امروز در تاریخ ( 19 بهمن 85 )

امروز ، پنج شنبه نوزدهم بهمن ماه 1385 هجری شمسی ، برابراست با نوزدهم محرم الحرام 1428 هجری قمری و هشتم فوریه 2007 میلادی . رویدادهای مهمی که در طول تاریخ ، درچنین روزی ، بوقوع پیوسته از این قرارند:

حرکت کاروان کربلا به سوی شام

1367 سال پیش در چنین روزی درسال 61 ه ق ، اهل بیت سیدالشهدا(ع)را از کوفه به سوی شام حرکت دادند .(1)

زنهای غیر هاشمیه از انصار امام حسین (ع) که در کربلا اسیرشدند با شفاعت اقوام و قبایلشان نزد ابن زیاد از قید اسیری خلاص شدند ، و فقط زنهای هاشمیات برای اسارت به شام برده شدند .(2)

***

درگذشت ابوعلی حسن بن بویه ، از امرای آل بویه

1062 سال پیش درچنین روزی در سال366هجری قمری، « ركنُ الدّوله دیلمی» معروف به «ابوعلی حسن بن بویه» ازامیران آل بویه درگذشت. آل بویه ازمشهورترین خاندانهای شیعی ایرانی بودند كه درقرن4هجری قمری بربخشهای وسیعی ازایران و عراق تا مرزهای شمالی شام حكومت می كردند. ابوعلی حسن بن بویه و برخی دیگرازامیران این سلسله به علم و فرهنگ اسلامی به ویژه مذهب شیعه خدمات شایان توجّهی كرده اند. آنان همچنین ازادیبان و هنرمندان تجلیل كردند و وزیران خود را ازمیان دانشمندان برمی گزیدند. این خاندان شیعی به اقامه و احیای مراسم و شعایراسلامی اهتمامی خاص مبذول داشتند و درراه احیای عزاداری حضرت سید الشّهداء(ع) كوشش بسیاركردند.

***

سرکوب کودتای محبت خان توسط همسر ایرانی امپراتور هند

380 سال پیش در چنین روزی در هشتم فوریه سال 1627میلادی ، بانو «نورجهان» همسر ایرانی جهانگیر شاه امپراتور گوركانی هند ، كودتای ژنرال محبت خان فرمانده پادگان دهلی را برضد شوهرش ، سركوب ، و توطئه گران را به بند كشید.

هنگام كودتا، جهانگیر شاه در بستر بیماری بود و ژنرال محبت خان در نظر داشت كه پس از پیروزی كودتا، « خرّم » پسر نابینای شاه را بر تخت بنشاند و خود، صاحب اختیار هند شود ؛ حال آن كه «اورنگ زیب» پسر دیگر جهانگیر شایستگی بیشتری داشت و با فساد و خودسری دولتمردان مخالف بود.

جهانگیر شاه در سال 1605 پس از درگذشت پدرش اكبر شاه ، بر جای او نشسته بود و چهار پسر به نام های خرّم ، خسرو ، دارا شكوه ، و اورنگ زیب داشت. نورجهان كه نام او قبلا « نورالنساء » بود همسر دوم جهانگیر شاه بود. از علاقه جهانگیر شاه نسبت به همسر ایرانی اش با وجود دو شكست نظامی از ایران در دهه 1620 در منطقه قندهار كاسته نشده بود و پدر او را هم به وزارت منصوب و از كمك به گسترش فرهنگ، هنر و ادب ایرانی در هند فرو گزار نكرده بود .

جهانگیر شاه كه از اواخر سال 1626 میلادی بیمار و بستری شده بود 28 اكتبر 1627 در گذشت. پیش از بیماری او هم، امور كشور عملا در دست نورجهان بود، زیرا جهانگیر شاه به علم و هنر و ادب بیش از سیاست علاقه داشت.

