تبیان، دستیار زندگی
دهمین دوره فستیوال وومد (Womad 2016) که از پنجشنبه 28 جولای در «چارلتون پارک» برپا شده بود، به پایان رسید.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

«وومد» با ملودی «قاسم خان»

چگونه فستیوال «پیتر گابریل» میزبان ایرانیان شد

دهمین دوره فستیوال وومد (Womad 2016) که از پنجشنبه 28 جولای در «چارلتون پارک» برپا شده بود، به پایان رسید.

بخش هنری تبیان
دهمین دوره فستیوال وومد

اخباری که پیتر گابریل، موسس این فستیوال، داده حاکی از آن است که از یک هفته قبل از شروع مراسم، برنامه های آماده سازی این دوره در حال نهایی شدن بود؛ فستیوالی که نمایندگان 47 کشور از سرتاسر جهان در آن حضور داشتند.
پیتر گابریل برنامه این فستیوال را در ایمیلی شخصی، این گونه اعلام کرد: این برنامه شامل اجرائی از پدرخوانده موسیقی سایکو فانک یعنی جورج کلینتون، موسیقی سانگهای (غرب آفریقا) از تومانی دیابت، ژوآن و ژوسمی کارمونا و خاویر کولینا، اجرای باند هات ایت براس (Hot 8 Brass) از نیواورلئانز، ملکه رگی (جامائیکا) داون پن، خواننده و موسیقی دان سنگالی بابا مال، خواننده و ترانه سرای آمریکایی جان گرانت، سیتارنواز آنوشکا شانکار و چهره های دیگری از دنیای موسیقی، هنر و حرکات موزون بود.
تغییرات جدید در 10 روز کار فشرده آماده سازی محل فستیوال صورت پذیرفت. در مقایسه با فستیوال نهم، امسال باغ اجرای برنامه ها کاملا در میانه محوطه اصلی قرار گرفت، استیج ها به کناره منتقل شدند، مکانی برای استقرار اعضای بندهای موسیقی در نظر گرفته شد، کافه دهکده و یک پاویون نیز کار گذاشته شد.
پیتر گابریل «وومد» را سال 1980 راه اندازی کرد، اما نخستین بار سال 1982 بود که فستیوال «وومد» به طور رسمی برگزار شد. در این مراسم، سه اتفاق متفاوت رخ می دهد؛ یکی برگزاری کارگاه های موسیقی و هنری و حرکات موزون، همراه با نمایش آلات موسیقی از سرتاسر جهان به همراه کارگاه ویژه کودکان، دومی برگزاری آشپزی از سوی شرکت کنندگان که غذاهای بومی و وطنی خود را جلو تماشاگران تهیه و مزه می کنند و دیگری بازارچه جهانی که در آن غذاها و کالاهایی از سرتاسر جهان به فروش می رسد.
درحالی که نماینده فارسی زبانی در مراسم چهارروزه چارلتون پارک حضور نداشت، اما در فستیوال پیشین وومد که در سال 2016 برگزار شده بود، نمایندگانی از ایران نیز حضور داشتند. در این فستیوال که 19 و 20 مارس 2016 و در آستانه نوروز 95 در نیوزیلند برگزار شد، مهسا و مرجان وحدت حضور داشتند. این دو خواهر، برگزارکننده اجراهایی از موسیقی فارسی بودند و به عنوان نسل جدیدی از موسیقی فارسی که تحصیلات آکادمیک موسیقی نیز دارند، تداوم سنت و اثرات آن را بر هویت ایران امروز در موسیقی خود بیان کردند.
مراسم آخر ماه جولای وومد همیشه در چارلتون پارک لندن برگزار می شود اما فستیوال های ماه مارس، در جاهای  دیگر. سیاست گذاری برنامه های وومد به گونه ای است که توجه به اعتلا، احساس و فردیت را، فارغ از هر نوع ژانر و مرزبندی جغرافیایی در اولویت قرار می دهد. در اولین فستیوال در سال 1982، بندهای موسیقی اکو و بانی من (Echo and the Bunnymen) از انگلستان و درامرز آو بروندی (Drummers of Burundi) از برونئی حضور داشتند و این در حالی است که در وودمد سال 2010 که در ابوظبی برپا شد، همکاری بین تیناریون (Tinariwen)، اعضای تی وی آن د ردیو (TV on the Radio) یعنی کیپ مالون و تانده آدبیمپه، همراه با فرنچ آلجریان مهدی (French Algerian Mehdi) از گروه اسپید کاراوان (Speed Caravan) صورت گرفت.

