به یاد نظام عامری

تنها شاگرد ایرانی فرانک لوید رایت، نظام عامری درگذشت

نظام عامری، معمار پیشکسوت و تنها شاگرد و همکار ایرانی فرانک لویید رایت درگذشت.

«نظام عامری» معماری پیشکسوت بود که در طراحی بناهایی مانند سینما بهمن، بیمارستان های پارس و سینا شرکت کرده بود. وی همچنین طراح اصلی دانشگاه علوم اصفهان در سال 1343 بوده است.
نظام عامری در آبان سال 1305 در تهران متولد شد، او فرزند شیخ خزعل از حاکمان جنوب ایران بود. او پس از گذراندن تحصیلات پایه ای برای دریافت مدرک دیپلم به انگلستان رفته و پس از مدتی برای تحصیل در دانشگاه عازم آمریکا شد.
او ابتدا در رشته هنر در دانشگاه کِنت (kent university)، ایالت اوهایو تحصیلات خود را آغاز کرد و بعد از مدتی به معماری علاقه مند شد و در این رشته ادامه تحصیل داد. آشنایی او با رایت در همان سال اول تحصیلش در رشته معماری با دیدن آثار وی در کتابخانه دانشگاه، آغاز شد.
عامری یک سال زودتر تحصیلات خود را در دانشگاه به پایان رساند تا بتواند هرچه سریع تر به مدرسه رایت بپیوندد. آن گونه که خودش به زیبایی بیان می کند، مصاحبه دشواری را برای ورود به مدرسه تالیسین (taliesin school)، در پیش داشته است. بنا به گفته های ایشان رایت، مدرک و درجات دانشگاهی را قبول نداشته، بنابراین مصاحبه بدون توجه به مدرک او صورت گرفته بود.
اهمیت و جایگاه لوید رایت بر هیچ کس پوشیده نیست. فرانک لوید رایت بزرگترین معمار قرن 20 آمریکا است که بیش از هزار بنا و سازمان طراحی کرده و پانصد ساختمان را کامل کرده است. از میان تمامی این آثار، نام لوید رایت با چند بنا گره خورده است: اول خانه آبشار که یکی از بزرگترین هدایای الهی وحاصل تجربه ذهن انسان بر روی کره خاکی است، تا به حال هیچ بنایی تا این اندازه با هماهنگی و هارمونی بیان نشده است، مهمترین نکته در آن حفظ آرامش جنگل و رود وصخره است وهمه اینها بعلاوه ساختار خانه شما را به آرامش وگوش دادن به صداهای گوش نواز دعوت می کنند آن هم نه هر صدایی! بلکه صدای موسیقی آب و آبشار. در واقع مهمترین خصوصیت های این بنا هماهنگی آن با محل ساختش است یعنی به جای اینکه یک عنصر اضافی در مکان ساختش باشد طوری ساخته شده است که نظم طبیعت اطرافش را بر هم نزند. بنای شاخص بعدی که به دستان هنرمند رایت خلق شد موزه سلیمان رابرت گوگنهایم (Solomon R. Guggenheim Museum) واقع  در منهتن در کرانه شمال شرقی مرکز شهر نیویورک است .این موزه با راهرو های به هم پیوسته و فرم حلزونی اش از جمله مهم ترین موزه  های آمریکا به حساب می  آید که در سال 1937 درب  های آن به روی همگان باز شد . در این موزه  ، تماشاگر به راحتی در اندرونی و زوایای ساختمان نفوذ می کند و جزیی از آن می شود.
فرانک لوید رایت 85 ساله پس از مصاحبه، او را به  عنوان شاگرد خود قبول می کند و پس از سپری کردن دو سال تحصیل در تالیسین، از ایشان در طراحی موزه گوگنهایم (Guggenheim museum)، نزد خود کمک گرفته و او را به  عنوان نماینده خود در خاورمیانه معرفی می کند، همچنین به دلیل علاقه ای که به نظام عامری پیدا کرده بود، برای او منزل شخصی اش را طراحی می کند که این امر بین شاگردان رایت امری بی سابقه  بوده است.
حال نظام عامری، توانسته بود در کنار چنین انسان بزرگی تعلیم ببیند و پس از گذراندن دو سال پربار نزد معمار صاحب سبک آمریکایی، به  عنوان تنها شاگرد ایرانی فرانک لوید رایت، به ایران بازمی گردد و فعالیت حرفه ای خود را با طراحی و اجرای خانه ای در شمال تهران برای سیاوش شقاقی، آغاز می کند.
پس از آن در سال 1341 دفتر معماری خود را با همکاری کمال کمونه و هرمزیار خسروی تأسیس می کند که حاصل کار این دفتر، اجرای بیش از 90 پروژه در ایران است.
او یک سال قبل از انقلاب به لندن بازمی گردد و فعالیت خود را در وسعت بسیار کمتری در آنجا ادامه می دهد. از جمله کارهای او در انگلستان، می توان آتلیه هنر چلسی (chelsea art galleries) را نام برد که (Art Review)، آن را منتشر کرد و «جواهر معماری» نامید.