***

تولد ژول ورن

179 سال پیش درچنین روزی در سال1828 میلادی ، ژول ورن نویسنده فرانسوی در شهر نانت فرانسه بدنیا آمد. او كه همواره دردنیای تخیلاتش بسرمی‎برد با نوشتن داستانهایی كه غالباً جنبه پیشگویی‎های علمی داشت به شهرت جهانی دست یافت. هنر او دربه كارگیری عبارتهای ساده‎ برای بیان مطالب علمی و جغرافیایی نقاط مختلف جهان بسیاردرخورتوجه است. ژول ورن با قصه ها و داستانهای تخیّلی خود مردم را با شگفتی های جهان علم آشنا ساخت. گفتنی است كه او دردوران تحصیلش درپاریس با الكساندردوما آشنا شد و ازاین نویسنده برجسته فرانسوی درسهای بسیاری آموخت.

داستان‌های‌ معروف‌ ژول‌ ورن‌ بدین‌ شرح‌ است‌:

پنج‌ هفته‌ دربالن(‌ 1863)، سفربه‌ مركز زمین(1864)، از زمین‌ تا ماه‌( 1865)، فرزندان‌ كاپیتان‌گرانت‌ (1868)، سفر به‌ مدار ماه(‌ 1870)، بیست‌هزار فرسنگ‌ زیر دریا( 1870)، دور دنیا در هشتادروز( 1873)، جزیره‌ اسرارآمیز( 1874) و میشل‌استروگف‌( 1876)

او هنگامی از سفر به هوا و فضا و زیر دریا در داستان‌های خود سخن گفت که هنوز بشر نتوانسته بود وسایل و امکانات چنین سفرهایی را فراهم کند. آثار او از نظر ترجمه به زبان‌های دیگر بعد از آثار آگاتا کریستی در رده دوم جهانی هستند. سال 2005 به مناسبت صدمین سال مرگ او «سال ژول ورن» نامیده شد. تاکنون چندین فیلم از آثار او ساخته شده است.

میشل‌ پی‌یرورن‌ فرزند ژول‌ ورن‌ كه‌ در زمان‌حیات‌ پدرش‌ مشاور ادبی‌ او بود، بعد از مرگ‌ژول‌ ورن‌ مسئولیت‌ ویرایش‌ و انتشار آثار پدر را به‌عهده‌ گرفت‌. او كه‌ علاقه‌ زیادی‌ به‌ سینما داشت‌تصمیم‌ گرفت‌، آثار پدر را به‌ صورت‌ فیلم‌ سینمایی‌درآورد، لذا حقوق‌ انحصاری‌ اقتباس‌های‌سینمایی‌ از داستان‌های‌ ژول‌ ورن‌ را به‌ كمپانی‌اكلر فرانسوی‌ واگذار كرد. پس‌ از آن‌ میشل‌ باتاسیس‌ كمپانی‌ فیلم‌های‌ ژول‌ ورن‌ در پاریس‌ به‌تولید فیلم‌های‌ سینمایی‌ براساس‌ داستان‌های‌پدرش‌ مشغول‌ شد و به‌ این‌ ترتیب‌ توانست‌ كار پدررا بیش‌ از پیش‌ احیا كند.

این جمله از ژول ورن نقل شده است :

«یک غم، به تنهایی برای نابودی هزاران نشاط کافی است.»

***

تشکیل دولت آمریکا

146 سال پیش در چنین روزی در سال 1861 دولت ایالات متحده آمریکا تشکیل شد . ایالات متحده آمریکا ابتدا با سیزده ایالت تشکیل شد و هم اکنون تعداد ایالات آن با منطقه کلمبیا از پنجاه ایالت متجاوز شده است . این کشور به صورت جمهوری فدرال اداره می شود .

