تبیان، دستیار زندگی
« قلم زرین » معتبرترین جایزه ادبی خصوصی کشور است.
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

چهارده سال شیدایی

درباره انجمن قلم ایران به بهانه چهارده سالگی روز قلم

«قلم زرین» معتبرترین جایزه ادبی خصوصی کشور است.

فرآوری: حسین جمالی فرد - بخش ادبیات تبیان
جایزه قلم زرین


چهارده سال از  روزی که  با پیشنهاد انجمن قلم ایران و تصویب شورای عالی انقلاب فرهنگی، به عنوان «روز قلم» در تقویم ثبت شد، می گذرد. 14 تیر امسال روز قلم چهارده ساله می شود.

توجه به قلم در سرزمین ما پیشینه ای دیرینه دارد. سده ها پیش در ایران باستان، تیرگان (سیزدهم تیرماه) یکی از مهم ترین جشن های ایران باستان بوده که آیین های مخصوصی داشته و یکی از آن ها پاسداشت قلم بوده است.

یکی از دلایلی که برای این جشن ذکر شده، این است که در این روز، هوشنگ، پادشاه پیشدادی ایران، نویسندگان و کاتبان را به رسمیت شناخت و آنان را گرامی داشت. مردم جشن گرفتند و آن جشن به یاد ارجمندی قلم بر جای ماند. دلیل دیگری هم که برای این جشن ثبت شده، این است که به نوشته ی ابوریحان بیرونی، سیزدهم تیرماه، روز ستاره ی تیر یا عطارد است و چون عطارد، کاتب ستارگان است، می توان سیزدهم تیرماه را روز نویسنده نامید.
برنامه ای که در حال حاضر سالانه در این روز برگزار می شود، آیین پایانی جایزه ی «قلم زرین» است  که امسال چهاردهمین دوره ی آن از سوی انجمن قلم ایران برگزار می شود. البته مراسم اهدای جوایز چهاردهمین دور ه به لحاظ مصادف بودن روز قلم (14 تیر ماه) با ماه مبارک رمضان، در روز نوزدهم تیر از ساعت 18 الی 16 در سالن مهر حوزه هنری برگزار می شود.

این جشنواره در پنج گروه داستان بزرگسال ، شعر بزرگسال، پژوهش و نقد ادبی، داستان کودک و نوجوان ، شعر کودک و نوجوان آثار ادبی را رصد و ارزیابی می کند و در هر گروه یک نویسنده و اثر برگزیده را معرفی می کند.در این راستا سه داور در هر گروه به ارزیابی و گزینش آثار می پردازند.

کتابی برای معرفی انجمن قلم ایران


انجمن قلم ایران تدریجا از اواخر سال 1377 شکل گرفت؛ و یک سال بعد رسما فعالیت خود را آغاز کرد. انجمن قلم ایران تشکلی است فرهنگی و غیردولتی که چهره های شاخص ادبی، علمی، اجتماعی و سیاسی کشور، از جمله، دو رئیس مجلس شورای اسلامی، رئیس فرهنگستان زبان و ادب فارسی، رئیس فرهنگستان هنر و نمایندگانی از مجلس شورای اسلامی، از اعضای این انجمن بوده و هستند.

این مجموعه تنها تشکل رسمی فراگیر قانونی از اهالی قلم کشور است که کلیه شاعران، نویسندگان (داستان، فیلمنامه و نمایشنامه )، منتقدان، مترجمان پژوهشگران و اندیشمندان عرصه علوم انسانی  - هم با مخاطبان بزرگسال و هم مخاطبان کودک و هم نوجوان - را در برمی گیرد.

محمدرضا سرشار

محمدرضا سرشار، نویسنده، منتقد و روزنامه نگار که از مهر سال گذشته به مدت دو سال ریاست انجمن قلم را برعهده گرفته است در کتاب «چهارده سال شیدایی» جزئیات فعالیت های انجمن قلم ایران را در  قالب یک کتاب پژوهشی ارائه کرده است.

سرشار در این باره می گوید: کتاب «چهارده سال شیدایی» حاصل یک سال و اندی تحقیق و تکاپوی من در زمینه جمع آوری اسناد و مدارک انجمن قلم ایران است که اکثر اطلاعات آن در آرشیو شخصی ام که از هر آرشیو دیگری در این زمینه غنی تر بود، وجود داشت.«چهارده سال شیدایی» تاریخچه انجمن قلم ایران را از ابتدای شکل گیری تا پایان سال 93 دربرمی گیرد.

سرشار درباره ضرورت های چنین پژوهشی معتقد است: احساس می شد که با گذشت 14 سال از تأسیس این تشکل نیاز هست که برخی اسناد این نهاد در کتابی به ثبت برسد تا از دستبرد فراموشی و گذر زمان مصون بماند. ممکن بود قسمت هایی از این تاریخچه از میان برود و به همین دلیل تألیف چنین کتابی ضروری به نظر می رسید.

