جان کیج و کارت پستالهای امیرحاجبی
بسیاری از هنرمندان با طراحی و ارائه کارت پستال آشنایی دارند و حداقل یک بار این رسانه را تجربه کرده اند. ویژگی های جالب توجه کارت پستال، این رسانه را برای بسیاری جذاب کرده است. این روزها علیرضا امیرحاجبی، هنرمند مفهومی، در حال آماده سازی مجموعه ای از جملات کوتاه جان کیج، آهنگ ساز مدرن، است.
علی رضا امیر حاجبی را افرادِ مختلف با عناوینِ مختلف می شناسند ،روزنامه نگار، نقاش، موزیسین و 6، او دغدغه هایِ خود را با دست و پنجه نرم کردن با رسانه های مختلف به مخاطبین و خودش، عرضه کرده ، رنج ، اعتراض ، و نوعی نوستالژیا در همه آثار وی مشهود است
حال در مجموعه ای جدید تلاش دارد از جان کیج آهنگساز مدرن برای یک اثر کانسپچوال آرت کمک بگیرد. این مجموعه تحت عنوان «نامعین ها» شامل جملات و نکات جالب توجه و پندآموزی است که برای همگان ازجمله هنرمندان می تواند مفید باشد.
به گفته امیرحاجبی که ترجمه این مجموعه را نیز برعهده داشته، تفاوت اصلی در نوع ارائه این متن است. نامُعین ها دسته ای کارت پستال است که می توان بدون درنظرگرفتن جمله قبلی و بعدی تک تک آنها را به طور مستقل خواند.
«جان کیج» (1992 1912) یک آهنگساز است. این مهمترین صفتی است که می توان قبل از هر صفت دیگری به او داد. آهنگسازی آوانگارد که موسیقی اش را بر پایه اتفاق بنا نهاد. او پس از گرایشی کوتاه به سریالیسم 2 به سمت ذن بودائیسم گرایش پیدا کرد و نتیجه گرفت که تمام فعالیت هایی که تشکیل دهنده موسیقی هستند اجزایی از فرآیند طبیعی منفردی است و تمامی صداها می تواند موسیقایی باشد. پس از آن او با دفاع از ایده عدم تعین تلاش کرد تا وجود اتفاق در آثارش را تضمین کند. تاثیر بین المللی کیج بیشتر از آهنگسازان پیشین امریکا است. نگاه به موسیقی او از منظری پست مدرن موجب درک نهایی ما از آثار او می شود.
جان کیج خود پیشنهاد می دهد که نامعین ها به صورت کارت و بدون صحافی در اختیار مخاطب قرار گیرد و به طور شانسی یکی از میان دسته کارت ها انتخاب و خوانده شود.
امیرحاجبی می گوید:
«معرفی متن به عنوان یک اثر در هنر مفهومی سابقه ای چنددهه ای دارد. آثار بسیاری از هنرمندان پیشرو مفهومی از جمله گروه هنر و زبان، جوزف کوسوت، دن گراهام و آدرین پایپر فقط به متن و نوشتار معطوف است. این دیدگاه در میانه راه ادبیات و هنرهای بصری می ایستد. نامعین ها به زبان فارسی یک اثر ساخته شده با دست است و از هیچ گونه ابزار رایانه ای برای صفحه آرایی آن استفاده نشده. چیزی است شبیه به بریدن و چسباندن یا همان کولاژ. این یکی از دلایلی است که نامعین ها را به طورکل از حوزه ادبیات خارج می کند. البته طرح های دستی خود من هم به اثر اضافه شده است. باید این را هم بگویم که تعدادی از پاراگراف های مجموعه نامعین ها در کتاب آغاز بی پایان هنر مفهومی که ترجمه اش را برعهده داشتم، از طرف نشر نظر به چاپ رسید که استقبال خوبی از آن شد به همین دلیل تصمیم گرفتم به طور مستقل و در قالب یک اثر مفهومی به آن بپردازم و آرای جان کیج را جذاب تر معرفی کنم».
منابع:
شرق
آفتاب