تبیان، دستیار زندگی
استفاده از خطوط در پوند با نقاشی، یا همان نقاشی-خط، یکی از سبکهای خاص هنر ایرانی است. یک هنرمند نقاشی خط معتقد است هنر هنرمند برای ماندگار شدن باید ریشه در آب و خاک و فرهنگ سرزمین مادری هنرمند داشته باشد و در غیر این صورت کارش عمق پیدا نمی کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

ثلث، قدرتمندین خط

استفاده از خطوط در پوند با نقاشی، یا همان نقاشیخط یکی از سبکهای خاص هنر ایرانی است. یک هنرمند نقاشی خط معتقد است هنر هنرمند برای ماندگار شدن باید ریشه در آب و خاک و فرهنگ سرزمین مادری هنرمند داشته باشد و در غیر این صورت کارش عمق پیدا نمی کند.

فراوری: یاسمن رمضان ماهی- بخش هنری تبیان
خط ثلث در نقاشیخط
بعد از ورود مدرنیته به ایران، همراه با گرایش هنرمندان ایرانی به استفاده از ویژگی های هنر مدرن، جنبشی شکل گرفت که در آن از خط و خطاطی فارسی، در ایجاد تابلوی نقاشی استفاده می شد. این شاخه هنری که همچنان ادامه دارد و هنرمندان بزرگی چون استاد احصایی، زنده رودی و جباری در آن به خلق آثار هنری می پردازند، گویای قابلیت و پتانسیل بالای خطوط فارسی در ظهور فرم های خاص، جذاب و جدید در اثر هنری است.
خط ثلث در نقاشیخط
اثری از استاد  نصرالله افجه ای

خط ثلث یکی از این خطوط است که از قدیم به دلیل زیبایی، وقار و جذابیتش به عنوان یکی از برجسته ترین خطوط و لقب "ام الخطوط" (مادر خطوط اسلامی) شهره گشت.
در واقع خط ثلث یکی از شیوه های بسیار مهم در خوشنویسی اسلامی و یکی از خطوط ششگانه است که ابداع آن را به و ابداع آن را به ابوعلی بن مقله بیضاوی شیرازی معروف به ابن مقله که در قرن سوم هجری می زیسته نسبت می دهند.   خط ثلث با ساختاری ایستا و موقر، بیشتر در تزئین کتاب ها و کتیبه ها به کار رفته است. تکامل تدریجی ثلث به عنوان خطی تزئینی توسط ابن مقله، ابن بواب و یاقوت مستعصمی شکل گرفت.
ابن بواب زیبایی و ظرافت را با خط ثلث همراه کرد. خط ثلث در ایران برای نوشتن عنوان سوره های قرآن کریم، پشت جلدنویسی، سرلوحه ها، و بخصوص در کتیبه ها و کاشی کاری ها بکار رفته است و هنوز نیز رایج است و در هنرهای جدید مانند نقاشی خط نیز بکار می رود.
خط ثلث در نقاشیخط

