تبیان، دستیار زندگی
آفتاب تیرماه آسمان سردشت را روشن کرده بود که ابر سیاهی از غرب بر آن سایه شوم مرگی دهشتناک انداخت. بمب افکن های عراقی طی دو روز، چهار محله مسکونی و پرجمعیت «سردشت» را زیر رگبار گازهای شیمیایی و کشنده گرفت و کشتار دسته جمعی بزرگی به راه انداخت. از هشتم تیرم
عکس نویسنده
عکس نویسنده
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

از سردشت تا پارک شهر+فیلم

گفت و گو با یک جانباز شیمیایی در موزه صلح

آفتاب تیرماه آسمان سردشت را روشن کرده بود که ابر سیاهی از غرب بر آن سایه شوم مرگی دهشتناک انداخت. بمب افکن های عراقی طی دو روز، چهار محله مسکونی و پرجمعیت «سردشت» را زیر رگبار گازهای شیمیایی و کشنده گرفت و کشتار دسته جمعی بزرگی به راه انداخت. از هشتم تیرماه 1366 در سردشت تا سالروز این فاجعه در سال 1390 نزدیک به 24 سال می گذشت که پارک شهر تهران در روز ملی «مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی» شاهد افتتاح موزه صلح به همین منظور شد. مناسبت های هشتم تیرماه ما را بر آن داشت تا گشتی در «موزه صلح» بزنیم و پای صحبت حمید صالحی جانباز شیمایی بنشینیم.

مصاحبه: سامیه امینی - بخش فرهنگ پایداری تبیان
موزه صلح

راوی قابل اطمینان

می گویند قربانیان جنگ شایسته ترین کسانی هستند که می توانند راویان قابل اطمینان واقعیت های خشن جنگ و سفیران صلح باشند.بنیان گذاران موزه صلح تهران تأثیرگذارترین، مشتاق ترین و مرتبط ترین این بازماندگان، جانبازان و قربانیان حملات شیمیایی صدام را که اعضای داوطلب انجمن حمایت از قربانیان سلاح های شیمیایی هستند و مشتاق اند سرگذشت خود را مطرح کنند؛ به عنوان نمادهای زنده خشونت های جنگ? داوطلبانه تجارب خود در موزه برای بازدیدکنندگان و نسل جوان به تصویر کشیده اند؛ ازاین رو «موزه صلح» تهران را «موزه زنده» نام نهادیم. اکنون آنان به عنوان گنجینه گران بها و نمادهای زنده موزه صلح تهران در کنار سایر داوطلبان جوان این وظیفه مهم را بر دوش دارند.
 یکی از آنان «حمید صالحی» جانباز شیمیایی که از ناحیه تمام بدن در سال 64 در عملیات والفجر هشت دچار مصدومیت شدید شیمیایی شده والان بعد از گذشت 31 سال هنوز هم درگیر این عارضه هست و چشم هایش پیوندی هستند. ریه هایش دچار مشکلات اساسی هستند. حرف های او را بخوانید:

پوستمان را کندند

یک اصطلاح هست که می گویند پوستمان را کندند؛ جانبازان شیمیایی به واقع پوستشان را کنده اند.
در حدود 15 سال است که در موزه صلح فعالیت دارم . در شرایطی امروز کشورهای غربی و قدرت های بین المللی ما را به عنوان کشور تروریست و حامی تروریست؛ خشونت طلب و جنگ طلب متهم می کنند که ما خودمان قربانی هستیم. در کشور ایران بیش از صد هزار مصدوم شیمیایی داریم؛ هفتاد هزار نفر پرونده دارند و اتفاقاً این بچه ها که مجروح شدند براثر سلاح های متعارف مجروح نشدند بلکه با سلاح های نامتعارف مجروح شدند همچون سلاح های شیمیایی. عراق علی رغم امضاکننده پروتکل 1925 که گل سرسبد منع استفاده از سلاح های شیمیایی و میکروبی است، بیش از سیصد بار علیه کشور ما از این سلاح استفاده کردند. لذا بر این اساس بچه های جانباز 15 سال پیش یک NGO تحت عنوان انجمن حمایت قربانیان سلاح های شیمیایی ایجاد کردند و در راستای پیگیری احقاق حقوق جانبازان شیمیایی فعالیت می کنیم.

قصه موزه صلح تهران

در موزه صلح تهران هرروز هشتم تیر است. از برنامه این است که ما یک سخنران دعوت می کنیم، یک جانباز شیمایی صحبت می کند... موزه صلح درواقع محلی است برای برنامه های آموزشی و پژوهشی که مخاطب آن عموم مردم هستند

و اما قصه تأسیس موزه صلح از حدود دوازده سال پیش با حضور یک گروه ژاپنی در ایران شروع شد. آن ها بازماندگان بمب اتم هیروشیما را با خود آورده بودند البته خیلی از آن ها باقی نمانده اند. آمده بودند تا بگویند: «چرا شما دنبال سلاح هسته ای می روید؛ چرا شما به سیاست مدارهایتان نمی گویید که سلاح هسته ای بد است. ما شنیده ایم ایرانی ها دنبال ساخت بمب اتم هستند.» در پاسخ بیان کردیم که ما خودمان قربانیان سلاح های ممنوعه هستیم؛ و آن ها را به بیمارستان ساسان و شهر سردشت که در سال 66 یک شهر مسکونی بوده بردیم و دیدند سلاح شیمیایی بیش از صدها ایرانی که غیرنظامی بودند مصدوم کرده اند. آنجا بود که ژاپنی ها برای اولین بار ما را هیروشیما دعوت کردند برای شرکت در یادبود اوت 1945 که همه ساله ژاپنی ها طی مراسمی از کشورها دعوت می کنند که آثار سلاح شیمیایی را ببینند.

