تبیان، دستیار زندگی
آیا می دانید در پشت صحنه ی اخبار مذاکرات هسته ای چه می گذشته است؟ از شوخی خبرنگاران ایرانی که کار را به تماس با دفتر بان کی مون کشانده خبری دارید؟
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

روایات یک خبرنگار از مذاکرات هسته ای/ مصاحبه

آیا می دانید در پشت صحنه ی اخبار مذاکرات هسته ای چه می گذشته است؟ از شوخی خبرنگاران ایرانی که کار را به تماس با دفتر بان کی مون کشانده خبری دارید؟

مصاحبه: بابایی - بخش ارتباطات تبیان
خبرنگارف روزخبرنگار, مذاکرات هسته ای, ژنو, خبر, عباس اصلانی,  برجام, توافق, ظریف, انرژی هسته ای

بار عظیمی از محتواهایی که امروز از طریق رسانه ها به دست ما می رسد ماحصل تلاش و کوشش خبرنگاران است. افرادی که مشقت ها و  حتی خطرات بسیاری را تحمل می کنند تا ما مطلع و سرگرم باشیم. به همین مناسبت به سراغ عباس اصلانی رفتیم خبرنگاری که 9 سال از عمر خود را در میان خبرگزاری ها و روزنامه ها گذرانده و در حرفه خود فردی موفق است. او یکی از کسانی است که ثبت و ضبط لحظه ها و  اطلاع رسانی فضای مذاکرات را بر عهده داشته و در اکثر دوره های مذاکرات حضار بوده است. از او علاوه بر اینکه  از زوایای مختلف حرفه خبرنگاری از سختی ها تا مقایسه خبرنگاری در کشورهای دیگر با ایران را سوال کردیم؛ فضای خبری دوران مذاکرات و  حال و هوای خبرنگاری بین المللی را نیز با او مورد بررسی قرار دادیم..

مشروح گفتگوی یک ساعته ما با این خبرنگار را در ذیل بخوانید:

*چند ساله خبرنگار هستید و تا به حال در چه حوزه هایی فعالیت کردید؟

نزدیک به 9 سال است که در کار خبر هستم. ابتدا با کار در حوزه بین الملل شروع کردم  و در خبرگزاری مشغول شدم اما در روزنامه ها هم تاحدی دارای تجربه هستم البته بعدها حوزه سیاست خارجی هم به حوزه بین الملل اضافه شد.

*از حال و هوای خبرنگاری بگویید و اینکه چه شد که خبرنگار شدید، آیا پشیمان نیستید؟

زمان هایی در مذاکرات بود که  چندین روز پشت سرهم ما فرصت مناسبی برای استراحت هم نداشتیم و از صبح  که امکان دریافت خبر از افرادی که به مذاکرات ملحق میشدند  یا افرادی که از محل خارج میشدن بود، حضور داشتیم تا برخی اوقات نیمه شب  مانند  دوره توافق ژنو که تازه سه صبح اعلام شد و ما کارمان ادامه داشت

آن موقع که من کار خبر را شروع کردم، در کنار آن به کارهای دیگر هم مشغول بودم، از لحاظ مالی آن کارهای دیگر بهتر از کار خبر بود و دوستان خرده می گرفتند که چرا کارهای قبلی را ادامه نمیدهی، جواب من این بود که به  خاطر علاقه ام به کار خبر می خواهم وقت بیشتری برایش بگذارم؛ از آن زمان چندین سال می گذرد و قطعا از انتخابی که کردم پشیمان نیستم.
کار خبرویژگی های  خودش را دارد و  همه اذعان دارند که تاثیراتی که کار خبر در زندگی شخصی می گذارد بسیار ملموس است. خبر لحظه نمی شناسد، روز تعطیل و غیر تعطیل نمی شناسد بعنوان مثال برای  کودتایی که اخیرا در ترکیه اتفاق افتاد تا صبح بیدار بودیم؛ خاطرم هست که شب قبل از آن هم برای حادثه تروریستی شهر نیس بیدار بودیم. کار خبرنگاری چنین خصوصیتی دارد البته در حوزه ما یعنی سیاست خارجی و بین الملل این ویژگی به طور خاص تری هست که اگر یک طرف دنیا خواب باشند طرف دیگر بیدارند و  به خاطر این ویژگی ما دائما  مجبور هستیم که در این حوزه با کار درگیر باشیم.

