از بین بردن مگس های سفید

یازدهمین دوره از پروژه  های دانش آموزی تبیان نیز با یاری خداوند و حضور پر شور شما دوستان و علاقمندان به پایان رسید اما کار ما هنوز تمام نشده است! این دوره نیز همچون سال های گذشته دوستان بسیاری با ثبت طرح ها و ایده های خلاقانه خود در منوی "پیشنهاد موضوع" ما را در ارتقای تنوع پروژه ها یاری نموده اند. هم چون گذشته بر آن شدیم تا با گردآوری این ایده  های جالب، علاوه بر قدردانی از این دوستان نوآور، زمینه ای را برای ایده پروری سایر پژوهشگران علاقمند فراهم آوریم. فراموش نکنید که ما همیشه منتظر طرح  های جدید شما عزیزان هستیم.

نام ایده: از بین بردن مگس های سفید
نام ارائه دهنده/دهندگان: هانیا فیض
زمینه و نوع پروژه: حشره شناسی
درجه سختی: دشوار
نام مدرسه: پژوهشسرای اندیشه پویا

چکیده

هدف از پژوهش حاضر ارائه راهکاری جهت مبارزه با مگس سفید بود. در این پژوهش دانش آموزان با روش تحقیقات کتابخانه ای به این نتیجه دست یافتند که برای مواجه با این حشرات باید در پارک های سطح شهر گیاهانی همچون رزماری و لاواندا باید کشت شوند.

مقدمه
مگس های سفید یا همان حشره ریز سفید رنگ كه مدتی در مناطق مختلف پایتخت دیده شدند. گردهای سفیدی كه نمی توان نام مگس روی آن ها گذاشت، اما به آن مگس سفید می گویند. آن چه كه در این تحقیق مورد نیاز است روش هایی برای از بین بردن مگس های سفید از سطح شهر می باشد. مگس هایی كه تعدادشان هر روز بیشتر می شود.

حالا دیگر این مگس ها یك آفت نه چندان مهم و درجه دو به حساب نمی آیند. ابتدا گفته می شد این مگس های كوچك، تهدیدی برای سلامت انسان ها به شمار نمی روند و تنها آفتی گیاهی هستند. اما مردمی كه با این حشره ها مواجه می شوند و مگس های ریز سفید وارد دهان و چشم هایشان می شود، چنین حسی ندارند. این حشرات، آفات گلخانه ای و مزارع جالیزی هستند. این حشرات روی تمام گیاهان و حتی درختان نشسته و تغذیه می كنند.

حالا به موضوعی مهم و نگران كننده تبدیل شده است. هر روز منطقه جدیدی به خانه جدید آن ها تبدیل می شود و این در حالیست كه راهی برای مقابله با آن ها پیدا نشده است. آب شویی جواب نداده و استفاده از سم هم برای محیط زیست مضر است. تمامی نگاه ها به آسمان و شرایط جوی است، بارانی ببارد یا هوا سرد شود تا این آفت نه چندان مهم، سایه اش كوتاه شود و نگرانی ها را دوركند.

شناخت ظاهری مگس سفید
مگس سفید یا سفید بالك ها حشراتی در خانواده سفیدبالكان هستند. اندازه سفید بالك ها كوچك و سطح بدن و بال های آن ها به وسیله پودر سفید رنگی پوشیده شده است. در ظاهر این حشرات همانندی زیادی به یك پروانه كوچك دارند، اما در مقیاس كوچك تر و عموماً در زیر برگ گیاهان و در حال تغذیه از شیره گیاهان مشاهده می شوند. این حشرات مقدار زیادی عسلك تولید می كنند كه این عسلك در گیاهان باعث جذب گرد و خاك و مخصوصاً رشد قارچ های گندروی می گردد. سفید بالك ها جمعیت خود را در مدت زمان كوتاهی بسیار افزایش می دهند.

انتقال بیمای های ویروسی از طریق مگس های سفید
مگس سفید سبب بروز آسیب های جدی به محصولات كشاورزی و خسارت هایی به آن می شود و موجب شده است كه اندك هوای پاك محیط شهری كه توسط درختان تأمین می شود نیز به خطر بیفتد.

همچنین برخی مطالعات بر روی این حشرات نشان داده است كه این موجودات می توانند آسیب های جدی بر روی افراد گذاشته و به علت انتقال بیماری و ویروس باعث ایجاد مشكلاتی برای بیماران خاص شود. با توجه به كوچك بودن مگس سفید و این كه قابلیت ورود به دستگاه تنفسی را از طریق حفرات بینی و دهان دارد، لذا این حشره می تواند سبب بروز التهاب و عفونت در دستگاه تنفسی فوقانی شده و زمینه را برای بروز عفونت های فرصت طلب قارچی و باكتریایی فراهم كنند.

این حشره با ورود به مجاری تنفسی می تواند باعث تحریك مخاط شده و تظاهرات آلرژیك از جمله عطسه و سرفه شده و همچنین آبریزش بینی را خصوصاً در كودكان، افراد مسن و بیماران مبتلا به بیماری های زمینه ای تنفسی و آلرژیك مانند آسم سبب شود. همچنین مگس سفید در زمینه انتقال آلودگی نیز می تواند تأثیرگذار باشد، این موضوع درباره افرادی كه دارای نقص سیستم ایمنی از قبیل بیماران دریافت كننده پیوند، بیماران مبتلا به سرطان، یا آن هایی كه از داروهای سركوب كننده سیستم ایمنی استفاده می كنند، از اهمیت بیش تری نیز برخوردار است.

