چیدمان اتاق کار کامپیوتر (قسمت اول)
آشنایی با ارگونومی کار با کامپیوتر
ارگونومیک چیست ؟
ارگونومیک (ERGONOMICS) شاخه ای از علم مهندسی است که به طراحی ابزار و لوازمی برای حفظ سلامت فیزیکی بدن در هنگام کار می پردازد. درد، غالبا در اثر حفظ مداوم یک حالت نادرست قرارگیری بدن ایجاد می‌شود. مثال‌های رایج آن شامل: تایپ همزمان با صحبت تلفنی با نگه داشتن گوشی تلفن در گودی گردن، چرخاندن مداوم سر از چپ به راست هنگام تایپ از روی یک متن و نگاه کردن به صفحه کامپیوتر و یا نشستن به مدت طولانی هستند.
میز كار کامپیوتر:
یكی از شاخص های استقرار تجهیزات، میز كار رایانه است. میز كار را می توان به سه قسمت تقسیم كرد:
ناحیه اول: ناحیه ای كه به ندرت از آن استفاده می شود (قسمت عقب سطح میز كار).
ناحیه دوم: ناحیه ای كه گهگاه از آن استفاده می شود (قسمت وسط سطح میز كار).
ناحیه سوم: ناحیه ای كه همواره از آن استفاده می شود (قسمت جلویی سطح میز كار).
نحوه استقرار میز كار کامپیوتر:
ناحیه اول یا قسمت اول كه سطح انتهایی میز كار است و به ندرت از آن استفاده می شود، مكانی است كه فقط جهت نمایش است. اشیایی همچون مانیتور، عكس، ساعت، گلدان، جای مداد و خودكار، بلندگو یا اسپیكر در این ناحیه قرار می گیرند. ناحیه یا قسمت دوم، سطح میانی میز كار است. در این ناحیه، اشیایی قرار می گیرند كه گهگاه از آنها استفاده می شود؛ لوازمی همچون تلفن، ماشین حساب، سینی و... . ناحیه یا قسمت سوم، سطح آغازین یا جلویی میز كار است. در این منطقه ادواتی قرار می گیرند كه همواره كاربرد دارند؛ ادواتی همچون كی برد، موس و موس پد. در مورد میزكار ذكر این نكته الزامی است كه میزهایی كه صفحات جداگانه ای برای صفحه كلید و موس دارند، به هیچ عنوان مناسب كار كاربران نیستند.
نحوه استقرار مانیتور
مانیتور باید به صورتی استقرار یابد كه اولاً در ناحیه اول باشد و در ثانی دقیقاً روبه روی صورت باشد. به گونه ای كه هنگام كار با آن، بتوان بالاترین نقطه مانیتور را مشاهده كرد یا به عبارتی دیگر، چشم كاربر به موازات بالاترین قسمت مانیتور باشد و فاصله مانیتور از چشم كاربر نیز بین چهل و هفتاد سانتی متر باشد.
نحوه استقرار صفحه کلید
ذكر این نكته بسیار مهم است كه صفحه كلید هرگز نباید در ارتفاعی بالاتر یا پایین تر از سطح میز كار باشد. به عبارت دیگر، صفحه كلید باید دقیقاً روی میز كار و در قسمت سوم و روبه روی مانیتور باشد. در این حالت زاویه بین بازو و ساعد در هنگام كار نباید از نود درجه تجاوز كند. نكته دیگر در مورد صفحه كلید، نحوه استقرار مچ دست ها روی آن است. خیلی مهم است كه هر دو مچ كاملاً به موازات هم روی صفحه كلید به نحوی قرار بگیرند كه هر یك سهمی از صفحه كلید را به گونه مساوی تقسیم كند. جمع شدن مچ دست به سمت داخل یا خارج، هرگز اصولی نیست. زاویه گرفتن كف دست از مچ نیز باعث آسیب خواهد شد. نكته بسیار مهم و قابل اشاره، این است كه دیده شده بسیاری از كاربران، پایه های زیر صفحه كلید را باز می كنند تا به كی برد زاویه بدهند؛ این كار بدترین حالت برای مچ دست است. بهترین حالت برای كی برد آن است كه صفحه كلید، كمترین زاویه را داشته باشد.
