مصاحبه خواندنی و جذاب با دو خادم حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها

به مناسبت میلاد سراسر خیر و برکت کریمه اهل بیت حضرت فاطمه معصومه سلام الله علیها پای صحبت دو خادم خانم حرم مطهر نشستیم و با ایشان گفتگو کردیم.

سرکارخانم زهرا محرّمی؛ خادم استخدامی حرم مطهر حضرت معصومه سلام الله علیها

لطفا خود را معرفی بفرمایید:

من زهرا محرمی هستم، 30 سال سن دارم و یک سال و نه ماه و12 روز هست که استخدام حرم مطهر شدم. تحصیلات من کارشناسی ارشد فلسفه و کلام اسلامی هست.

تفاوت خادم افتخاری و استخدامی در چیست؟

خادم افتخاری در طول هفته 4 ساعت کشیک دارند اما خادمان استخدامی روزانه 8 ساعت فعالیت دارند و شیفت های متفاوت صبح، عصر و شب دارند و به صورت چرخش زمانی فعالیت می کنند.

شما در کدام بخش فعالیت می کنید؟

من در بخش انتظامات و ارشاد حرم فعالیت می کنم.

لطفا در مورد این بخش و فعالیت های آن توضیح دهید:

متصدی انتظامات و ارشاد هستم و برنامه های خادمان انتظامات و کفشداری ها را سازمان دهی و مدیریت می کنم و برنامه ریزی و حضور و غیاب و نظم کارها بر عهده من هست.

پس بخش کفشداری هم زیر نظر انتظامات هست؟

بله، این بخش هم با بخش انتظامات هماهنگ می شود.

شما از همان ابتدا هم در همین قسمت فعالیت می کردید؟

خیر، من در بخش های مختلف فعالیت می کردم، مثلا در رواق ها و درب ها مسئولیت ارشاد را داشتم و این کار برای یادگیری خدمت بود و در پست های مختلف در کنار ضریح و بخش های دیگر فعالیت می کردم.

انتظامات و ارشاد دقیقا چه فعالیتی را انجام می دهند؟

مسئولیت امنیت و نظم حرم خصوصا در روزهای خیلی شلوغ بر عهده ما هست. در زمان بوجود آمدن مشکل امنیتی خادمان انتظامات موظف به گزارش هستند. همچنین مسئولیت تذکر امر به معروف و نهی از منکر در داخل حرم نیز بر عهده این بخش می باشد. همینطور مسئولیت بخش کفشداری هم با این بخش است.

تا حالا شده که اتفاق خاصی در زمان خدمت شما افتاده باشد؟

اتفاقات که در حرم بسیار زیاد است اما آنچه را الان به ذهن دارم روزی در درب شماره دو حرم مطهر خانمی نشسته بود و بعد از آن که مدت زمان حضور وی در آنجا زیاد شد ما رفتیم تا ببینیم اتفاق خاصی افتاده است یا خیر که بعد از این که به بالای سر ایشان رسیدیم، متاسفانه ایشان فوت کرده بودند. که این خیلی برای خادمین ناخوشایند بود.

چند وقت پیش خبری مبنی بر بمب گزاری در حرم حضرت معصومه به دست مردم رسید، آیا این واقعیت دارد یا خیر؟

خیر، چنین اتفاقی تا کنون نیفتاده است و این خبر صرفا یک فضا سازی بود که انجام شد و الا چنین چیزی واقعا وجود نداشت.

اگر کسی بخواهد به صورت افتخاری خادم حرم شود، تولیت شرایط خاصی را مد نظر دارد یا خیر؟

برای خادم شدن شرایط خاصی وجود ندارد. حرم حضرت معصومه یک مقدار با حرم امام رضا علیه السلام متفاوت است. برای حرم مطهر حضرت معصومه، داشتن دیپلم بر اساس آنچه که در آیین نامه هست جهت خادمی افتخاری کفایت می کند. بعد از ارائه درخواست و انجام یک سری آزمون ها، فرد می تواند به خادمی حضرت مشرف شود.

تعداد خادمان افتخاری حرم چه تعداد است؟

حرم حدود شش هزار خادم افتخاری دارد که با خادمان استخدامی حدود 7 هزار نفر می شود البته این آمار زیاد دقیق نیست.

