آشنایی با گرایش های زیست شناسی (2)

مطالب قبل را از اینجا می توانید مرور کنید.

دروس تخصصی گرایش علوم جانوری

زیست انگل ها، فیزیولوژی مقایسه ای، جانور شناسی، رفتار شناسی، حشره شناسی (بسیاری از درس های این گرایش همراه با آزمایش است.)

گرایش زیست دریا

گرایش زیست دریا به بررسی و مطالعه خواص محیط آبی، بیولوژی آبزیان و فعالیت های آبزی پروری می پردازد، یعنی برخلا دو گرایش علوم جانوری و علوم گیاهی، که در آن ها بیشتر موجودات خشک زی مطالعه می شوند، این گرایش جانوران و گیاهان آبزی را بررسی و مطالعه می کند. گرایش زیست دریا علاوه بر بررسی فیزیولوژی آبزیان به مطالعه اکولوژی دریا یعنی بررسی آلودگی آب دریاها و تأثیر آن بر محیط دریا می پردازد.

موقعیت شغلی در ایران:

فارغ التحصیلان گرایش زیست دریا می توانند در مراکز پرورش ماهی و مراکز تحقیق روی ارزش مواد غذایی دریایی فعالیت کنند. علاوه بر کار در شیلات، فارغ التحصیلان این گرایش می توانند در حفظ بعضی از گونه های آبزیان مثل ماهی ازون برون یا ماهی سفید که در حال انقراض هستند کار کنند و مهم تر از همه این که ما باید به یاری کارشناسان زیست دریا، یک اطلس دقیق در مورد گونه های آبزی موجود در آب های کشورمان تهیه کنیم.

دروس تخصصی گرایش زیست دریا:

ماهی شناسی، لیمنولوژی، انگل ها و بیماری های انگلی آبزیان، اکولوژی آبزیان، شناخت کفزیان، اصول و تکثیر و پرورش آبزیان (بسیاری از درس های این گرایش همراه با آزمایشگاه است).
توانایی های لازم:
دانشجوی رشته زیست شناسی باید عاشق کشف حقایق پدیده های طبیعی باشد و به گردش در طبیعت علاقه مند باشد. چون اطلاعاتی که با حضور در محیط طبیعی زندگی گیاه یا جانور می توان به دست آورد در هیچ کتابی پیدا نخواهد شد. در ضمن دانشجو لازم است فردی منظم و مرتب بوده و بتواند مطالب را در ذهن خویش به خوبی طبقه بندی کند تا در زمینه سیستماتیک موفق گردد.
زیست شناسی سلولی و مولکولی
زیست شناسی سلولی و مولکولی دارای پنج گرایش میکروبیولوژی، علوم سلولی و مولکولی، ژنتیک، بیوشیمی و بیوفیزیک است.

گرایش ژنتیک

به طور کلی دانش ژنتیک درباره انتقال صفات وراثتی از والدین به اولاد بحث می کند که البته این والدین می توانند انسان، درخت یا باکتری باشند. درواقع ژنتیک تلاش می کند تا بگوید که چه مکانیزم های مولکولی، عامل انتقال صفات از نسلی به نسل دیگر هستند. همچنین می خواهد بداند که چرا گاهی اوقات در بین والدین و فرزاندان در برخی از صفات تفاوت های بسیار معنی داری وجود دارد. در کل، دانشجویان این گرایش مباحث مهمی مثل ژنتیک سرطان، روش های تشخیص بیماری های ژنتیکی قبل و بعد از تولد، شناخت ناقلان بیماری ها، اصول مشاوره ژنتیکی، نقش ژنتیک در به روز رفتارهای فردی و اجتماعی، شناخت جمعیت های مختلف ژنتیکی و نژادهای انسانی، ژن درمانی، پزشکی قانونی، تکنیک های رایج در ژنتیک، روش های اصلاح نژاد و ژنتیک مولکولی را مطالعه می کنند.

