نجف زاده و غرقی؛ از خبرنگاری تا نویسندگی

حکایت نویسندگی خبرنگاران  داستان عجیب و غریبی نیست. خبرنگاران و حتی روزنامه نگاران بسیاری بوده اند که خاطرات خود را در قالب کتاب منتشر کرده اند. برخی نیز  وارد فضای ادبیات و رمان شده اند و آثار مشهور و به یادماندنی خلق کرده اند. از اوریانا فالاچی خبرنگار مشهور ایتالیایی که خاطرات خود از جنگ ویتنام را در قالب کتاب«زندگی، جنگ و دیگر هیچ » منتشر کرد تا گابریل گارسیا مارکز که کارش را با روزنامه نگاری شروع کرد و تبدیل به یک نویسنده مشهور شد.

در میان خبرنگاران ایرانی نیز می توان به مرتضی غرقی و کامران نجف زاده ، خبرنگاران صدا و سیما اشاره کرد که خاطرات خود را از دوران فعالیت شان یکی از نیویورک و دیگری از پاریس به شکل کتاب در دسترس مخاطبان قرار داده اند.

وجه مشترک هر دو هم حضور در نیویورک و مقر سازمان ملل متحد است. به مناسبت ١٧ مرداد روز خبرنگار نگاهی کوتاه داریم به آثار این دو خبرنگار با تجربه که خواندن کتاب هایشان برای علاقه مندان به کتاب و حرفه خبرنگاری خالی از لطف نیست.

مرتضی غرقی از خبرنگاران فعال صدا و سیماست که تجربه سال ها خبرنگاری در مقر دائمی سازمان ملل متحد در نیویورک را به همراه دارد. علاوه بر آن حضور در مذاکرات وین، وقایع لیبی ، عراق، افغانستان و ... او را تبدیل به یک خبرنگار کارکشته و باتجربه کرده است. غرقی خاطرات شش ساله خود از نیویورک یعنی حدفاصل سال های 83 تا 89 را در کتابی با عنوان « خاطرات خیابان 42» گردآوری کرده است. او در مقدمه کتاب درباره انگیزه اش و همچنین درباره خود کتاب می گوید:

وقتی می خواستم دست به قلم ببرم، این موضوع برایم اهمیت داشت كه آنچه می نویسم برای خوانندگان مفید باشد. معمولاً جذابیت خاطراتِ مكتوب افراد به عوامل متعددی بستگی دارد: شخصیت خاطره نویس، موقعیت شغلی او و تاریخ یا زمان حوادثی كه او در بطن آنها بوده  است، همگی بر خواندنی تر شدن خاطرات تأثیرگذارند.

مأموریت خبری من زمانی در نیویورك آغاز شد كه برنامه ی هسته ای ایران در سازمان ملل متحد مطرح شده  بود. همچنین دوران دو رئیس جمهوری آمریكا، یعنی بوش و اوباما و مواضع آنان در قبال كشورمان و آغاز روند افول اقتصادی آمریكا از جمله رویدادهای مهم این دوران محسوب می شود. از این رو، در این كتاب سعی كرده ام تا گوشه هایی از تجربیات سیاسی و اجتماعی خود را در سازمان ملل و آمریكا از سال 1383 تا 1389ش به نگارش درآورم. امیدوارم این خاطرات كه از منظر یك خبرنگار صداوسیما نگاشته شده است، مورد توجه مخاطبان قرار گیرد.

نگاه دقیق نویسنده به تحولات سیاسی و تلاش او برای دستیابی به درکی عمیق از روابط دیپلماتیک میان مسئولین ایرانی حاضر در سازمان ملل و نمایندگان دیگر کشورها باعث شده تا در کنار روایت تاریخ، تحلیل هایی از اوضاع سیاسی حاکم بر روابط ایران و دیگر کشورها در آن روزهای سخت را بیان کند.

«هر وقت خبرنگاری درکشور و یا کشورهای همسایه دستگیر یا محدود می شد، می گفتم اگر او در آمریکا بود، این گونه با او رفتار نمی شد. اما کم کم چشمانم به واقعیت های آمریکا گشوده شد، به ویژه زمانی که به اداره ی خبرنگاران خارجی مراجعه کردم تا کارت خبرنگاری دریافت کنم. خانمی به نام کیمبرلی پاسخگو بود. او ضمن همدردی با وضع ناگوار حرفه ای یک خبرنگار ایرانی در نیویورک، به من گفت: می دانم درخواست های تو حداقل حقوق شهروندی است و از اینکه تصمیمات و قوانین کاخ سفید در مورد محدود کردن خبرنگاران ایرانی دست ما را بسته، بسیار متاسفم.»

«آقای رامندی مسئول بخش مطبوعاتی نمایندگی جمهوری اسلامی ایران در نیویورک بود که اصطلاحا به آن میشن اطلاق می شود. رامندی در این مکالمه تلفنی گفت: آقای ظریف، سفیر و نماینده دائم کشورمان در سازمان ملل قصد دارد شما را ببیند. با او قرار ملاقات گذاشتم.صبح فردا به سوی محل قرار حرکت کردم. متاسفانه به علت مشکل فنی قطار با نیم ساعت تاخیر رسید. اما هیچکس اعتراض نمی کرد. این عادت غربی هاست که معمولا صبورتر از شرقی ها هستند و با بحران ها و شرایط سخت منطقی تر برخورد می کنند و این به دلیل تربیت صحیح اجتماعی آنان است.         
وقتی وارد دفتر آقای ظریف شدم، او سیگار برگی در دست داشت و به آن پُک می زد. بو و دود سیگار فضای دفتر را پر کرده بود. پس از نیم ساعت گفت وگو به دفتر خودم برگشتم. چیزی دستگیرم نشده بود، زیرا بیشتر روی مسائل کلی سازمان ملل و نوع برخورد آمریکایی ها و تلاش های خصمانه ی آن ها ضدجمهوری اسلامی ایران متمرکز شدیم که حرف تازه ای نبود. البته بعدها از نظرات کارشناسی وی استفاده کردم.»