از شخصیت هایی که در حرم به عنوان خادم افتخاری خدمت می کند را می توانید نام ببرید؟

شخصیت های مختلف علمی و غیر علمی زیاد هستند اما به صورت خاص می توانم خانم دکتر لباف که رئیس بیمارستان تخصصی زنان هستند که هر سه شنبه با همسرشان از تهران می آیند و این جا خدمت می کنند.

شخصیت های مهمی که به حرم می آیند، حرم چه فضایی حاکم می شود؟

در زمان های خلوتی حرم زمانی که به ما اطلاع می دهند که اقداماتی را برای تخلیه و خلوت کردن حرم انجام دهیم، مشخص می شود که شخصیت خاصی به حرم می آید . از پیش به ما نمی گویند چه کسی می خواهد بیاید اما از نحوه دستورات و مکان های تخلیه، مشخص می شود که مقام معظم رهبری به حرم مشرف می شوند. آن زمان واقعا هیجانی و جزو اتفاقات خوب است. اطراف ضریح را به هیچ عنوان نمی توان تخلیه کرد و ایشان هم مانند افراد دیگر به زیارت مشرف می شوند. مضجع شریف حضرت معصومه هم مانند سایر ائمه نسبت به آنچه مشخص است پایین تر است و هیچ کس نمی تواند آنجا برود زیرا خطرناک می باشد، زائرهای معمولی و حتی خادمین حرم به هیچ عنوان به آنجا نمی روند. لذا مقام معظم رهبری هم برای زیارت اصلا به آنجا نمی روند. برنامه زیارتی ایشان نامنظم است و برنامه خاصی ندارند.

شما در زمان حیات مرحوم آیت الله بهجت هم شما خادم حضرت بوده اید؟

متاسفانه خیر من در آن زمان نبودم. این نکته را اضافه کنم که برای حضور و تشرف مراجع عظام هیچ گونه برنامه ای برای امنیت وجود ندارد و ایشان مانند سایر افراد به زیارت می آیند و می روند.

از خانم های معروف یا بستگان شخصیت معروف چه کسی در داخل حرم دفن هستند؟

خب پروین اعتصامی از شخصت های معروفی است که در حرم دفن هستند بجز ایشان، از کسانی که من می شناسم، مادر آیت الله هاشمی شاهرودی هستند که در رواق طباطبایی دفن هستند و ایشان به همراه خانواده به صورت منظم برای فاتحه خوانی بر سر مزار مادرشان می آیند. همینطور مادر آیت الله هاشمی رفسنجانی در رواق خواهران دفن هستند.

در زمان نزدیکی به میلاد مبارک حضرت معصومه(علیهاالسلام) حرم چه برنامه ای دارد؟

از چند وقت پیش از میلاد، حرم برنامه ریزی های خاص خود را شروع می کند. همچنین به دلیل دهه کرامت با آستان حضرت رضا علیه السلام هم هماهنگی هایی انجام می شوند و خادمان حرم امام رضا به رسم ادب به حرم حضرت معصومه علیهاالسلام می آیند و بر اساس تشریفاتی، پرچم حرم امام رضا علیه السلام را به حرم حضرت معصومه علیهاالسلام می آورند.
از روز اول دهه کرامت، مراسم خطبه خوانی برگزار می شود و بعد از آن سخنرانی و مداحی آغاز می شود. سپس مراسم پیاده روی گلباران از مسجد امام حسن عسکری به سمت ضریح انجام می شود. آقایان در ایوان آینه و خانم ها با ورود به ضریح این گل باران نمادین را خدمت خانم تقدیم می کنند. بعد از آن مراسم خاصی به نام ترنم باران در شبستان نجمه خاتون برگزار می شود که مخصوص خانواده خدام هست و بعداز ظهر هم همین مراسم برای فرزندان خدام انجام می شود. روز بعد از میلاد به بعد هم فعالیت های مختلفی انجام می شود مثلا خادمان به عیادت بیماران یا به دیدار زنان زندانی می روند. که این ها از طرف مدیریت حرم مطهر انجام می شود.

مدیریت حرم چند بخش دارد؟

انتظامات و کفشداری، اقامه نماز، خادمان فرهنگی سه بخش اصلی مدیریت حرم می شود.