دلایل طغیان مگس های سفید
از دلایل مهم طغیان این حشره در محیط شهری حشرات شكارگر از جمله زنبورها (كه مگس سفید را شكار می كنند) از بین می روند، در نتیجه مگس های سفید افزایش می یابند. افزایش جمعیت مگس سفید با از بین رفتن پارازیت های حشره به دلیل سم پاشی های بیرویه و مبارزه شیمیایی با آفات در شهر تهران ایجاد شده است. راه های جلوگیری و كنترل مبارزه طبیعی راه های متعددی برای كنترل یا مبارزه با سفید بالك ها یا همان مگس ها سفید وجود دارد.

این راه ها عبارتند از:
1. 50 گرم سیر را رنده كنید و در نیم لیتر آب برای 3 ساعت نگهداری كنید سپس روی گیاهانی كه مگس سفید زیر برگ ها چسبیده اند اسپری كنید.
2. سم طبیعی كه از گیاهی شبیه مارگاریتا گرفته شده خیلی كارساز است.
3. استفاده از توری های ضد حشره
4. از بین بردن علف های هرز اطراف گلخانه
5. استفاده از شكارگرها
6. شستشوی برگ درختان به ویژه قسمت پشت آن ها
7. استفاده از برچسب های زرد رنگ
8. وكیوم كردن بخش های آسیب دیده گیاهان و جداسازی آن ها از قسمت های سالم
9. استفاده از شكارگرها مانند بالتوری سبز و كفشدوزك ها و مگس ها و یا حتی سن های شكارگر روش های درستی است اما با این كار به جای مگس های سفید این حشرات در سطح شهر پراكنده می شوند.

روش دیگر از بین بردن مگس های سفید، چسباندن كاغذهای زرد رنگ به تنه و ساقه درختان بود كه این كار به این دلیل بود كه لارهایی كه در زمین هستند و از طریق تنه درختان بالا می آیند به محض تشكیل پروانه یا همان حشرات موذی جذب این چسب های زرد رنگ شوند كه این اقدام كار چندان موثری نبوده است. روش دیگر، سمپاشی درختان و یا حتی آب شویی درختان بوده است. اما متاسفانه با این روش نیز مگس های سفید از سطح شهر ریشه كن نشدند.

لاواندا (اسطوخودوس)
اسطوخودوس گیاهی است خودرو كه آرام بخش است و برای درمان انواع سردردها، رفع بی خوابی و... موثر است.
اسطوخودوس، گیاهی است چندین ساله به ارتفاع حدود نیم متر با برگ های باریك، دراز، سبز رنگ و پوشیده از گل های سفید پنبه ای است. گل های آن به رنگ بنفش و به صورت سنبله می باشد.
اسطوخودوس در بیش تر نقاط دنیا به صورت خودرو می روید. اسطوخودوس بوی بسیار مطبوعی دارد ولی طعم آن تلخ است و به علت بوی مطبوع آن در عطر سازی مصرف می شود. از دیرباز از آن برای رفع بسیاری ناراحتی ها از جمله مشكلات هاضمه، بیخوابی، اضطراب استفاده می كردند.
در جنگ جهانی اول از خواص دارویی این گیاه برای درمان و ضدعفونی كردن زخم ها استفاده می كردند و كشاورزان انگلیسی برای پیشگیری از سردرد و آفتاب زدگی گل های این گیاه را درون كلاه های خود می گذاشتند، مشكلات پوستی را برطرف می كند، مقوی معده است، كرم های روده و معده را از بین می برد و ...
اسطوخودوس، دشمن حشرات موذی در قدیم از اسطوخودوس برای از بین بردن بیدها استفاده می كردند.
مورچه ها از عصاره و روغن گیاه اسطوخودوس بیزارند. و جالب تر این كه حشراتی مانند مگس های سفید نیز از این حشره فراری هستند.
رز ماری
گیاه معطر بوته ای با شاخه های بالارونده، كه ارتفاع آن به 2 متر می رسد. برگ های باریك با انتهایی بدون نوك و سوزنی شكل (نازك)، گل ها به رنگ سبز تیره و به ندرت صورتی یا سفیدرنگ می باشد. برگ و سرشاخه های گلدار گیاه، اندام داروئی رزماری را تشكیل می دهد. رزماری از جمله گیاهانی است كه همانند اسطوخودوس علاوه بر مصرف داروئی در از بین بردن حشرات موذی و مزاحم از جمله مگس های سفید كاربرد دارد.
روش
پژوهش حاضر از نوع پژوهش های کتابخانه ای بود و دانش آموزان با مطالعه کتب و سایت های اینترنتی اطلاعات مورد نیاز را کسب کردند و با توجه به شناختی كه دانش آموزان از گیاهان دارویی هم چون رزماری و اسطوخودوس پیدا کردند به این نتیجه رسیدند كه می توان با كاشت چنین گیاهانی در بین گیاهان و درختان پارك ها و خیابان ها، سطح شهر را از این گیاه مفید پوشاند و با این كار علاوه بر داشتن گیاهان دارویی و مفید در سطح شهر، و زیبا سازی شهر، از شر حشرات مزاحمی مانند مگس های سفید در امان بود.
 
 
مهارت  های کسب شده
1. ایده یابی خلاق
2. کسب مهارت در حل مساله
3. کنترل زمانی در انجام پروژه
4.  کسب اطلاعات در مورد نحوه جمع آوری اطلاعات و انجام تحقیقات کتابخانه ای
5. آشنایی با انواع گیاهان دارویی
6. آشنایی با مگس های سفید و راه های مقابله با آن ها