علیرضا سعادتمند یکی از هنرمندانی عرصه نقاشی خط است. وی متولد سال 1356 و مدت 13 سال است که به صورت حرفه ای به نقاشی و نقاشی خط می پردازد.
علیرضا سعادتمند، بیشتر کارهایش را در آتلیه اش می فروشد و کمتر نمایشگاه می گذارد. وی درباره برپایی نمایشگاه گفت: این روزها کارهایم در آتلیه به فروش می رود و به تعدادی نمی رسد که نمایشگاه بگذارم. نمایشگاه گذاشتن خیلی کار موثری است و هنرمند و کارش دیده می شود اما هم انرژی زیادی از آدم می گیرد و هم اینکه شخصا معتقدم همانقدر که هنرمند باید دیده شود همانقدر هم باید گاهی کم دیده شود.
وی ادامه داد: در حال حاضر برخی هنرمندان را می بینیم که می گویند حتما باید سالی یک نمایشگاه بگذارند یا حتی سالی دو نمایشگاه و به همین دلیل هر چه کار در آتلیه شان دارند و گاه به هم بی ربط هم هستند در نمایشگاه به نمایش در می آروند یا در موسیقی هم این اتفاق می افتد که یک نفر مدام کنسرت می دهد. دیده شدن مهم است اما به نظرم یک هنرمند وقتی حرف جدیدی دارد باید نمایشگاه بگذارد زیرا یک کانسپت، هدف یا اندیشه باید در پشت برپایی یک نمایشگاه باشد.
سعادتمند با اشاره به اینکه در حوزه های مختلف کار هنری کرده است، بیان کرد: من آدمی هستم که کارهای مختلفی انجام دادم و شاید از برخی از آنها کسی خبر نداشته باشد مثلا مینیاتور و سرامیک کار کرده ام ولی نقاشی حرفه اصلی ام است در حالیکه با نقاشی خط هایم شناخته می شوم.
این هنرمند نقاش ادامه داد: من در آموزش هنر سعی کردم مانند هنرستانی های قدیم رفتار کنم که همه هنرها را یاد می گرفتند تا در نهایت کار خودشان را ارائه کنند. همیشه هم مثلا در نقاشی خط هدفم این بوده که انرژی خط را که در کتیبه های بسیاری دیده ام در کارم بیاورم.
سعادتمند با انتقاد از هنرمندانی که ناگهان بی شناخت به سمت هنر مدرن غرب پرتاب می شوند، گفت: ما در کشورمان پاپ آرتیست هایی هم داشته ایم که ایرانی کار کرده اند اما این روزها یکباره هنرمندان می روند سراغ کارهای معاصر غرب که اساسا کانسپتش در آن سوی مرزهاست و بدون توجه به ریشه آن آثار، جریانی از تقلید راه می افتد. شما به وضعیت موسیقی جز در کشورمان نگاه کنید که هر چقدر هم در آن عالی باشیم اما پایه ها و اصول و بینش این موسیقی در آن سوی مرزهاست.
خط ثلث در نقاشیخط

بخشی از نقاشیخط استاد نصرالله افجه ای

وی درباره این نکته که به اعتقاد او باید همه هنرمندان ایرانی با الهام از مینیاتور یا نقاشی ایرانی کار کنند نیز بیان کرد: یک بخش می تواند اینگونه باشد اما نه به این معنا که یک تکه مینیاتور در نقاشیمان بگذاریم و فکر کنیم ایرانی کار کرده ایم. تغییر در هنرهای سنتی ما بسیار سخت به وجود می آید اما هنرمندانی هم مانند اردشیر مجرد تاکستانی هستند که مینیاتور را بسیار مدرن کار می کند اما منظور کلی من این است که هنرمند سوررئال و فانتزی هم که کار می کند کانسپتش را از فرهنگ خودمان بگیرد و در حوزه اندیشه ایرانی باشد.
این هنرمند درباره ابداع خطوط جدید در عرصه نقاشی خط که این روزها زیاد به گوش می رسد نیز گفت: خط در آن دسته هنرهایی جا می گیرد که مانند مینیاتور زحمت زیادی برای تغییر آن باید کشید برای همین یا هنرمندان خطاط به سمتش نمی آیند یا اتفاقات در سطح می افتد. کسی مانند آقای عجمی که خط معلی را ابداع کردند کارشان خیلی خوب است اما کسی مثل استاد افجه ای هم درباره این خط گفته اند که هنوز بسیار جای کار دارد تا به پختگی برسد. این خطوط زیبایی بصری ایجاد می کند اما خیلی جا دارد تا به تکامل برسند. شما ببینید خط نستعلیق در اینهمه سال به چه زیبایی و بلوغی رسیده است اما هنوز از نظر گرافیکی به پای خطی مانند ثلث نمی رسد و کسی مانند استاد احصایی که استاد خط نستعلیق است وقتی نقاشی خط می کشد با خط ثلث این کار را انجام می دهد. خطی مانند ثلث و کوفی گرافیک بسیار بالایی دارند و بسیار از زمانه خود جلو بودند.
سعادتمند هنرمند پیش از این نیز نمایشگاه  های انفرادی دیگری در زمینه نقاشی و نقاشی خط را در ایران و کشورهای انگلستان، فرانسه، امریکا، مالزی و... برگزار کرده است. سعادتمند علاوه بر نقاشی به مطالعه در زمینه معماری و هنر ایرانی از جمله کاشی، سرامیک و نقش برجسته های قدیمی نیز می پردازد.


منابع:
مهر
نستعلیق آنلاین