تبیان، دستیار زندگی
بنده به سال1315 هـ . ش درنجف اشرف در خانواده ای روحانی از تبار میرزای شیرازی زاده شدم . پس از اخذ لیسانس و فوق لیسانس در رشته معماری دانشكده هنرهای زیبا،رهسپار ایتالیا شدم و تحصیلاتم را در بستر مطالعات و مرمت...
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

دكتر

آیت ا... زاده شیرازی

نخبه كسی است كه خود را وقف جامعه كرده و بیشترین خدمت را به مردم نموده باشد .

تبیان : لطفاً شمه ای از بیوگرافی خود را برای بینندگان سایت تبیان بفرمایید .

بنده به سال1315 هـ . ش درنجف اشرف در خانواده ای روحانی از تبار میرزای شیرازی زاده شدم . پس از اخذ لیسانس و فوق لیسانس در رشته معماری دانشكده هنرهای زیبا،رهسپار ایتالیا شدم و تحصیلاتم را در بستر مطالعات و مرمت بناها و آثار تاریخی در آنجا ادامه دادم و پس از اخذ درجه دكترا به ایران بازگشتم و همزمان ، به تدریس در دانشگاه و مرمت آثار تاریخی پرداختم

تبیان : عده ای معتقدند كه معماری ، هنری وارداتی است . با توجه به این كه این هنر در ایران قبل از اسلام نیز وجود داشته است ، ارزیابی شما در این مورد چیست ؟

معماری در كشور ما ، قدمتی دوازده هزار ساله داردو اطلاق وارداتی بودن بهآن درست نیست . ما چون در مسیر فرهنگ ها قرار داشته ایم ، همواره از دیگران چیزهایی اخذ كرده ایم ، آن را پرورانده ایم و بعد هم صادر نموده ایم . این كار هیچ منافاتی با مسئله میراث فرهنگی ندارد . این كاری است كه دیگر ملت ها نیز انجام می دهند و نوعی تبادل فرهنگی محسوب می شود . وارداتی بودن آن است كه ما چیزی راعیناً از دیگران بگیریم و تقلید كنیم ، بی آن كه در آن تغییر و تحولی ایجاد كنیم . در حالی كه در مورد معماریما، این گونه نیست .

تبیان : گروهی ، معماری را در زمره رشته های هنری و برخی آن را زیر مجموعه علوم فنی و مهندسی می دانند ، نظر شما در این مورد چیست ؟

هنر راهی است برای انتقال احساس . با این تعریف ، معماری ، هنر محسوب می شود . چون معماری ، پرداختن به فضاهای زندگی است و این فضاها هر چه با احساسات ما هماهنگ تر باشد ، دلپذیرتر و مقبول تر است . اما آن چیزی كه این فضا را می سازد ، بی ارتباط با علم نمی تواند باشد . به عنوان مثال برای ساخت یك بنا ، نیاز به محاسباتی است كه جز از طریق به كارگیری علم ریاضی امكان پذیر نیست . البته در گذشته ، این كار از طریق تجربی انجام می گرفته كه آن هم خود ، علم محسوب می شود؛ چون علوم امروز هم پایه های تجربی دارند . بنابراین معماری را نمی توان فقط هنر یا فن دانست . معماری تلفیق و تركیبی از هر دو است . در واقع معماری آمیزه ای از احساس و دانش معمار است .

تبیان : می گویند كه معماری هر كشور ، بیانگر فرهنگ آن كشور است . با توجه به این مسئله ، بروز و ظهور سبك های معماری غربی را در داخل كشور چگونه ارزیابی می كنید ؟

واضح است كه معماری تبلوری از فرهنگ است . اصلاً هر تولیدی و هر چیزی كه انسان با توجه به نیاز مادی اش تولید می كند ، نشان دهنده فرهنگ او و جامعه اش است . بروز و ظهور سبك های غربی معماری در ایران هم مسئله نگران كننده ای نیست . چون ما همیشه نشان داده ایم كه می توانیم خودمان باشیم . ما هر وقت چیزی از غرب گرفتیم ، آن را به نحو بهتری پرورانده ایم و بعضاً به خود آنها بازگردانده ایم . از سوی دیگر ما باید به این مسئله توجه داشته باشیم كه تمام چیزهایی كه در غرب است ، بد نیست . البته من اذعان دارم كه مقـّلد صِرف بودن ، مضر است و ما باید در انتخاب از جلوه های غرب ، چیزهایی را برگزینیم كه منافاتی با خلق و خو و اعتقادات و ارزش هایمان نداشته باشد .

تبیان : آیا معماری دارای اصول و قواعد پذیرفته شده و دائمی است یا این كه خلاقیت و نوآوری در این رشته ، نقش اساسی دارد ؟

یك سری اصول هستند كه همیشه پایدار و تغییر ناپذیرند و جزو طبیعت انسان به شمار می روند . در معماری هم ، این اصول دائمی وجود دارند . اما متغیرهایی هم هستند كه جزو ضوابط محسوب می شوند . مثل صداقت ، دوست داشتن و .... مثلاً برای ساختن یك بنا نیاز به مصالحی است ( یك اصل ) اما این مصالح در برهه های مختلف زمانی تغییر می یابد ( متغیر ) . این تغییر با اصول منافاتی ندارد ، بلكه تابع آن است . در معماری نیز اگر این تغییرات ( یعنی خلاقیت و نوآوری ) در جهت تعالی بخشیدن به اصول باشد ، بسیار خوب است .

تبیان : چرا بعضی از بناها در میان مردم مقبولیتی خاص می یابند؟ آیا معمار در این زمینه نقشی دارد ؟

معمار اگر در خدمت جامعه و نیاز آن باشد ، مسلماً فضایی كه ایجاد می كند مملو از احساس است و این احساس به مردم هم منتقل می شود .  معمار اگر بنایی را بسازد كه بر طبق نیاز و اعتقادات مردم نباشد ، مورد قبول هم واقع نمی شود .

تبیان : تعریف شما از نخبه و نظرتان راجع به بخش معرفی نخبگان سایت تبیان چیست ؟

نخبه كسی است كه بیشترین خدمت را به جامعه بكند و در واقع خود را وقف بر طرف كردن نیازهای جامعه نماید . البته این وقف جامعه كردن ، برای نخبه لذت بخش است و همین امر است كه او را در نظر مردم محبوب می گرداند .

حركت شما هم ، خوب و پسندیده است . امیدوارم موفق باشید .

nokhbegan@tebyan.net