نحوه استقرار موس
مانند صفحه کلید یا همان كی برد بیشترین كاربرد را دارد. محل استقرار آن برای كاربران چپ دست، سمت چپ و برای كاربران راست دست، سمت راست و در ناحیه سوم است. دیده شده كه بسیاری از كاربران، موس و موس پد را در ناحیه دوم میز قرار می دهند و این باعث می شود كه زاویه بین بازو و ساعد بیش از نود درجه شود. در مورد مچ دست نیز به این نكته باید اشاره كرد كه هنگام كار با موس، دست بایستی با موس در یك امتداد باشد. یعنی خم شدن مچ به سمت چپ یا راست یا بالا و پایین صحیح نیست. محل استقرار انگشتان روی موس نیز به این قرار است كه سه انگشت وسطی بر روی موس و انگشت های شست و كوچك در دو طرف موس قرار می گیرند.
صندلی کامپیوتر
یک نکته مهم و اساسی اینکه برخی از عزیزان پس از خریداری یک رایانه در منزل یا محیط کار به منظور صرفه جویی اقتصادی اقدام به خرید صندلی کامپیوتر یا صندلی مهندسی نمی کنند و از صندلی های معمولی منزل بهره می برند این موضوع وقتی خطرناک می شود که از صندلی چوبی و صندلی ایستا و غیر متحرک بهره می برید. اگر از نگاه اقتصادی به این موضوع نگاه می کنید مطمن باشید با استفاده از صندلی های چوبی و غیر استاندارد در آینده دچار بیماری ها شده که علاوه بر اعمال هزینه های گزاف؛ دردهای غیرقابل درمانی را بروز می دهد. پس توصیه اکید می شود در هنگام خرید کامپیوتر، یک میز و صندلی مخصوص کامپیوتر خریداری کنید که علاوه بر زیبایی و ظرافت در مبلمان محل کار و منزل ویا اتاق شخصی شما باعث جلوگیری از بروز خطرناک و بیماری های ناشی از کار با کامپیوتر می شود .
1. صندلی شما باید متحرک و دوار و با پایه چرخدار باشد.
2. ارتفاع صندلی نیز قابل تغییر باشد تا بر اساس قد و طول بدن شما و نسبت آن با طول دست‌هایتان به گونه ای تنظیم گردد که به راحتی با صفحه کلید کامپیوتر کار نموده و صفحه نمایشگر را رویت کنید.
3. صندلی براساس وزن شما، دارای مفصل‌هایی باشد که بتواند حرکات شما را تنظیم کند.
4. پشتی صندلی باید به صورتی طراحی شده باشد که از بروز کمر درد و دردهای مفصلی جلوگیری کندمحل نشستن آن قابل تنظیم به جلو و عقب باشد.
5. محل نشستن آن از جنسی باشد كه قابل سرخوردن نباشد.
6. حداقل 5 پایه باشد (تعداد بیشتر بهتر است) و قابلیت چرخش 360 درجه داشته باشد. نكته مهم آنكه صندلی هایی كه دارای تكیه گاه برای دست ها هستند، مناسب نیستند.
نحوه استقرار صندلی کامپیوتر
چگونگی تنظیم صندلی کامپیوتر هم قابل تامل است که باید به صورت جدی تلقی گردد.
مرحله اول: درست روبه روی صندلی بایستید. در این حالت زانوها باید با محل نشستن در یك راستا باشند. به عبارتی، زانوها با محل نشستن تماس داشته باشد. در این حالت محل نشستن تنظیم شده است.
مرحله دوم: روی صندلی بنشینید. در این حالت قسمت داخلی زانو با لبه صندلی بایستی به اندازه یك مشت جمع شده كاربر فاصله داشته باشد. توجه داشته باشید كه زانو بایستی زاویه ای حدوداً نود درجه بین ساق و ران داشته باشد.
مرحله سوم: تكیه گاه یا پشتی باید به نحوی تنظیم شود كه دقیقاً قسمت انحنا یا تورفتگی كمر را پر كند. اگر هر یك از این سه مرحله تنظیم نبود، در صورت اینكه صندلی كاربر دارای شرط ذكر شده باشد، به راحتی می توان آن را تنظیم كرد.
چگونگی نشستن بر روی صندلی کامپیوتر
هنگام نشستن، كف پاها باید به طور كامل روی سطح زمین قرار بگیرد. در این حالت دست ها از دو طرف به سمت پایین نگه داشته شود، آرنج ها باید با سطح میز در یك امتداد باشد و حتی الامكان هیچ چیزی را زیر پاها نباید قرار دارد. اما اگر با توجه به موارد یاد شده، اختلاف سطحی پیش آمد، می توان از یك كتاب عریض یا یك سطح مسطح عریض برای زیر پاها استفاده كرد كه این سطح عریض حتماً باید از عرض هر دو پا بیشتر باشد(دو برابر سطح هر دو پا). لازم به توضیح است كه سطح مسطح فوق، نباید هیچ زاویه ای داشته باشد.
منبع : وب سایت یزد فاوا
