کنسرت آنلاین، خوب یا بد؟

چندی قبل علیرضا قربانی، خواننده نام آشنای موسیقی ایرانی، کنسرت آنلاینی را در فضای مجازی برگزار کرد که با وجود بدبینی برخی از اهالی هنر، با استقبال خوبی از سوی علاقه مندان روبه رو شد. بعد او، نوبت به حجت اشرف زاده رسید اما به راستی این نوع از کنسرت چه مزایا و معایبی دارد؟

زمانی که برای اولین بار برگزاری کنسرت آنلاین در کشورمان پیشنهاد شد، کمتر کسی یقین داشت چنین اتفاق دشواری عملی شود، اما با توجه به پیگیری جدی مجریان این طرح، برگزاری کنسرت مجازی محقق شد و از آن استقبال ویژه ای نیز به عمل آمد.
اما در پی لغو کنسرت های مختلف موسیقی در ماه های اخیر عده ای گمان می بردند که کنسرت آنلاین، برای جایگزینی کنسرت های لغوشده به وجود آمده است.
کیوان ساکت از جمله موزیسین هایی است که کنسرت آنلاین را جایگزین کنسرت های لغو شده می داند و موفقیت برگزاری چنین کنسرت هایی را مشروط به عوامل فراوانی می داند.
حامد عنقا دیدگاه آن دسته از افرادی که کنسرت آنلاین را جایگزین کنسرت کنسرت های لغو شده می دانند رد کرده و معتقد است ماجرای لغو کنسرت های مختلف، ربطی به شکل گیری کنسرت آنلاین ندارد. در هر صورت، از آنجایی که احتمال لغو کنسرت آنلاین، در حداقل میزان خود قرار دارد، می توان این گونه از اجرای موسیقی را ستایش کرد زیرا مخاطبان حداقل می توانند از آنکه کنسرت خواننده محبوبشان بدون ذکر هیچ گونه دلیلی لغو نمی شود، اطمینان حاصل نمایند. البته در کنسرت آنلاین هم خیال مخاطبان کاملاً آسوده نیست زیرا برای این گونه از اجراهای موسیقی نیز مشکلاتی احتمالی به وجود می آید که هر لحظه مخاطب را نگران می کند، مشکلاتی که قطعی برق و اینترنت، محتمل ترین آن هاست.
در کنسرت آنلاین، خواننده ها به همراه ارکستر خود در زمانی مشخص در محلی حضور یافته و به اجرای موسیقی خواهند پرداخت و مخاطبان موسیقی نیز با خرید بلیت این کنسرت از سامانه اینترنتی کنسرت، با یک آی پی مشخص روی دستگاه های مختلف از جمله گوشی، تبلت، لپتاپ، پی سی، تلویزیون های هوشمند و... می توانند کنسرت را به صورت آنلاین و زنده مشاهده کنند. کنسرت آنلاین در سطح بین المللی دارای سابقه ای چندین ساله است، اما از آنجا که در خارج از کشور امکان دسترسی مخاطبان به محصولات فرهنگی، با شرایط کنونی کشور ما متفاوت است، معمولاً فقط در مواقعی خاص چنین کنسرت هایی برگزار می شود.
از آنجا که همه اقشار جامعه توانایی پرداخت هزینه های گزاف برای حضور در کنسرت های واقعی خوانندگان موسیقی کشور را ندارند، مجریان طرح کنسرت آنلاین، امکان استفاده از کنسرت ها با پرداخت هزینه ای اندک برای همه اقشار کشور و حتی ایرانیان مقیم خارج را بهانه اولیه برای عملی کردن چنین طرحی عنوان کرده اند.
این هدف گرچه ممکن است درآمدهای کلانی را برای برگزارکنندگان چنین کنسرت هایی به همراه داشته باشد و کشش مالی نیز در اصرار بر اجرایی کردن آن بی تأثیر نبوده، اما چون به حضور قشر کم درآمد جامعه در کنسرت های موسیقی، هرچند به صورت مجازی کمک می کند، هدفی والا و ستودنی است. البته در این زمینه نیز بیم آن وجود دارد که به سان تجارت های مختلف، پس از آنکه کنسرت آنلاین به حد نصاب قابل قبولی از پیشرفت و همه گیری رسید، هزینه ای به مراتب بیش از آنچه امروز از مخاطبان برای تماشای کنسرت آنلاین دریافت می شود مطالبه شود.
حامد عنقا مدیر پروژه کنسرت آنلاین در ایران، تعداد افرادی را که عضو سامانه کنسرت آنلاین هستند، 10 هزار نفر اعلام کرده و معتقد است اگر این سامانه تا چند ماه دیگر در جمع آوری تعداد کثیری از مخاطبان موسیقی موفق عمل نکند، مسئولیت این عدم موفقیت را به عنوان ضعف اجرایی این پروژه خواهد پذیرفت.
عنقا برای موفقیت و بهبود چشم گیر پروژه کنسرت آنلاین، از تیمی قدرتمند بهره گرفته که شامل دو شرکت مهم مخابراتی، بخش فنی، کمیته رسانه، متخصصان حوزه موسیقی، کمیته برندینگ و چند مجموعه هنری است و معتقد است حدود 300 نفر در این دایره زحمت های مختلفی را برای برگزاری کنسرت آنلاین به دوش  می کشند.