***

عزلامیر کبیر توسط ناصرالدین شاه

139 سال پیش در چنین روزی در سال 1286 ه ق ، امیر کبیر از قدرت عزل شد . امیر کبیر، از بزرگترین رجال سیاسی دو قرن اخیر ایران و از بزرگترین وزرای ایران در دوره اسلامی ، در سال 1223 ه ق در خانواده ای از طبقات پایین جامعه به دنیا آمد .

وی تحصیلات مقدماتی را زیر نظر پدر بزرگوار خویش آموخت. پس از آن به دلیل ابراز شایستگی ها ، اندک اندک به مشاغل دولتی در آمد .

میرزا تقی خان سالهای 1243 ه ق داخل خدمت دبیری و پس از آن وارد خدمت وصول مالیات و حقوق دیوانی شد و سپس در سلک منشیان رسمی قائم مقام در آمد . مسوولیت بعدی میرزا تقی خان وزیر نظامی است که در معاونت محمد خان زنگنه که امیر نظام بوده است ، قرار می گیرد .

امیر کبیر در اثر حسن سلوک و آشنایی کامل به آداب معاشرت با ماموران خارجی توجه عباس میرزای ولیعهد را جلب کرد . وی در ماجرای قتل گریبایدوف به مقام وزارت نظام آذرباییجان رسید و ملقب به وزیر نظام شد.

امیرکبیر در سفر به روسیه که برای عذرخواهی از قتل گریبایدوف که در ایران رخ داده بود، انجام می‌‌شد، از تزار روسیه معذرت خواست و طوری عمل نمود که مورد تائید و پسند تزار و دربار ایران قرار گرفت.وی در این سفربه مؤسسات فرهنگی، نظامی و اجتماعی آنجا توجه نمود و به این فکر بود که راه ترقی ایران نیز داشتن دانشگاه و تشکیلات نظامی و فرهنگی منظم است.

دومین ماموریت وی رئیس هیات سیاسی ایران به ارزنة‌الروم برای حل اختلاف مرزی بین ایران و امپراتوری عثمانی بود. در این ماموریت که نزدیک به دو سال طول کشید علاوه بر آشنایی با زدو بندهای سیاسی شرق و غرب با دلیری خاصی توانست اختلاف مرزی را به نفع ایران پایان دهد و خرمشهر و اراضی وسیع طرف چپ اروندرود را که مورد ادعای عثمانی‌ها بود به ایران ملحق کرد. این اقدام و پیشنهادهای مفید امیرکبیر، مورد عناد و حسادت حاجی میرزا آغاسی قرار گرفت.

گفته شده وقتی محمد شاه مرد، ناصرالدین میرزا که قصد حرکت به تهران و نشستن بر تخت سلطنت را داشت نمی‌توانست حتی هزینه سفر خود و همراهان را به تهران تهیه کند . در این هنگام که امیرکبیر در تبریز و ملقب به امیرنظام بود با ضمانت شخصی پول فراهم کرد و ناصرالدین شاه را به تهران آورد اما درباریان ، حتی مهد علیا مادر ناصرالدین شاه که در زد و بندهای سیاسی خارجی دست داشت مخالف امیر بودند، ولی ناصرالدین شاه هر روز بر مرتبه و مقامش می‌‌افزود تا جایی که ملقب به امیرکبیر و صدراعظم گردید. در مدت کوتاهی که امیرکبیر صدراعظم بود(در حالی که ناصرالدین شاه در آغاز سلطنت فقط 16 سال داشت) با نبوغ خاص و احساسات پر شور میهن پرستی خود، اقداماتی بس ارزنده کرد.

نخست به امنیت داخلی پرداخت. سالار را که در خراسان گردنکشی می‌‌کرد و از جانب روس‌ها و انگلیسی‌ها حمایت می‌‌شد سرکوب کرد. در نامه‌هایی که به نمایندگان سیاسی و نظامی روس می‌‌نوشت و در جواب‌هایی که می‌‌داد، دلیری و ثبات رای و میهن‌پرستی موج می‌‌زند.

