحیح و البته نه همه جانبه از افراد است، چرا که هیچگاه نمی توان یک انسان را از تمامی جوانب شناخت وقتی شناخت کلی از شاگردان پیدا کردیم قادر خواهیم بود سازگاری مناسبی با آنها پیدا کنیم.

تفاوت های روانی و جسمانی دانش آموزان

در یک کلاس که دانش آموزان دارای مشترکاتی از قبیل سن، جنس، زبان، جامعه و ... تفاوت های زیادی هم با یکدیگر دارند. این تفاوت ها در سه نوع از شاگردان جلب توجه می کند. و البته منظور از تفاوت ها همان تفاوت های روانی و جسمانی است.

گروه اول
در بین شاگردان یک کلاس عده ای هستند که باصطلاح افراد بدون دردسر نامیده می شوند. که درس خوان و وقت شناس و بی آزار هستند، دوستان معدود و مانند خودشان دارند.

گروه دوم
عده دوم افرادی هستند بسیار پر جنب و جوش و کمی هم خودخواه و خود مرکزبین، هنگام ورود به کلاس سر و صدا راه می اندازند. تا معلم آماده درس گفتن بشود و یک دور کتابشان را دید می زنند و در طول درس معلم را یاری می دهند تا نشان دهند که پیش از او مطالعه کرده اند.

گروه سوم
عده سوم درست برخلاف عده اول می باشند. بنابراین ترجیحا آنها را افراد پر دردسر می نامیم. ردیف های آخر کلاس با چنین افرادی آشناست. آنها دوستان به خصوصی دارند، دوستانی که برخلاف مقررات مدرسه لباس می پوشند و وضع و ظاهر خود را درست می کنند.

در ادبیات کهن سرزمین ما نیز مساله تفاوت های فردی در هر دوره ای مورد توجه بوده و هر کاری را به هر کسی نمی دادند و از همه کس نیز انتظارات یکسانی را نداشتند.
دانش آموزان از نظر فردی، خانوادگی و فرهنگی با یکدیگر تفاوت دارند. این تفاوت ها از نیازهای خاص روانی و استعداد آنها سرچشمه می گیرد و بر فرایند یادگیری آنها تاثیر می گذارد و موجب می شود تا آنها مطالب متفاوتی را یاد بگیرند.

مدرسه کارخانه صنعتی نیست که دارای تولیدات یکسان و هم شکل باشد. دانش آموزان در علایق، استعداد و هوش، خلاقیت، تجارب و نیازهای خاص روانی با یک دیگر تفاوت فاحش دارند. لازم است به تفاوت ها بها دهیم و بدانیم که تشابه حرکتی، غیر خلاق و ملال آور است، در حالی که جوهر یادگیری و همکاری بر اساس ارزش دادن به تفاوت هاست.

قدرت تکلم در همه افراد یکسان نیست. بعضی از افراد از لکنت زبان، بعضی از صدای گرفته و تودماغی، بعضی از تندگویی و بعضی از کند تلفظ کردن رنج می برند. عده ای هم هستند که صدای رسا و گیرایی دارند، تلفظ کلمات را بطور صحیحی انجام می دهند. اما در هر صورت، همه به نحو یکسانی در کلاس سهیم هستند.

یک فرد که صدای خوبی ندارد، یا موقع خواندن دچار مشکل می شود، نباید محکوم به سکوت شود، و معلم نباید در این مورد تبعیض قائل شود. اگر صدای یک فرد دلنشین و زیباست، نحوه تلفظ کسی که کلمات را می جود و تندتند بیان می کند، نیاز به اصلاح دارد. معلم علاوه بر تشویق شاگردان در مورد تلفظ صحیح و فن بیان، باید از مسخره شدن شاگردان مشکل دار توسط سایرین جلوگیری کند.

ضعف بینایی: این ضعف عموما بین افراد شایع است و گاه به علت بی تفاوتی والدین، بسیاری اوقات ناراحتی هایی مانند تنبلی چشم، ضعف دوربینی، نزدیک بینی، آستیگماتیسم، انحراف چشم و ... را باعث می شود. اما یک معلم باید با تیزبینی افراد مشکل دار را تشخیص داده و موارد لازم را به خانواده ها هشدار دهد.