علیرضا قربانی، اولین خواننده در کنسرت آنلاین

علیرضا قربانی خواننده مشهور موسیقی سنتی، که خردادماه سال جاری اولین کنسرت آنلاین در کشور ایران را برگزار کرد از جمله موزیسین هایی بود که از همان ابتدا دید مثبتی به برگزاری چنین کنسرتی داشت و هم اینک نیز ابراز امیدواری می کند که کنسرت آنلاین به زودی در کشورمان فراگیر شود.
قربانی فیلمبرداری حرفه ای از کنسرت و پرداخت هزینه کمتر نسبت به یک کنسرت واقعی را از مزایای کنسرت آنلاین می داند.
قربانی در اولین کنسرت آنلاین کشور که دوازدهم خردادماه در تالار اندیشه  حوزه  هنری برگزار شد و حدوداً 10 هزار نفر بیننده در خانه ها داشت، بر لزوم ادامه یافتن برگزاری چنین کنسرت هایی تأکید کرد و گفت: زمانی که این برنامه در کنسرت آنلاین مطرح شد، برایم جالب بود و احساس کردم اجرا در یک کنسرت آنلاین تجربه خوبی است. ما باید از تکنولوژی برای پویایی هرچه بیشتر موسیقی بهره ببریم. در جهان می توان بسیاری از نمایشگاه ها، گالری ها و حتی مسابقات فوتبال ها را به صورت آنلاین تماشا کرد و افراد با پرداخت وجه کمی موفق به تماشای آن می شوند. در بسیاری از مواقع ظرفیت سالن ها محدود است و تنها جمع اندکی می توانند با خرید بلیت به تماشای کنسرت بنشینند. راه یافتن موسیقی به خانه های مردم از طریق کنسرت آنلاین به جریان پویای موسیقی کمک خواهد کرد.