پس از برانداختن سالار از خراسان، فارس و بلوچستان را آرام ساخت و در همه مناطق عشیره نشین و هر جا که ممکن بود آشوبی برخیزد قراول خانه ایجاد نمود و در سراسر مملکت امنیت برقرار گشت.

همچنین در دوره صدارت امیرکبیر ترکمانان که همواره از مدتها پیش به نقاط دور و نزدیک مناطق اطراف خود حمله می‌‌کردند به هیچ اقدام خلافی دست نزدند.

امیرکبیر اقدامات فراوانی در دوره کوتاه صدارت خود انجام داد که برخی از آنها به شرح زیر است :

1- برگزیدن افراد شایسته برای مشاغل مختلف لشگری و کشوری .

2- لغو برخی از مالیات های اضافی ، و منسجم نمودن دریافت مالیات ها.

3- جلوگیری از ریخت و پاشهای درباریان و مسولین مملکتی .

4- وضع مقرراتی چند در حوزه امنیت راهها .

5-تاسیس دارالفنون در تهران .

6- انتشار روزنامه وقایع اتفاقیه .

7- راه اندازی چندین کارخانه .

8- معافیت کشاورزان از پرداخت مالیات .

9- تشویق صنایع و تولیدات کشاورزی داخلی.

10-سعی در اصلاح قشون نظامی کشور.

اقدامات انقلابی و ملی امیرکبیر سبب شد که گروهی استفاده‌جو، بنای تحریک نسبت به وی بگذارند تا جایی که فرمان عزل و قتل امیر کبیر را از ناصرالدین شاه گرفتند او را در حمام فین کاشان در ربیع الاوّل سال 1268 توسّط حاجی علی خان حاجب الدوله کشتند.

***

حمله ناگهانی ژاپن به ناوگان روسیه در پورت آرتور

103 سال پیش درسحرگاه هشتم فوریه سال 1904 میلادی ، بدون صدور اعلان جنگ ، ناوگان ژاپن به ناوگان روسیه در پورت آرتور حمله غافلگیرانه برد ، درست همانند حمله ای كه 37 سال بعد به پرل هاربور كرد . با این حمله ناوگان روسیه در خاوردور در هم كوبیده شد و ژاپنی ها با تصرف پورت آرتور در سیبری نیرو پیاده كردند و در قلمرو روسیه دست به پیشروی زدند. جنگ ژاپن و روسیه كه تا سال 1905 طول كشید و از همان آغاز كار به زیان روسیه بود باعث انقلابهای متعدد در روسیه شد كه بالاخره به اضمحلال نظام سلطنتی این كشور انجامید ولی این جنگ ژاپن را وارد باشگاه ابر قدرتهای جهان كرد.

جنگ دو كشور هدف امپریالیستی داشت و هردو به خاك چین در منچوری و نیز شمال شبه جزیره كره چشم طمع داشتند . قبلا ژاپنی ها بیشتر قسمتهای شبه جزیره كره را از دست چینی ها خارج ساخته بودند كه روسها به رقابت پرداخته ودر گوشه ای از شمال كره مستقر شده بودند.

انگلیسی ها رقیب دیگر روسها در چین در خفا ژاپنی را تحریك می كردند و دولت آمریكا كه تازه وارد صحنه سیاست بین المللی شده بود قدرت گیری ژاپن را به مصلحت خود نمی دید و به همین دلیل بین ژاپن و روسیه به میانجیگری پرداخت و موفق شد كه دو كشور متخاصم را به امضای قرارداد ترك مخاصمه وادار سازد كه در تاریخ به قرارداد پورتسموت ( شهری در آمریكا ) معروف شده است .

