تبیان، دستیار زندگی
غلو یکی از موضوعات تاریخی است که سایر فرق همواره جریان تشیع را در طول تاریخ متهم ساخته اند. این نوشتار جهت صحیح جریان تشیع واقعی و اندیشه آن در خصوص امامان معصوم بر اساس آموزه های ایشان را ترسیم می کند.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

غلو از دیدگاه روایات!!

غلو یکی از موضوعات تاریخی است که سایر فرق همواره جریان تشیع را در طول تاریخ متهم ساخته اند. این نوشتار جهت صحیح جریان تشیع واقعی و اندیشه آن در خصوص امامان معصوم بر اساس آموزه های ایشان را ترسیم می کند.

فرآوری: محمدباعزم- بخش سیره و تاریخ معصومین تبیان
غلو

روایات بسیار جالبى در كتاب بحار الانوار در مورد غلو از پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله و معصومان علیهم السلام وارد شده است.
در روایتى از پیامبر خدا مى خوانیم كه حضرتش مى فرماید:
لا ترفعونی فوق حقّی، فإنّ اللّه تبارك تعالى اتّخذنی عبداً قبل أن یتّخذنی نبیّاً;(1) مرا بیش از آن چه هستم بالاتر نبرید; چرا كه خداى تعالى پیش از آن كه مرا به پیامبرى برگزیند، به بندگى برگزیده است. این روایت نشان مى دهد كه برخى از مردم در زمان پیامبر خدا صلى اللّه علیه وآله به الوهیّت آن حضرت معتقد شدند و نیز از این روایت معناى غلوّ معلوم مى شود.
در روایت دیگرى از امیر مؤمنان على علیه السلام آمده كه آن حضرت مى فرمود:
اللهمّ إنّی بریء من الغلاة كبراءة عیسى بن مریم من النصارى. اللهمّ اخذلهم أبداً ولا تنصر منهم أحداً;(2) خدایا! من از غالیان، به سان دورى عیسى بن مریم از نصارا دور هستم. خدایا! همواره آنان را خوار گردان و كسى از آنان را یارى نكن.
در روایت دیگرى، حضرت ولى عصر علیه السلام مى فرماید:
تعالى اللّه عز وجل عمّا یصفون سبحانه وبحمده، لیس نحن شركائه فی علمه ولا فی قدرته;(3) خداوند متعال از آن چه توصیف مى كنند فراتر است. پاك و منزّه است و مورد ستایش است. ما نه در علم و دانش او شریك هستیم و نه در قدرت و توان مندى او.
هم چنین امیر مؤمنان على علیه السلام مى فرماید:
إیّاكم والغلوّ فینا، قولوا: إنّا عبید مربوبون، وقولوا فی فضلنا ما شئتم;(4) هرگز در مورد ما غلو ننمایید. بگویید: ما بندگان تربیت یافته خدا هستیم و در مورد برترى ما آن چه خواستید بگویید. بدیهى است كه این روایات به ما میزان مى دهند، كه در این باره به كلام علاّمه مجلسى رحمه اللّه خواهیم پرداخت.
در روایتى حضرت امام رضا علیه السلام مى فرماید:
فمن ادّعى للأنبیاء ربوبیّة أو ادّعى للأئمّة ربوبیّة أو نبوّة أو لغیر الأئمّة إمامة فنحن منه برآء فی الدنیا والآخرة;(5) هر كس براى پیامبران مقام ربوبیّت یا براى یكى از ائمّه مقام ربوبى یا پیامبرى، یا براى غیر امامان مقام امامت و پیشوایى ادّعا كند، ما از او در دنیا و جهان آخرت بیزار هستیم.

امیر مؤمنان على علیه السلام مى فرماید: وإیّاكم الغلوّ كالغلوّ من النصارى، فإنّی بریء من الغالین;(6) مبادا به سان نصارا غلو كنید. به راستى كه من از غلو كنندگان بیزارم.

در روایت دیگرى راوى از امام رضا علیه السلام مى پرسد: یابن رسول اللّه! فإنّ معی من ینتحل موالاتكم ویزعم أنّ هذه كلّها صفات علی علیه السلام وأنّه هو اللّه ربّ العالمین. فلمّا سمعها الرضا علیه السلام ارتعدت فرائصه وَتَصَبَّبَ عرقاً وقال: سبحان اللّه عمّا یقول الظالمون الكافرون علوّاً كبیراً. أو لیس كان علی علیه السلام آكلاً فی الآكلین فشارباً فی الشاربین؟!(7) اى فرزند رسول خدا! من با كسى آشنا هستم كه موالات شما را به خود مى بندد و پندارش این است كه همه این ها، صفات على علیه السلام است و او همان خدا و پروردگار جهانیان است. هنگامى كه امام رضا علیه السلام این سخن را شنید، اعضاى بدنش لرزید و عرق بدن مباركش را فرا گرفت و فرمود: پاك و منزّه است خداوند متعال و بلندمرتبه از گفتار ستم گران و كفرورزان. مگر نه این است كه على علیه السلام با غذاخورندگان غذا مى خورد و با آشامندگان مى آشامید؟! آرى، او انسانى هم چون بقیّه مردم بود.
روایات به خوبی نشان می دهند که مرز میان غلو و محبت نسبت به اهل بیت چگونه است و به ما جهت می دهد تا آنگونه که صحیح است اندیشه کنیم.


منابع:
(1). بحار الانوار: 25 / 134، 265 و 272.
(2). الامالى، شیخ طوسى: 650، حدیث 1350.
(3).الصحیفة الهادیة والتحفة المهدیه: 236.
(4). الخصال: 614، بحار الانوار: 10 / 92 و 25 / 270.
(5). عیون أخبار الرضا علیه السلام: 1 / 217، بحار الانوار: 25 / 134 و 271.
(6). الاحتجاج: 2 / 438، بحار الانوار: 4 / 303 و 25 / 273.
(7). همان: 25 / 275.
(8). پیشوایان هدایتگر، اثر حضرت آیت الله میلانی

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.