منادی جان‌باختگان راه فضیلت
علامه در سال 1278ش در تبریز دیده به جهان گشود. در همان شهر، مقدمات علوم را آموخت و سپس به تحصیل علوم حوزوی پرداخت و در زمره عالمان بزرگ روزگار خود بود. وی در سال 1349ش و در حالی که بنیه‌ای قوی و بدنی سالم داشت،به ناگاه دچار بیماری شد و از دنیا رفت. بسیاری رحلت او را ناشی از مطالعه زیاد، اشتغال بی‌وقفه به نگارش و پیگیری دائمی کار کتابخانه بزرگ امیرالمؤمنین(علیه السلام) دانسته‌اند.
مشهورترین اثر علامه امینی کتاب «الغدیر فی الکتاب و السنة و الادب» است در 20 جلد در اثبات امامت و خلافت بلافصل امام علی(علیه السلام) با استناد به واقعه غدیر و بررسی سند دلالت حدیث غدیر. علامه امینی 40 سال از عمر خود را صرف تألیف این کتاب کرد و برای دسترسی به اسناد و منابع موثق در کتابخانه‌های ایران، هند، عراق، سوریه و ترکیه به پژوهش و نسخه‌برداری پرداخت. مرحوم سیدجعفری شهیدی از علامه امینی نقل می‌کرد که برای نگارش کتاب «الغدیر»، بیش از ده هزار جلد کتاب را مطالعه کرده بود. تاکنون تنها یازده جلد از این کتاب منتشر شده است!
اما آنچه در این نوشتار بررسی خواهد شد، کتاب «شهداء الفضیلة» از این محقق فرهیخته است. در فضیلت و ارجمندی این کتاب همین بس که علامه شیخ آقا بزرگ تهرانی در مقدمه آن، علامه امینی را «علامه بارع و عالم علم الیقین و جمال ملت و دین» خواند و آیت‌الله سیدابوالحسن اصفهانی، مرجع اعلای شیعه و آیت‌الله حاج آقا حسین قمی و آیت‌الله محمدحسین غروی اصفهانی نیز در تأیید این کتاب مطالبی را مرقوم داشته‌اند. می‌توان گفت که تقدیر و تجلیل از این کتاب، در حوزه علمیه نجف کم‌سابقه بوده است. برخی معتقدند علامه امینی کتاب «شهداءالفضیلة» را در پاسخ به کتاب «الوشیعة فی نقد عقائد الشیعة» موسی جارالله - که در کتاب خود مدعی شده بود شیعه، اصول اعتقادی صحیح و کتابی درباره اسلام ندارد و شهیدی در راه اسلام نداده - نوشته است. این کتاب در سال 1293ش منتشر شده و حاوی زندگی‌نامه 130 تن از عالمان شیعه از قرن چهارم تا چهاردهم هجری است که به شهادت رسیدند. با مروری بر تاریخ شیعه، درمی‌یابیم هیچ صفحه‌ای از این تاریخ نیست که با خون بزرگانی رنگین نشده باشد و سراسر تاریخ شیعه حکایت‌گر غیرتمندان مقاومی است که با اتکا به ایمان، راه خونین کربلا را ادامه داده‌اند.
علامه امینی، این عالم مجاهد، مصلح و غیور، پیش از آنکه دست به تألیف اثر گرانسنگ «الغدیر» بزند، با نیت به تماشا گذاشتن عالمان و مصلحان شهید در منظر جامعه، کتاب «شهداء الفضیلة» را به رشته تحریر در آورد. استاد محمد خلیل الزیّن عاملی، صاحب کتاب «تاریخ جبل عامل» در مقدمه مفصلی که بر کتاب «شهداء الفضیلة» نوشته، خاطر نشان ساخته است که:
کتاب «شهداء الفضیلة» در زمره آثار معتبر، غنی و موثق و از همین رو کتاب مرجع بسیاری از پژوهشگران و محققین اهل فن، از جمله «خیرالدین زرکلی» بوده است. «شهداء الفضیله» نخستین بار در سال 1313ش در نجف چاپ شد و بسیاری از علمای بزرگ نجف برای تشویق مؤلف جوان آن، وی را «علامه» لقب دادند. چاپ دوم کتاب در سال 1351 در قم منتشر و سه مقاله «بعد مقاتل الطالبین» نوشته دکتر توفیق الفکیکی البغدادی، «طبقات الکبری» نوشته استاد سیدحسن الامین، عالم و محقق شیعی لبنانی و «مع الافذاذ» به آن افزوده شد. این اثر تا هم‌اینک نیز از مراجع اهل تحقیق وپژوهش در موضوع خویش به شمار می‌رود.
منبع: پایگاه اطلاع‌رسانی مؤسسه مطالعات تاریخ معاصر ایران