***

روز استقلال مالزی

51 سال پیش درچنین روزی در سال 1956 میلادی ، مالزی استقلال خود را اعلام کرد . مالزی سرزمینی با سابقه طولانی هفت هزار ساله است. این سرزمین در قرون اولیه پس از میلاد زیر تسلط پادشاهان چینی، هندی و اندونزیایی اداره می شد. در قرون سیزدهم و چهاردهم میلادی گسترش یافت. در سال 1511 میلادی پرتغال بر ناحیه والاکا تسلط پیدا کرده و در 23 ماه مه 1786 دوران استعمار این کشوردر مالزی آغاز شد. پس از پرتغالی ها هلندیهاوارد مالزی شدند و در سال 1824 انگلستان به طور کامل این سرزمین را اشغال کرد. پس از جنگ جهانی دوم در پی جنبش های استقلال طلبانه مردمی، در 8 فوریه 1956 از انگلستان مستقل شده و فدراسیون مالزی مرکب از مالزی و سنگاپور تشکیل شد، که سنگاپور بعداً از این فدراسیون جدا گشت.

***

درگذشت استاد مسلم خط نستعلیق

89 سال پیش در چنین روزی در سال 1339 ه ق ، حجه الاسلام آقا سید محمد حسینی کلهری که در فن نگارش ، انشاء و خوش نویسی از مشاهیر کاشان بوده ودر شیوه نستعلیق و شکسته نستعلیق استاد مسلم بوده است ، در کاشان بدرود زندگی گفت . آرامگاه او در بقعه سلطان امیر احمد کاشان است .

***

كودتایی كه منجر به روی كار آمدن حزب بعث در عراق شد

44 سال پیش درچنین روزی در سال1963 میلادی ، سرهنگ عبدالسّلام عارف با كودتای خونین زمام اموررا درعراق بدست گرفت. او باهمكاری سرهنگ عبدالكریم قاسم و كودتا و بمباران هوایی كاخ وزارت دفاع، محل اقامت قاسم وی را به قتل رساند و خود رئیس جمهور عراق شد. عارف طرفدار اتحاد با مصربود و درزمان قاسم به علت مخالفت با وی دستگیرو محكوم به اعدام شد. اما بعدها بخشوده شد و سرانجام درسال 1966 میلادی درسانحه هوایی كشته شد و برادرش عبدالرّحمن عارف جانشین اوشد.

پادشاهان عراق و اردن منصوب انگلستان و از یك خانواده منتقله از حجاز بودند. قاسم كه افكار ماركسیستی داشت نخستین رهبر عراق بود كه مدعی مالكیت كویت به عنوان بخش جداشده ایالت بصره شده بود.

***

شورش نافرجام فداییان خلق

36 سال پیش در چنین روزی در سال 1349 ه.ش ، گروه فداییان خلق طی یک مبارزه مسلحانه ، با حمله به ‌پاسگاه ژاندارمری سیاهکل بر علیه حکومت پهلوی شورش کردند. که البته این شورش همانند تمام اقدامات مشابه در جهت سرنگونی رژیم ، سرکوب شد و اکثر شورش کنندگان بعدها توسط مامورین رژیم دستگیر شدند.

سازمان چریکهای فدایی خلق ایران سازمانی سیاسی و نظامی بود که در اواخر دهه 1340 برای مبارزه با رژیم شاه تشکیل شد.

این سازمان از اتحاد دو گروه سیاسی مخفی به‌وجود آمد و طی هشت سال فعالیت با اقدامات سیاسی و مسلحانه خود تأثیر زیادی در جلب روشنفکران ایران به مبارزه مسلحانه و البته اندیشه مارکسیسم داشت. در آستانه انقلاب بهمن 1357 سازمان به‌خاطر سرکوب شدید و مشکلات نظری و اختلاف در خط مشی دچار بحران شده بود و چند سال پس از انقلاب و در انشعاب‌های متعدد عملا از بین رفت. امروزه چند سازمان و گروه در خارج از ایران هریک به نحوی خود را ادامه سازمان چریک‌های فدائی خلق ایران می‌دانند.

