شروع مدرسه، زمانی بحرانی برای بچه‌هاست که باید خودشان را با برنامه منظم خواب تطبیق دهند. بیشتر بچه‌ها در طول تابستان به بیدار ماندن تا دیروقت عادت می‌کنند، اما با شروع فصل مدرسه، باید سر ساعت منظم به رختخواب بروند. خواب ناکافی، یک مشکل متداول است که با آغاز مدرسه تشدید می‌شود و می‌تواند باعث خستگی بچه‌ها و البته والدین شان گردد؛ یک ترکیب واقعا مضر!

کمبود خواب موجب مشکلات رفتاری می‌شود، مانند اختلال کم توجهی و بیش فعالی و نوسانات خلقی. مطالعات گوناگونی نشان داده اند حتی اندکی کمبود خواب هم می‌تواند باعث افت تحصیلی، مشکلات تمرکز و ضعف عملکرد در مدرسه شود. کمبود خواب موجب عادات نادرست تغذیه ای نیز می گردد که چاقی یکی از پیامدهای آن است.

بچه‌ها در سنین مدرسه به 10 تا 12 ساعت خواب شبانه نیاز دارند و این در حالی است که خیلی از بچه‌ها شب‌ها فقط 7 تا 8 ساعت می‌خوابند، گاهی حتی کمتر!

خیلی از والدین خودشان کمبود خواب دارند و فکر می‌کنند علائم کمبود خواب شان کاملا طبیعی است، چون به آن عادت کرده اند. در نتیجه حتی از این موضوع آگاه نیستند که بچه‌های شان هم به اندازه کافی نمی‌خوابند. برای  این که بدانید فرزندتان به اندازه کافی می‌خوابد یا نه، این سوال ها را از خودتان بپرسید:

- آیا برای بیدار شدن چند بار بیدار می‌شود و مجددا به خواب می رود؟
- آیا شاکی است که در تمام روز خسته و بی حال است؟
- آیا بعدازظهرها چرت می زند؟
- آیا آخر هفته ها نیاز به جبران کسر خواب دارد؟

اگر پاسخ شما به هر کدام از این پرسش ها مثبت است، پس کودک تان خواب کافی ندارد. نه تنها رفتار و خلق و خوی فرزندتان با خواب بیشتر بهتر خواهد شد، بلکه عملکرد بهتری در مدرسه نیز خواهد داشت.

این هشت نکته ساده به فرزندتان کمک می‌کند تا با عادات خواب سالم خو بگیرد:

- زمان خواب او را طوری تنظیم کنید که حداقل 10 تا 11 ساعت بخوابد. اگر فرزندتان با زودتر به رختخواب رفتن مشکل دارد، هر چند روز، 15 تا 20 دقیقه زمان خوابش را جلو بکشید تا تدریجا عادت کند.

- برنامه خواب منظم داشته باشید. زمان خواب و بیداری او نباید در تعطیلات و روزهای آخر هفته، بیشتر از 30 تا 45 دقیقه نوسان داشته باشد.

- یک هفته قبل از شروع مدرسه، برنامه خواب و بیدار او را شروع کنید.

• آیین خاصی برای پیش از به رختخواب رفتن داشته باشید، حتی برای بچه‌های بزرگ تر. این کار ذهن تان را آرام و آماده‌ی خواب می‌کند، مثلا یک نیایش 5 دقیقه ای.

- یک ساعت قبل از خواب، تلویزیون و تبلت و کامپیوتر را خاموش کنید.

- از عصر به بعد از مصرف نوشیدنی های کافئین دار و شیرین پرهیز کنید.

- در طول روز، فرزندتان را با فعالیت‌های بدنی به اندازه کافی مشغول و خسته کنید. حداقل یک ساعت تحرک بدنی لازم است تا برای خواب آماده شود. بازی در فضای باز مخصوصا زیر نور طبیعی، به تنظیم ساعت درونی کودک تان کمک می‌کند.

- درست مانند بسیاری از عادت‌های دیگر، لازم است که ابتدا خودتان نمونه ی چیزی باشید که سعی در آموزش آن دارید. پس خواب را در الویت کارهای تان قرار دهید.

خیلی از والدین با وجود داشتن خواب کافی هم برای خودشان و هم برای فرزندان شان، بازهم فکر می‌کنند، صبح‌ها آماده شدن برای مدرسه تا حدودی آشفته کننده و ناخوشایند است. باز هم یک پیش برنامه ریزی کوچک می‌تواند به شما کمک کند تا صبح های زود برای تان خوشایندتر و بی دردسرتر باشد.

چند روز پیش از شروع مدرسه، روتین های صبحگاهی تان را در پیش بگیرید تا زمان کافی برای لباس پوشیدن، صبحانه خوردن و آماده شدن برای بیرون رفتن از خانه دست تان بیاید. همچنین بسیار عالی است که شب قبل کارهایی را که باید صبح فردا انجام دهید مرور کنید و با انجام شان از نظر زمانی جلو بیفتید، مثل آماده کردن خوراکی یا ظرف ناهار و وسایل و کیف مدرسه.

وقتی صحبت از برنامه ریزی خواب برای کودکان می‌شود، باید این نکته را مدنظر داشته باشید که تعداد بسیاری از بچه‌ها در مراحلی از دوران کودکی شان، برای خوابیدن مشکلاتی دارند و تا حدودی از نظر تکاملی طبیعی است. با این حال، بچه‌هایی هستند که دچار اختلالات خواب بوده و باید از نظر پزشکی مورد بررسی قرار بگیرند.

در شرایط زیر کودک خود را نزد پزشک ببرید

- به نظر می رسد کودک تان برای خوابیدن دچار ترس زیاد یا اضطراب می‌شود.
- با صدای بلند خروپف می‌کند و همین مسئله خوابش را مختل می نماید.
- شب‌ها مکرراً از خواب بیدار می‌شود.
- شب‌ها جایش را خیس می‌کند، با این که هفت سالگی را پشت سر گذاشته است.
- با وجود رعایت ساعات خواب کافی، در طول روز خواب آلود است.