فحاشی ممنوع!!
حضرت کاظم علیه السلام در مقابل کعبه ایستاد و خطاب به کعبه فرمود : "ای کعبه چقدر حق تو والاست اما قسم به خدا حق مؤمن از حق تو بالاتر است.
اسلام شخصیت و آبروی افراد بویژه آبروی مسلمان و مؤمن را بسیار با ارزش می داند. از امام کاظم (علیه السلام) نقل شده است که روزی آن حضرت در مقابل کعبه ایستاد و خطاب به کعبه فرمود : "ای کعبه چقدر حق تو والاست اما قسم به خدا حق مؤمن از حق تو بالاتر است. (مستدرکالوسائل ج : 9 ص : 344)
از طرف دیگر اسلام فحاشی و ناسزاگویی را یکی از صفات زشت و ناپسند می داند. پیامبر اکرم (صلی الله علیه و آله) فرمود: "خداوند بهشت را بر افراد فحاش و بد زبان و کم حیایی که نسبت به حرف زدن خود بی مبالات هستند حرام کرده است ...." (ج : 60 ص : 207،- حدیث39)
خصوصا این که بسیاری از نسبت هایی که در کلمات فحش بر زبان افراد جاری می شود نسبت دروغ و تهمت است.
قرآن در تقبیح بد زبانی می فرماید: "خداوند دوست ندارد کسى با سخنان خود، بدی هاى (دیگران) را اظهار کند مگر آن کس که مورد ستم واقع شده باشد. " (نساء،148 :" لا یُحِبُّ اللَّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَنْ ظُلِمَ ")
بنابراین اساساً توهین به دیگران مورد پذیرش اسلام نیست. قرآن کریم در این باره میفرماید: «وَ لا تَسُبُّوا الَّذینَ یَدْعونَ مِنْ دُونِ اللهِ فَیَسُبُّوا الله عَدْواً بِغَیْرِ عِلْمٍ...»؛ (انعام، 108) «[به معبود] کسانى که غیر خدا را میخوانند دشنام ندهید، مبادا آنها [نیز] از روى [ظلم و] جهل، خدا را دشنام دهند».
براساس این آیه حتی دشنام و توهین مخالفان دین هم جایز نیست. البته این تا زمانی است که دشمنان رسماً به مقابله و دشمنی در مقابل دین اقدام نکرده باشند.
در آیه ای دیگر، خدا به مؤمنان توصیه میکند که یکدیگر را با القاب زشت مخاطب قرار ندهند«وَ لا تَنابَزُوا بِالْأَلْقابِ» (حجرات، 11)
حال اگر کسی به انسان توهین کرد، طبق آموزههای دینی چگونه باید با او رفتار کرد؟
به نظر میرسد بهترین کار در اینگونه موارد، چشمپوشی است؛ به دلیل آنکه در آموزههای دینی چنین سفارش شده است و پیشوایان دین ما به عنوان الگوهای اخلاقی نیز در عمل اینگونه رفتار می کردند. قرآن کریم در این باره میفرماید:
1. «وَ الَّذینَ صَبَرُوا ابْتِغاءَ وَجْهِ رَبِّهِمْ وَ أَقامُوا الصَّلاةَ وَ أَنْفَقُوا مِمَّا رَزَقْناهُمْ سِرًّا وَ عَلانِیَةً وَ یَدْرَؤُنَ بِالْحَسَنَةِ السَّیِّئَةَ أُولئِکَ لَهُمْ عُقْبَى الدَّارِ»؛[1] آنان که به طلب ثواب پروردگار خویش صبر پیشه کردند، و نماز گزاردند و در نهان و آشکار از آنچه به آنها روزى دادهایم انفاق کردند و بدى را به نیکى دفع مىکنند. سراى آخرت خاص آنان است.
۲. «وَ لا تَسْتَوِی الْحَسَنَةُ وَ لاَ السَّیِّئَةُ ادْفَعْ بِالَّتی هِیَ أَحْسَنُ فَإِذَا الَّذی بَیْنَکَ وَ بَیْنَهُ عَداوَةٌ کَأَنَّهُ وَلِیٌّ حَمیمٌ»؛[2] خوبى و بدى برابر نیستند. همواره به نیکوترین وجهى پاسخ ده، تا کسى که میان تو و او دشمنى است چون دوست مهربان تو گردد.
3. «...وَ إِذا مَرُّوا بِاللَّغْوِ مَرُّوا کِراماً»؛[3] و هنگامى که با لغو و بیهودگى برخورد کنند، بزرگوارانه از آن مىگذرند.
در روایت آمده است: «مَا تَسَابَّ اثْنَانِ إِلَّا غَلَبَ أَلْأَمُهُمَا»؛[4] دو نفر به همدیگر فحش و ناسزا نگفتند، مگر آنکه پستترین آنها غلبه کرد.
طبق این سخن معصوم (علیه السلام) فحش و ناسزا گفتن از صفات افراد پست بوده و انسانهای بزرگوار هرگز به چنین کاری اقدام نمیکنند.
«.. وَ سَمِعَ رَسُولُ اللَّهِ (صلی الله علیه و آله) امْرَأَةً تُسَابُّ جَارِیَةً لَهَا وَ هِیَ صَائِمَةٌ فَدَعَا رَسُولُ اللَّهِ ص بِطَعَامٍ فَقَالَ لَهَا کُلِی فَقَالَتْ إِنِّی صَائِمَةٌ فَقَالَ کَیْفَ تَکُونِینَ صَائِمَةً وَ قَدْ سَبَبْتِ جَارِیَتَکِ إِنَّ الصَّوْمَ لَیْسَ مِنَ الطَّعَامِ وَ الشَّرَابِ»؛[5] امام صادق (علیه السلام) میفرماید: رسول خدا (صلی الله علیه و آله) شنید خانمی به کنیز و خدمتکارش فحش و ناسزا میگوید در حالیکه روزه است. پیامبر او را دعوت به خوردن کرد، آن خانم گفت من روزهام. در این هنگام پیامبر به او فرمود چطور روزهای در حالیکه به خدمتکار ناسزا میگویی... .
گفتنی است که گذشت در این مسئله تا جایی است که این موضوع تکرار نشود که اگر چنین شد بهترین راه مراجعه به مراجع قانونی است.
پی نوشتها:
[1]. رعد، 22.
[2]. فصلت، 34.
[3]. فرقان، ۷۲.
[4]. لیثى واسطى، على بن محمد، عیون الحکم و المواعظ، محقق، مصحح، حسنى بیرجندى، حسین، ص 477
[5]. طوسى، محمد بن الحسن، محقق، مصحح، خرسان، حسن، ج ۴، ص ۱۹۴
منابع:
سایت اسلام کوئیست
بحارالأنوار ج 60