اصول ثابت سیاسی در سیره امامان معصوم علیهم السلام چیست؟

اصول ثابت سیاسی از منظر معصومین، شیوه ها و اموری هستند که همه امامان معصوم (علیهم السلام) به آن ها پرداخته و بر آن تاکید داشته اند.

اصول ثابت سیاسی از منظر معصومین، اموری هستند که همه امامان معصوم (علیهم السلام) به آن ها پرداخته اند. که از جمله آنها می توان به نکات زیر اشاره کرد:

معرفی خود به عنوان منصوبان الهی

معرفی خود به عنوان کسانی که رهبری و پیشوایی و زعامت جامعه از سوی خداوند به آن ها واگذار شده است. حکومت و ولایت بر جامعه حق الهی آن هاست. فضیلت ها و برتری آن ها را هیچ کسی ندارد و به دانایی، فضیلت و جایگاه معنوی آن ها هیچ عقلی راه نمی یابد. خداوند آن هارا برگزیده و ویژگی هایی نیز برای آن ها قرار داده که دیگران ازآن محروم هستند. چون ازجانب خداوند است، پس هیچ کس نمی تواند به آن هاراه یابد.

استمرار رهبری

همه امامان معصوم، امام پس از خود را به شیعیان معرفی نموده اند. روایات در این خصوص فراوان است. دشمنان نیز پس ازشهادت هرامامی همیشه درجستجوی شناسایی امام بعدی بودند و می دانستند که زمین خالی از حجت خدا نخواهد بود و تا دوازده نفر اوصیای رسول خدا (صلی الله علیه و آله) ادامه خواهد یافت. بر این اساس هر امام معصوم، نخست امام پس ازخود را معرفی و دوم جان او را از خطرها حفظ می کرد.

بشارت به قائم آل محمد (عجل الله فرجه)

افزون بر آنکه رسول خدا ظهور حضرت مهدی (علیه السلام) رابشارت داده بود، امامان معصوم نیز برآن تأکید داشتند ومعرفی کرده بودند که آن حضرت از فرزندان چه کسی است. تمام ائمه (ع) جامعه و افرادی را که با آن ها مرتبط بودند به ظهورقائم آل محمد بشارت دادند و معرفی نمودند که آن حضرت ازذریه کدام امام است. بدین وسیله هم اعتقاد به حضرت مهدی را درجامعه استوار ساختند وهم شخص اورا معرفی کردند تا ازانحراف اعتقادی جلو گیری شود و افراد ریاست طلب ومنحرف، خودرا به نام حضرت مهدی معرفی نکنند.

استفاده از موقعیت ها برای بیان حکم خدا

یکی از وظایف اصلی امامان، بیان حکم خدا بود که در فرصت های پدید آمده دستورهای خداوند را بیان می کردند. پرداختن امام زین العابدین و امام باقر و امام صادق (علیهم السلام) به فقه وتفسیر واخلاق وعقاید از این نمونه است.

امر به معروف و نهی از منکر

امربه معروف ونهی ازمنکر در زندگی و سیره امامان معصوم، جایگاه ویژه ای داشت. تمام امامان بی استثناء ازفرصت های پیش آمده استفاده نموده، جامعه وحاکمان وحکومتیان را امر به معروف می کردند وشیعیان را نیز به انجام این واجب دستور می دادند. روایات بسیاری در این خصوص رسیده است. قیام امام حسین (علیه السلام) نیزنمونه ای ازانجام امربه معروف است.

سازماندهی ارتباطات شیعیان

در زمانی که ارتباط امامان معصوم باجامعه قطع بود، افرادی بودند که حلقه اتصال بین امام ومردم بودند.

آگاهی بخشی جامعه

امامان معصوم از هر فرصتی که پیش می آمد، برای آگاهی بخشی جامعه در موضوعات مختلف از جمله موضوعات سیاسی فروگذار نمی کردند. امام حسین (علیه السلام) درمدینه پیش ازحج، بنی هاشم واصحاب پیامبر را فراخواند که امسال به حج روند و در ایام منی هفتصد نفر نزد آن حضرت جمع شدند که حدود دویست نفر شان از اصحاب پیامبر بودند و ایشان در میان آنها سخنرانی کرد.

دستور به مقاومت

امویان، در راستای انزوای اهل بیت پیامبر و بیگانه ساختن جامعه با اسلام واقعی، به قتل و کشتار و شکنجه شیعیان پرداختند که موارد آن به ویژه از کوفه و بصره توسط حاکمان اموی بسیار نقل شده است. اقدام دیگری که امامان نسبت به شیعیان انجام دادند، روحیه مقاومت و پایداری را در آن ها بالا برده، آمادگی برای شکنجه های روحی و جسمی را در آنها ایجاد نمود.

منابع:
الاعتقادات فی دین الإمامیه، الشیخ الصدوق، مصنفات شیخ مفید، کنگره جهانی شیخ مفید، 1314ق
الإرشاد، شیخ مفید، آل البیت، 1413ق
الأمالی، الشیخ الصدوق، مؤسسه الاعلمی، بیروت، 1400ق
الکامل فی التاریخ، ابن الأثیر، دار الکتاب العربی، بیروت، 1420ق
درسنامه سیره معصومین، محمد حسین واثقی راد