***

روز نیروی هوایی

28 سال پیش درچنین روزی در سال1357 هجری شمسی ، گروهی ازكاركنان نیروی هوایی بویژه همافران با آرایش نظامی درمحل مدرسه علوی به حضورامام خمینی(ره) رهبرفقید انقلاب اسلامی رسیدند و همبستگی خود را با انقلاب اسلامی و رهبری حضرت امام اعلام كردند.

امام راحل دراین روزفرمومدند: " همانطوركه گفتید تا حالا دراطاعت رژیم طاغوت بودید حالا به قرآن پیوستید، قرآن حافظ شماست. امیدوارم كه باكمك شما بتوانیم دراینجا حكومت عدل اسلامی را برقراركنیم."

این دیدار تاریخی نشانه‎های حضورنیروهای انقلابی و طرفداراسلام درارتش بود كه موجب تضعیف روحیه ژنرالهای مزدورشاهنشاهی و دولت غیرقانونی شد. این واقعه زمانی روی داد كه هنوزارتش قدرت داشت و اموررا اداره می‎كرد. بواسطه حركت انقلابی كارمندان نیروی هوایی درروز19بهمن ماه سال1357 شمسی، این روز به عنوان روزنیروی هوایی نامگذاری شده است.

***

حمایت از امام ( ره) با راهپیمایی میلیونی

28 سال پیش در چنین روزی در سال 1357 ه ش ، راهپیمایی سرنوشت سازو میلیونی مردم به حمایت ازبرنامه‎های انقلابی حضرت امام خمینی(ره) و تایید دولت مهندس بازرگان برپاشد . طبق گزارش برخی ازخبرگزاریها تنها درتهران بیش ازدو میلیون تن دراین راهپیمایی شركت داشتند.

***

انتشار گزارش کمیته کاهان

25 سال پیش در چنین روزی در سال 1982 میلادی ، گزارش کمیته کاهان رژیم صهیونیستی در باره کشتار فلسطینیان در اردوگاههای صبرا و شتیلا منتشر شد . بدنبال انتشار این گزارش ، شارون مسوول این کشتار ها و قصاب صبرا و شتیلا، از پست وزارت دفاع کنار گذاشته شد . این تروریست بزرگ رژیم صهیونیستی در سالهای اخیربرای نشان دادن خوی ددمنشانه خود بار دیگر به عنوان نخست وزیرانتخاب شد . درپی تهاجم رژیم صهیونیستی به لبنان و با کشته شدن بشیر جمیل رییس جمهوروقت لبنان وابسته به صهیونیست ها ، نیروهای اشغالگر قدس با همکاری فالانژها تحت فرماندهی شارون به اردو گاههای فلسطینی صبرا و شتیلا در لبنان حمله ور شدند و کشتار بی رحمانه ای را در آنجا در عرض چند ساعت رقم زدند .

***

شهادت غلامحسین افشردی جانشین فرمانده نیروی زمینی سپاه

24 سال پیش درچنین روزی در سال1361هجری شمسی ، غلامحسین افشردی جانشین فرمانده نیروهای زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی درعملیات والفجرمقدماتی شربت شهادت نوشید. شهید افشردی به سبب شجاعت و لیاقت و مدیریت مؤثرو قاطعیتش درجنگ تحمیلی و درعملیات مختلف ازجمله امام مهدی(عج)و فتح ارتفاعات الله اكبرنقش مهم ایفا كرد. او سرانجام بواسطه لیاقت و كاردانی‎اش به جانشینی فرماندهی نیروی زمینی سپاه پاسداران انقلاب اسلامی منصوب شد.

***

پی نوشت :

1-الوقایع الحوادث /ج4

2-ابصارالعین فی انصارالحسین (ع)

منابع :

خبرگزاری مهر

سایت صدا و سیما

روزنامک / نوشیروان کیهانی زاده

ویکی پدیا

ویکی گفتاورد

خانواده سبز

تقویم شیعه / عبدالحسین نیشابوری