مشکل شنوایی: این نوع ضعف معمولا دیرتر از ضعف چشم احساس می شود. غالبا فردی که مشکل شنوایی دارد، تصور می کند اطرافیان آرام صحبت می کنند. این عامل به خاطر خجالتی که شاگرد از معلم دارد، به راحتی بیان نمی شود. و به آسانی قابل تشخیص نیست. ولی می توان با دقت در املا نویسی و محاوره با او به این مشکل پی برد و مراتب درمان را پی گیری کرد.

تفاوت در قوای جسمانی: در یک کلاس همواره افراد بلند قد و قوی بنیه احساس قدرت می کنند. آنها همکلاسی های کوتاه قد و ضعیف خود را تحقیر می کنند و به زور در هر کجا که دوست دارند می نشینند. به این ترتیب دانش آموزانی که جثه ضعیفی دارند و نمی توانند با آنها مقابله کنند، به آخر کلاس رانده می شوند.

معلم در این مورد باید برخورد منطقی و صحیحی داشته باشد. اول باید به همه اطمینان بدهد که ردیف اول و آخر کلاس در صورتی که آنها دانش آموزان ساعی و خوبی باشند، تفاوتی با هم ندارند. و بعد باید آنها را با ردیف کردن و نشان دادن تفاوت های قدشان برای جایگزین شدن درجای خود متقاعد کند.

چپ دست بودن: موضوعی که متاسفانه چندان اهمیت به آن داده نشده است، چپ دست بودن عده ای از افراد است. تمام امکانات موجود در کشورها برای افراد راست دست تدارک دیده شده است. در یک کلاس درس، معلم باید تعداد چپ دست ها را شناسایی کرده و صندلی مناسب برای این افراد سفارش دهد تا آنها نیز با مشکل مواجه نشوند.

تفاوت های فردی، اموری مهم هستند که نادیده گرفتن آنها نقصانی جبران ناپذیر در ساختار پرورشی و آموزشی مدارس ایجاد می کند. در ضمن معلم باید از نظر مالی تامین باشد تا با فراغ خاطر بتواند تمام وقت خود را صرف دانش آموز بکند. معلمی که شغل دوم دارد، هیچ گاه فرصتی برای مطالعه و جمع آوری مطالب جدید و ارائه به دانش آموزان نخواهد داشت. در هنگام معاینات قبل از ثبت نام دقت کافی مبذول داشته شود. معاینه نباید سرسری و بدون توجه صورت گیرد. بعد از فهمیدن مشکلات کودک نباید تسلیم خواهش پدر و مادر کودک مبنی بر ثبت نام کودک شده، ابتدا باید اقدامات درمانی یا پیشگیری بر روی کودک انجام شود و بعد ثبت نام صورت گیرد.

نقش مربیان در تشخیص تفاوت های فردی

در این بخش به نقش مربیان در تشخیص تفاوت های فردی، نقش مدرسه در شکل گیری رفتار فراگیران و نحوه شکل گیری عواطف مختلف می پردازیم.
همان طور که در مباحث پیشین گفته شد، والدین یکی از عوامل اصلی اجتماعی کردن کودکان هستند که این امر مهم را از طریق فرایند جامعه پذیری انجام می دهند. علاوه بر والدین، سازمان ها و مراکز مختلفی نیز وجود دارند که نقش مهمی در امر جامعه پذیری کودکان بر عهده دارند. این مراکز شامل مدرسه و آموزشگاه می باشند.
به طور معمول، کودکان در ایران در سن هفت سالگی به صورت رسمی تحصیلات خود را آغاز می کنند ، البته برخی از کودکان پیش از مدرسه به کودکستان و مهد کودک رفته و در آنجا تجاربی کسب می کنند. برای مثال، بازی با کودکان دیگر، رقابت با آنها ، همکاری و ...

دانش آموزان، سالیان زیادی را در مدرسه می گذرانند و تجارب مختلفی کسب می کنند. سنین مدرسه، سنینی است که به عنوان دوره های انتقالی محسوب می گردند. برای مثال از دوره دبستان به راهنمایی، از دوره راهنمایی به دبیرستان و الی آخر. بنابراین دوران مدرسه، دوران شخصیت ساز زندگی انسان است و در نحوه رفتار افراد تأثیر به سزایی دارد.

از آنجا که معلمان با یکدیگر تفاوت هایی دارند و با وجود این تفاوت ها، با دانش آموزان تعامل دارند، این تعامل نیز موجب تفاوت های دیگری در دانش آموزان می گردد که تحت عنوان نحوه شکل گیری عواطف مورد بررسی قرار می گیرد.