حجت اشرف زاده و دومین کنسرت آنلاین

حجت اشرف زاده که بعد از سال ها تلاش به قول خودش دیده نشده، نامش به ناگاه با «ماه و ماهی» بر سر زبان ها افتاد. کنسرت آنلاین این خواننده چهارشنبه شانزدهم تیر در تالار اندیشه حوزه هنری برگزارشد.
به عقده وی از تکنولوژی نمی توان فرار کرد، منتها باید در راستای ابعاد فرهنگی بومی از آن بهره گرفته شود. تا کنون تلاش اولیه برای برخورداری از امکان اجرای کنسرت آنلاین در ایران به خوبی انجام شده است اما باید کوشش کرد تا کنسرت آنلاین بتواند با درنظرگرفتن المان های فرهنگی و موسیقایی ایرانی، تا حد امکان به محتوای اصلی اثر نزدیک باشد. از طرف دیگر، اجرای آنلاین باید با آنچه تاکنون در رسانه های دیداری کشور از موسیقی عرضه  شده ، متفاوت باشد چون تا قبل از این امکان دیدن ساز از قاب تلویزیون و ال سی دی هایی که در منازل هست میسر بود.
از سوی دیگر، باید گفت یک کنسرت معمولی درنهایت می تواند هزارو 500 یا هزارو 600 مخاطب داشته باشد که در سالن حاضر شوند، اما اجرای کنسرت آنلاین هم، به لحاظ مالی برای کسانی که توان خرید بلیت های صد  هزارتومانی را ندارند، بهینه تر است و هم امکان برخورداری تعداد بی شماری از مخاطبان موسیقی را از اجرای یک کنسرت فراهم می کند. وی کنسرت اول آنلاین خود را تقدیم به کسانی کرد که نمی توانند به دلیل معلولیت، کهولت سن و امکان مالی در کنسرت های زنده حاضر شوند.
اشرف زاده این نکته را هم تذکر داد که نه وی، نه آقای قربانی و نه دیگر دوستان به هیچ عنوان مبلغ بالایی را از کنسرت گذار محترم طلب نکرده و شایعات ایجادشده دراین باره، واقعیت ندارند بلکه هدف ایشان این بوده با وجود کمبودها و مشکلات مختلف و جفایی که به موسیقی وارد می شود، این اتفاق میمون و مبارک در میان اهالی هنر بیفتد تا موسیقی خوب ایرانی بتواند دوباره به محافل ایرانیان راه پیدا کند و مردم عزیز کشورمان بتوانند از آن لذت ببرند.
وی همچنین درباره کنسرت آنلاین ابراز خوش بینی کرد چراکه به نظر وی ایرانیان ثابت کرده اند همیشه در استفاده از ابزارهای تکنولوژی به ویژه نرم افزارهای اجتماعی این چنینی پیشتاز بوده اند.

احمدی فر، مخالف برگزاری کنسرت آنلاین

آیدین احمدی فر تنظیم کننده گروه چارتار از جمله افرادی است که با برگزاری کنسرت آنلاین به علت آنچه عدم هم نفس بودن اعضای ارکستر با مخاطبان عنوان کرده، مخالف است.
کنسرت آنلاین، اصلی ترین و جذاب ترین ویژگی کنسرت واقعی یعنی حضور فیزیکی در محیط کنسرت را نیز دارا نیست. البته تماشای کنسرت به صورت آنلاین برای آن دسته از افرادی که به هر دلیلی از جمله فاصله زمانی، قادر به حضور فیزیکی در سالن کنسرت نیستند، گزینه بسیار مناسبی است اما افرادی که به هیاهو و جذابیت های حضور در محل اجرای موسیقی علاقه مندند، در صورت انتخاب گزینه کنسرت آنلاین، از لمس چنین اتفاقات ویژه ای محروم خواهند بود.

علیرغم تمام انتقادهایی که به برگزاری کنسرت آنلاین وارد شد، مزایایی چنین اجرایی باعث می شود که کنسرت آنلاین روز به روز همه گیرتر شده و ممکن است در آینده ای نزدیک مخاطبان آن بی شمار شوند. در صورت بروز چنین اتفاقی، عواقبی نه چندان مطلوب جامعه موسیقی را تهدید خواهد کرد. پیشتازی استفاده ایرانیان از تکنولوژی های اینترنتی، این احتمال را قوی تر می کند که کنسرت آنلاین در سال های آتی، جایگزین کنسرت های واقعی شود و این اتفاق تا حدی پیش  رود که خوانندگان به جای آنکه رغبت کنند کنسرت هایشان را در حضور مخاطبان محدودشان برگزار کنند، ترجیح دهند از طریق فضای اینترنت برای مخاطبان بی شماری اجرا نمایند. بی شک، هیچ کس در عرصه موسیقی از خالی شدن سالن های کنسرت خرسند نخواهد شد.