وومد و ایرانیان


پنج سال پیش حضور گروهی از ایران در این فستیوال حاشیه ساز شد. درحالی که این روزها به شنیدن اخبار کپی کاری فیلم ها، سریال ها و آثار موسیقی ایرانی از نمونه های خارجی عادت کرده ایم، سروش قهرمانلو، آهنگ ساز و خواننده گروه «نیوش»، اعلام کرد یک گروه انگلیسی آهنگ جدیدی از روی آهنگ «باز کن چشمت را» عرضه کرده است. نسخه کپی شده این آهنگ با عنوان The Factory Gates به رتبه چهارم جدول فروش در بریتانیا هم رسید. سال 92 قهرمانلو دراین باره به «شرق» گفته بود: « تابستان سه سال پیش در جشنواره Womad که به پیتر گابریل مربوط می شود، شرکت کردیم که اتفاقا روزنامه «شرق» هم با تیتر «حضور نیوش در بین بزرگان موسیقی» خبرش را منتشر کرد. این جشنواره در مرحله اول بین آثاری که اینترنتی ارسال شده بودند، برگزار می شد و انتخاب شده ها برای اجرای حضوری در هایدپارک لندن برگزیده می شدند. در این جشنواره بعد از یک گروه انگلیسی دوم شدیم و مسلما آهنگ ما خوب شنیده شد. هفته پیش منزل یکی از دوستان بودم که آهنگی از گروه انگلیسی Kaiser Chiefs را برایم پخش کرد و با تعجب دیدم عینا از روی همان آهنگ ما ساخته شده است». سروش قهرمانلو این شباهت را هم در فرم موسیقایی کار و هم در کلام آن دانسته بود. کلام کار مشابه شعری که کامران رسول زاده برای آهنگ «باز کن چشمت را» یا همان «سقف می ریزد» سروده، اعتراضی است و همان اوج وفرودی را روی ملودی کلام دارد که در کار گروه ایرانی دیده می شده است. قهرمانلو از این اتفاق، هم خوشحال بود، هم ناراحت: «خوشحالی من از این است که این مسئله نشان می دهد استانداردهای ما متفاوت شده و تا حدی ارتقا پیدا کرده است که از خارج به نیوش نگاه می شود. آدم حسرت می خورد که این امکانات و استعداد را برای ساخت موسیقی داریم اما امکانات تبلیغ و عرضه آن را نداریم. کاش گروه Kaiser Chiefs منبع آهنگش را هم ذکر می کرد».

کامکارها و وومد


گروه کامکار از گروه های باسابقه ایرانی است که کنسرت هایش در فستیوال همواره با استقبال روبه رو شده است. روایت هوشنگ کامکار، مدیر هنری این گروه از شرکت در وومد در گفت وگو با «شرق»، خواندنی است: «سازها را روی دوش گذاشتیم و به فستیوال رفتیم. فستیوال در فضای آزاد پارک لندن بود. 10  هزار جوان در پارک ایستاده بودند. هنرمندان جامائیکایی در حال اجرای برنامه بودند. مثل تیم های فوتبال است که می بینی تیم مقابل گرم می کند، روحیه ات تضعیف می شود. بعد فکر می کنید که نکند اینها ما را شکست دهند. چون خودم فوتبالی بودم، مثال فوتبال می زنم! ما هم حسی چنین داشتیم که نکند ببازیم. تصور کن حدود 10  هزار نفر برای گروه جامائیکا ابراز احساسات می کردند. موسیقی جامائیکا هم پرتحرک است. وقتی این فضا را دیدم، احساس نگرانی می کردم. اگر سالن بسته بود، نگرانی نداشتم. محیط باز بود و هرکس می توانست بماند یا برود. من نگران این بودم که مبادا ما روی صحنه برویم و مردم محل کنسرت را ترک کنند. به جان بچه ام فکرم همین بود. می گفتم جامائیکا با این سازها و ما هم با عود و تار. روحیه ای عجیب داشتم که اگر مردم بلند شوند، بروند، خیلی ناخوشایند است. شاید باور نکنید، وقتی ما روی صحنه رفتیم، به تعداد جمعیت افزوده شد. با همین ملودی «قاسم خان» و «کابوکی» و «ده سره به له نگه ر» و «خوشه هه ورامان» و «لرزان و لرزانه». نه فقط مردم محل کنسرت را ترک نکردند، بلکه اضافه هم شدند. شما می توانید تحقیق کنید. این نمونه کوچکی از معرفی موسیقی کردی است».


منبع: شرق