دنیا در بی خبری محض

سوختگی گاز خردل با هیچ سوختگی قابل قیاس نیست. در آنجا وقتی پوست های بدنمان را نمونه برداری کردند ژاپنی ها به گریه کردن افتادند و گفتند ما تا حالا اطلاع نداشته ایم و مطمئن باشید کوتاهی از شما بوده و دنیا در یک بی خبری محض به سر می برد دنیا نمی داند که ما هزار مصدوم شیمیایی داریم و اگر ما در این حوزه مانور دهیم خیلی جای کار دارد و... بعد ما را به موزه صلح بردند و گفتیم که ما می توانیم مثل آن ها این ایده را دنبال کنیم و این گونه الگو را ما از ژاپنی ها گرفتیم و این مکان را از شهردار تهران، قالیباف گرفتیم و با متریالی که گفتیم مجهز کردیم. به دنبال این هستیم تا مصدومان شیمیایی که خود قربانیان جنگ هستند علی رغم اینکه بدنشان تاول زده و بدنشان مشکلات جدی و حادی با اعتقاد به این شعر حافظ که می گوید: «قد خمیده ما سهلت نماید اما/بر چشم دشمنان تیر از این کمان توان زد» برای موضوع صلح و برای ترویج و فهماندن موضوع صلح باز از چشم دشمنان تیر از این کمان می زنیم.
این بچه ها درست است که ناتوان شده اند ولی امروز به عنوان سندهای زنده تلقی می شوند و می توانند برای موضوع صلح حرف بزنند؛ این موزه با اجزای زنده اش که بچه های جانباز است ده سال است برپاست. همچنین از همه گروهای خارجی و داخلی که اینجا می آیند انتظار و توقع می رود تا به این موضوع علمی و ریشه ای و قاعده مند بپردازند.

حمید صالحی

اینجا هرروز هشتم تیر است

به مناسبت های مختلف اینجا برنامه داریم از روز جهانی صلح تا «روز مبارزه با سلاح های شیمیایی و میکروبی». مصادف با هشتم تیرماه برنامه های موزه صلح هرساله عمدتاً دعوت از گروهای مختلف است تا به اینجا آمده و به عبارتی با موزه آشنا می شوند و در کنار آن از مصدومان شیمیایی و میکروبی در بیمارستان دیدار می کنیم.  در موزه صلح تهران هرروز هشتم تیر است. از برنامه این است که ما یک سخنران دعوت می کنیم، یک جانباز شیمایی صحبت می کند... موزه صلح درواقع محلی است برای برنامه های آموزشی و پژوهشی که مخاطب آن عموم مردم هستند.

شیمیایی ها در پارک شهر

ساختمان موزه صلح تهران اهدایی شهرداری است که در پارک شهر قرار دار، دارای یک سالن اصلی برای نشان دادن پیامدهای جنگ ها در دنیا و نیز عواقب کاربرد سلاح های شیمیایی و اتمی است.
بخشی اسناد و اشیای منحصربه فردی از جنگ شیمیایی علیه مردم ایران به نمایش درآمده. در بخش دیگر موزه صلح در فرهنگ دینی و ملی ایرانیان و راه های مشارکت هر فرد در جهت ترویج صلح و دوستی مورد تأکید قرارگرفته؛ در این موزه تلاش می شود تا بازدیدکنندگان با جنبش جهانی صلح به ویژه شخصیت ها و سازمان های مربوطه آشنا شوند. بخشی از موزه به برنامه های آموزشی اختصاص دارد که برگزاری کارگاه های آموزشی و اجلاس هایی با موضوع فرهنگ، صلح، آشتی و حقوق بشردوستانه بین المللی، خلع سلاح و پیامدهای جنگ می پردازد. علاوه بر این دارای استودیو مستندی است که در آن می توان سرگذشت قربانیان جنگ را به عنوان اسناد تاریخی ثبت و ضبط کرد. کتابخانه صلح در موزه دارای منابع گوناگونی از آثار مرتبط از حقوق بین الملل تا برقراری صلح و تاریخ شفاهی قربانیان جنگ است.
نمایشگاه های هنری دائمی و موقت با موضوع صلح که در موزه صلح برگزار می گردد آثار هنرمندان ایرانی و خارجی را به نمایش می گذارند. همچنین دبیرخانه شهرداران ایرانی عضو «سازمان بین المللی شهرداران صلح» در موزه صلح تهران واقع شده است.
موزه های صلح می کوشند پلی ارتباطی بین ملت ها برای شناخت بهتر آنان از یکدیگر ایجاد کنند.