موقعیت شغلی در ایران:

علم ژنتیک در ایران هنوز در ابتدای راه است و باید تلاش بسیار کرد و کاستی ها را جبران نمود و موانع را از میان برداشت تا بتوان شاهد رشد روز افزون این عمل در ایران بود. البته این به آن معنی نیست که در کشور ما تحقیقات ژنتیکی انجام نمی گیرد و فارغ التحصیلان این رشته جذب هیچ مرکزی نمی شوند، بلکه سازمان های مختلفی هستند که به فعالیت های تحقیقاتی ژنتیکی می پردازند که ازجمله می توان به مراکز مختلف وزارت جهاد کشاوزی، مراکز پژوهشی وزارت علوم، انستیتو پاستور، مرکز ملی تحقیقات مهندسی ژنتیک و تکنولوژی زیستی اشاره کرد.

درس های این رشته در طول تحصیل:

دروس مشترک در گرایش های مختلف زیست شناسی سلولی و مولکولی:
ریاضی، فیزیک، شیمی، شیمی آلی، بیوشیمی، آمار زیستی، زیست شناسی سلولی، زیست شناسی مولکولی، ژنتیک، میکروبیولوژی، اکولوژی، ویروس شناسی، تکامل، زیست شناسی گیاهی، زیست شناسی جانوری، فیزیولوژی جانوری، فیزیولوژی گیاهی، بیوفیزیک، بیوشیمی، زیست شناسی پرتوی، ایمونولوژی.

دروس تخصصی گرایش ژنتیک:

ژنتیک انسانی، سیتو ژنتیک، اصول مشاوره ژنتیکی، ژنتیک سرطان، ژنتیک رفتاری، مبانی ژنتیک میکرو ارگانیسم، ژنتیک پیشرفته یا تازه های ژنتیک، ژنتیک کمی یا ژنتیک جمعیت ها، سمینار، پروژه (بسیاری از درس های این رشته همراه با آزمایشگاه است).
گرایش علوم سلولی و مولکولی
مهم ترین مولکول هایی که در حیاط سلول موثر هستند،  DNA، RNA  و پروتئین ها هستند. DNA مرکز ذخیره اطلاعات و صدور فرمان های سلول.  RNA وظیفه انتقال و پروتئین مسوولیت اجرای این فرمان ها را بر عهده دارند. در زیست شناسی سلولی و مولکولی نیروی انسانی لازم را برای تحقیق در رشته های پزشکی، بیوشیمی،  ژنتیک، بیوتکنولوژی، مهندسی ژنتیک، اصلاح نباتات، شیلات و دام تربیت می کند.

موقعیت شغلی در ایران:

اصولاً در ایران اگر فردی به امید آینده مالی خوب به دنبال علوم پایه برود اشتباه کرده است. چرا که رشته های علوم در ایران ارزش مادی زیادی ندارند. اما اگر فردی به علوم پایه علاقه دارد، مطمئناً رشته علوم سلولی و مولکولی رشته ای با ارزش و خوب است. تعدادی از مراکز تحقیقاتی مانند انستیتو پاستور، مرکز تحقیقات ژنتیک، مرکز تحقیقات بیوشیمی و بیوفیزیک و مراکز تحقیقاتی دانشگاهی می توانند پذیرای فارغ التحصیلان علوم سلولی و مولکولی باشند. علاوه بر مراکز تحقیقاتی موجود، فارغ الحصیل این رشته می تواند با ایجاد شرکت خصوصی سازنده مواد اولیه آزمایشگاه های علوم سلولی و مولکولی یا آزمایشگاهی که تست های آن در سطح مولکولی است، هم به جامعه علمی خدمت کند و هم وضعیت مالی نسبتاً خوبی داشته باشد. البته در حال حاضر نیز در ایران چنین فعالیت هایی در سطح محدودی انجام می گیرد.