اتفاق خاصی که از جانب حضرت معصومه علیهاالسلام برای شما رخ داده است چیست؟

بعد از اینکه من به استخدام حرم درآمدم و همزمان در تهران مشغول به تحصیل دانشگاه بودم. من با وجود اینکه خیلی علاقه به درس خواندن داشتم اما هم زمانی درس و خدمت شرایطی را بوجود آورده بود که نمی شد هیچ کدام را رها کرد زیرا هر کدام لذت خاصی داشتند. من واقعا نمی دانستم چه کاری کنم. توی کتاب ها خوانده بودم که علما وقتی مشکل علمی دارند به حضرت معصومه علیهاالسلام متوسل می شدند و مشکلشان حل می شد. خب من هم همین کار را کردم و درخواستم را برای مرخصی محدود از دانشگاه برای رسیدن به خدمتم در حرم نوشتم. که بعد از اینکه متوسل شدم، از دانشگاه با من تماس گرفتند و گفتند که با درخواست شما موافقت شده و این اتفاق بی سابقست و اصلا چنین چیزی امکان ندارد. من اون لحظه متوجه شدم که این اتفاق از طرف خانم انجام شده است.

اگر صحبت خاصی دارید که فکر می کنید لازم هست بیان بشود بفرمایید.

من قبل از اینکه به خادمی مشرف بشوم، یک آدم معمولی بودم، آدم بدی نبودم اما خب خیلی ساده و معمولی می آمدم و زیارت می کردم. اما بعد از اینکه به خدمت حضرت مشرف شدم، حال و هوا و فضای من عوض شده و واقعا زندگی شخصی من عوض شده است.
صحبت های من تمام شده اما خانم خسروی از خادمان افتخاری حرم هستند که من برای ایشان احترام زیادی قائل هستم زیرا من هر چقدر هم خادم خوبی باشم اما استخدام هستم و حال و هوای یک خادم افتخاری را درک نمی کنم.

مصاحبه با سرکار خانم مینا خسری/ خادم افتخاری حرم که 9 سال است به خدمت تشرف دارد.

لطفا خود را معرفی بفرمایید.

من مینا خسروی هستم متولد 58 و ساکن قم هستم و تحصیلات حوزوی دارم.

چند وقت هست که خادم افتخاری حرم هستید و در چه بخش هایی فعالیت کرده اید.

اگر خدا قبول کند من سال نهم هست که خادم افتخاری حرم حضرت معصومه علیهاالسلام هستم. بخش های مختلفی فعالیت کرده ام. در انتظامات و کفشداری، در واحد غبارروب، مسئول استراحت گاه خواهران، واحد فرهنگی انتظامات و... خدمت کرده ام.

واحد غبارروب مربوط تنظیف ضریح می شود؟

خیر، بخش های نظافتی مختلف مانند جارو کشی، طی کشی و نظافت های بخش های مختلف حرم و همینطور ضریح و مضجع شریف حضرت را شامل می شود.

چه زمان هایی مضجع شریف غبارروبی می شود؟

غبارروبی مضجع ایشان به صورت دوره ای انجام می شود و هرگاه که ضریح پُر می شود به مسئولان اطلاع داده می شود تا جهت تخلیه اقدام کنند البته این کار توسط آقایان انجام می شود و فقط خانم های خادمی که مسئولیت دارند نظارت می کنند و هیچ خادمی نمی تواند وارد شود. من تنها یک بار به صورت تشویقی به داخل ضریح مشرف شدم.

بعد از 9 سال خادمی حضرت، چه حس و حالی را پیدا کرده اید؟

من از دوران ابتدایی به دلیل شغل مادر و پدرم که فرهنگی بودند هر روز این توفیق را داشتم که به حرم مطهر شرفیاب بشوم. آن زمان هم مرحوم آیت الله مرعشی نجفی هم به حرم مشرف می شدند. همیشه برای من جالب بود که یک عالم بزرگ هر روز به حرم مشرف می شود. از همان ابتدا علاقه داشتم که خادم حرم بشوم و علت اصلی آن را هم می توانم تشرف آیت الله مرعشی نجفی بدانم. هنوز هم هرگاه به حرم مشرف می شوم بر سر مزار ایشان می روم و می گویم اگر من اینجا هستم بخاطر شماست برای من دعا کنید تا مانند روزهای اول به حرم حضرت معصومه علیهاالسلام خدمت کنم.

تا حالا شده است که توسط شما کسی به خادمی حرم ترغیب شود؟

من معتقد هستم کسانی که در قم زندگی می کنند لازم است که برای حضرت معصومه علیهاالسلام خدمت کند و بله کسانی بوده اند که من معرفی کرده ام ترغیب شده اند تا به خدمت حضرت مشرف بشوند البته لیاقت خودشان بوده است.
از اینکه وقت خود را در اختیار تبیان قرار دادید سپاسگزارم.