آیین پایانی جایزه ی «قلم زرین» به لحاظ مصادف بودن روز قلم (14 تیر ماه) با ماه مبارک رمضان، در روز نوزدهم تیر از ساعت 18 الی 16 در سالن مهر حوزه هنری برگزار می شود.

سرشار در این کتاب نحوه شروع کار انجمن را به طور خاص آورده است و این که چه کسانی نخستین بار فکر تشکیل این نهاد به فکرشان خطور کرد.چگونگی شکل گیری هیأت موسس 20 نفره و اینکه این افراد امروز چه می کنند و همه جنبه های بازتاب این تشکل در کتاب نگاشته شده است. واکنش های داخلی و خارجی نسبت به تشکیل انجمن قلم در ایران و انجمن جهانی PEN با ذکر اسناد و مدارک در کتاب آمده است و اخبار مطبوعات مختلف به آن ها ضمیمه شده است.

سرشار در بخش دیگر کتاب «چهارده سال شیدایی» به جایزه قلم زرین می پردازد که امسال چهاردهمین دوره آن برگزار می شود. جایزه ای که معتبرترین و باثبات ترین جایزه ادبی خصوصی کشور است.

«چهارده سال شیدایی» کتابی است مرجع که مناسب کتابخانه های عمومی و کارهای پژوهشی و  علاقه مندان  به عضویت در انجمن قلم ایران است که می توانند به  فهرست جامعی از فعالیت ها، سیاست ها و بازتاب جزئیات فعالیت های این انجمن دست پیدا کنند.

چکیده ای از فعالیت های انجمن


انجمن قلم ایران بالغ بر 200 عضو دارد که برخی از اعضای آن از مفاخر اندیشه و قلم کشور هستند و مسئولیت های مهم سیاسی و اجتماعی دارند. این انجمن فعالیت های مختلفی را تاکنون انجام داده که از جمله آنها می توان به طراحی و پیشنهاد ثبت روز ملی قلم، پیشنهاد اعطای مدرک معادل به خبرگان حوزه ادبیات بدون مدرک و انتشار فصلنامه اصحاب قلم با حمایت حوزه هنری اشاره کرد.

این مجموعه تنها تشکل رسمی فراگیر قانونی از اهالی قلم کشور است که کلیه شاعران، نویسندگان (داستان، فیلمنامه و نمایشنامه )، منتقدان، مترجمان پژوهشگران و اندیشمندان عرصه علوم انسانی - هم با مخاطبان بزرگسال و هم مخاطبان کودک و هم نوجوان - را در برمی گیرد.

طرحی به نام فرصت سبز به همت انجمن از سال 1392 به اجرا گذاشته شده است و انجمن برای تشکل های ادبی مستقل سراسر کشور، مدرس رایگان می فرستد و در پایان دوره تدریس، از طرف انجمن قلم به آنها گواهی داده می شود. این طرح برای اولین بار در استان گلستان اجرا شد .
شناسایی استعدادهای شهرستانی یکی دیگر از مهم ترین فعالیت های انجمن قلم است که این کار یک ارزش گذاری معنوی برای کسانی است که «نخست قلم» هستند.

آخرین برنامه های انجمن


مهمترین برنامه روزهای آینده انجمن همانطور که قبل تر به آن اشاره شد برگزاری مراسم پایانی جایزه قلم زرین و معرفی برگزیدگان است. محسن پرویز سخنگوی انجمن قلم ایران درباره تازه ترین مصوبات و برنامه های  انجمن می گوید: عیادت از پیشکسوتان اهل قلم و همچنین ملاقات با برخی از اعضای موثر و پیشکسوت انجمن، تصویب شده و از برنامه های جاری انجمن می باشد.ضمن اینکه در  برنامه هیأت مدیره، دیدار با سایر پیشکسوتان و بزرگترها هم وجود دارد.

پرویز با بیان اینکه برنامه ای برای تجلیل از پیشکسوتان حوزه شعر و داستان که در شهرستان ها ساکن هستند، در حال آماده سازی است، توضیح می دهد: این مراسم تقدیرها قرار است در استان های مربوطه صورت گیرد. در حال حاضر نسل اول نویسندگان پس از انقلاب هم، کم کم پیشکسوت این حوزه محسوب می شوند و حداقل دو نسل پس از آنها نویسنده و شاعر به جمع نویسندگان و شعرای انقلاب پیوسته اند و لازم است حتماً مقام اساتید این حوزه را ارج نهیم تا راهنمایی برای نسل های آتی باشند.

پرویز با  اشاره به دعوت نهاد کتابخانه های عمومی کشور از انجمن برای شرکت در نشست های کتابخوان گفت: در این نشست ها که اقدام شایسته ای است، چند تن از صاحب نظران، کتاب هایی را برای مخاطبان معرفی می کنند که الزاماً آن کتاب ها برای خودشان نیست. از این نظر که به نظرشان می رسد قابل توصیه است، برای دیگران معرفی می کنند.


منابع:
ایبنا
ایسنا
انجمن قلم ایران