خبرنگارف روزخبرنگار, مذاکرات هسته ای, ژنو, خبر, عباس اصلانی,  برجام, توافق, ظریف, انرژی هسته ای

*سختی های کار یک خبرنگار به نظر شما چیست ؟ و اگر بخواهید موانع و مشکلات بر سراهتان را به مسئولین بازگو کنید آن موارد چه خواهد بود؟

یک سری مشکلات هست که خبرنگاران در کارهای روزمره  و حرفه ای  خود دارند چه به لحاظ فنی و چه محتوایی مانند ارتباط هایی که برای پیدا کردن منابع باید برقرار کنند، اعتماد سازی که باید برای منابع و مخاطبان انجام دهند و  یا مسائلی مانند جابجایی های داخلی یا خارجی، علاوه بر این  برخی اوقات عدم  درک یا تفاهم متقابل بین مدیران و خبرنگاران اتفاق می افتد که باعث کاهش انگیزه خبرنگاران می شود. این کار با توجه به استرس و فشار بالایی که دارد به تمرکز نیاز دارد به همین خاطر هر چقدر مسائل حاشیه ای بیشتر شود بر روی فرایند و خروجی خبرنگار تاثیر زیادی خواهد داشت.
اما مشکل دیگر مربوط به حوزه بین الملل است. ما در عرصه رسانه ای کشور  خیلی کارها باید انجام دهیم. ما عمدتا در حوزه بین الملل استفاده کننده  تولیدات رسانه های  کشورهای دیگه بوده ایم، به خاطر همین من  فکر می کنم اگر ما بخواهیم در این حوزه  رو به موفقیت حرکت کنیم یک بازنگری اساسی لازم است تا از مواردی چون افزایش نفوذ و  سرعت دسترسی به منابع محروم نشویم.

*سخت ترین تجربه ی کاری که داشتید و همچنین بهترین آنها ؟

یکی از  مهمترین، شیرین ترین و آموزنده ترین  تجربه هایی که من در زمینه کاری داشته ام  بحث حضور در مذاکرات هسته ای بوده است که چندین دوره از مذاکرات را حضور داشتم.
زمان هایی در مذاکرات بود که  چندین روز پشت سرهم ما فرصت مناسبی برای استراحت هم نداشتیم و از صبح  که امکان دریافت خبر از افرادی که به مذاکرات ملحق میشدند  یا افرادی که از محل خارج میشدن بود، حضور داشتیم تا برخی اوقات نیمه شب  مانند  دوره توافق ژنو که تازه سه صبح اعلام شد و ما کارمان ادامه داشت.

*خاطره ناگفته یا شنیدنی ای دارید که اینجا مطرح کنید ؟

اینکه دستوری از جانب دولت بیاید که فقط این کار را بکنید نه همچین چیزی نبود و خیلی وقت ها  اخبار یا گزارش هایی که مخابره می شد بر اساس چهارچوب هر رسانه و برداشت های خبرنگارانی که آنجا حضور داشتند و فضا را رصد می کردند تنظیم می شد

خاطره از مذاکرات زیاد هست که برخی گفتنی است و برخی هم قابل ذکر نیست. برخی اوقات فضای مذاکرات از نظر خبری بسیار کم رونق بود و  خبرنگاران برای فرار از بار استرس و فشار کاری و برای اینکه فضا تلطیف شود با هم شوخی می کردند. یکی از دوره ها جلوی هتل محل مذاکرات ایستاده بودیم و دوستان شوخی می کردند و می گفتند خب بان کی مون چه زمانی می آید- چون اصلا ربطی نداشت که ایشان حاضر شوند-  یکی از دوستان گفت قرار بود فردا بیاید اما افتاده سه شنبه، در این میان یکی از دوستان خبرنگار که در جریان نبود شنید و بدون اینکه صحت و وثوق خبر را چک کند سریع مخابره اش کرد، برخی از رسانه های دیگر نیز  خبر را منتشر کردند. فردای همان روز یکی از دوستان رسانه ای مرا دید و پرسید که قضیه بان کی مون چی هست، قراره بیاد مذاکرات؟ که من  گفتم جریان شوخی بوده و چنین چیزی واقعیت ندارد.  ته این موضوع نیز اینجا ختم نشد، در دیدار با یکی از خبرنگاران خارجی هم او قضیه را جویا شد و من گفتم هیچی به شما هم رسیده! که او گفت ما با رییس دفترمان در نیویورک تماس گرفتیم و  او  خبر را  با دفتر دبیر کل سازمان ملل چک کرد و آنها با تعجب گفته بودند مگه دیوانه شدی  ایشان برای چی بیاید اصلا ربطی ندارد. در واقع فضا تا حدی تشنه خبر بود که به همین سرعت شایعه ای هر چند شوخی می پیچید و  حتی موجب چنین اتفاقاتی می شد.

  • سه وعده غذایی عجیب یک خبرنگارسه وعده غذایی عجیب یک خبرنگار
  • *دستور خاصی در جهت انتشار اخبار  از جانب دولت داشتید که مثلا چهارچوبی بگذارند یا اینکه فضای خاصی را ایجاد کنید؟

    اینکه دستوری از جانب دولت بیاید که فقط این کار را بکنید نه چنین چیزی نبود و خیلی وقت ها  اخبار یا گزارش هایی که مخابره می شد بر اساس چهارچوب هر رسانه و برداشت های خبرنگارانی که آنجا حضور داشتند و فضا را رصد می کردند تنظیم می شد.

    *الان روحی که اکنون بر برجام حاکم است فضای نامیدی از بدعهدی های طرف مقابل است،  آیا چنین فضایی نیز در محل مذاکرات دیده می شد؟

    آن موقع یا الان حتی قبل تر از آن یک نگاه واحدی بین  رسانه ای ها و حتی کارشناسان نبود.  برخی تصورشان این بود که  به توافق رسیدن مذاکرات  آخر کار است در صورتی که برخی دیگر  رسیدن به توافق را یک مرحله  از کار می دانستند که اجرای آن مرحله مهمتر خواهد بود و بایست دید ادامه کار چگونه پیش می رود. حتی کسانی هم که طرفدار برجام بودند تصور نهایی پیرامون برجام نداشتند و فقط روی نکات مثبت بیشتر تاکید می کردند. فکر می کنم همه می دانستند که بحث فرایند اجرایی مهمتر است.

    *جایی بود که دولت خودش پالس های منفی بدهد یا احساس کنید خودشان ناامید شده یا خسته شده اند؟

    مذاکرات برخی اوقات مثل موج سینوسی می شد ؛یعنی یک روز خوب بود و  یک روز آنقدر بد بود که حتی ما احساس می کردیم که احتمال زیاد شاید آن روز مذاکرات تمام شود و به تهران برگردیم،  مثلا در دورسوم  ژنو مخصوصا با مخالفت هایی که فرانسه در دور دوم  داشت فضا تا آنجا سخت و کند شد که حتی به ما گفتند ساک هایتان را آماده کنید احتمال دارد که برگردیم تهران . برخی اوقات تیم ها باید مواضع سخت تری می گرفتند تا به حداقل خواسته های خود برسند و وقتی این مسائل باعث اختلاف میشد فضای منفی ایجاد می شد و میدیدیم دیپلمات ها خسته و در فکر هستند و ذهنشان درگیر است، برخی روزها هم که سر موضوعاتی به توافق می رسیدند ما می دیدیم دیپلمات ها می خندند.

    *شخص آقای ظریف چه تعاملی با رسانه ها داشتند و دارند؟

    آقای ظریف وزیر هستند و مشغله های خودشان را دارند، در مجموع تعامل شان با رسانه های خارجی مخصوصا مصاحبه هایی که داشتند نسبتا خوب بوده ،با رسانه های داخلی هم همینطوراما یکی از نقاطی که قابل توجه بود حضور ایشان در رسانه های اجتماعی است که رویکردی مثبت می باشد. در فضای مذاکرات هم تیم مذاکره کننده یک سری مشغله های ذهنشان مربوط به فضای داخل اتاق مذاکرات بود و  یکی دیگر هم  این بود که آن چیزی که هست چگونه در رسانه ها منعکس می شود و اینکه تعامل لازم با آنها شکل بگیرد.