تبیان، دستیار زندگی
همانطور که در فضای حقیقی علاوه برخودداری از خوردن و آشامیدن، روزه چشم، زبان و گوش میگیریم، باید در فضای مجازی هم بر این موضوعات توجه کنیم. روزه چشم یعنی در فضای مجازی از مشاهده تصاویر نامناسب و فیلم های ناهنجار بپرهیزیم
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

آیا در تلگرام هم روزه دار هستید؟!

همانطور که در فضای حقیقی علاوه برخورداری از خوردن و آشامیدن، روزه چشم، زبان و گوش میگیریم، باید در فضای مجازی هم بر این موضوعات توجه کنیم. روزه چشم یعنی در فضای مجازی از مشاهده تصاویر نامناسب و فیلم های ناهنجار بپرهیزیم.

فرآوری: حامد رفیعی - بخش اخلاق و عرفان اسلامی تبیان
اخلاق فضای مجازی

روزه اعضا و جوارح

روزه، عامل بسیار مهم و موثّر برای پرورش تقوا و پرهیزکاری در تمام زمینه هاست و ماه مبارک رمضان، طلایی ترین فرصت پاکسازی درون و بهترین پالایشگاه روح است. در ماه رمضان، شخص روزه دار با ترک گناهان به ویژه گناهان زبان چون غیبت، دروغ، تهمت، نیش و کنایه و... و با قرائت قرآن و دعا، پالایش واقعی را عهده دار می شود. حضرت علی علیه السلام می فرماید :«صَوْمُ الْقَلْبِ خَیْرٌ مِنْ صِیَامِ اللِّسَانِ وَ صِیَامُ اللِّسَانِ خَیْرٌ مِنْ صِیَامِ الْبَطْن؛ روزه قلب بهتر از روزه زبان است و روزه زبان بهتر از روزه شكم است.»

پیام اصلی ماه رمضان تقواست. تقوا یعنی مواظب رفتار خود بودن و خلاف امر و نهی خدا رفتار نکردن. یکی از تمرینات برای جوانان در ماه رمضان، رعایت تقوا در فضای مجازی است.

در روایات ما، ماه رمضان فرصتی مناسب برای تمرین بندگی شمرده شده است؛ برای این که انسان مجموعه ی گناهان را ترک گوید. روایتی از امام صادق علیه الصّلاة والسّلام است که خطاب به «محمّدبن مسلم» می فرماید: «یا محمّد! اذا صمت فلیصم سمعک و بصرک و لسانک و لحمک و دمک و جلدک و شعرک و بشرک». امام صادق به یار و شاگرد نزدیک خویش می فرمایند که وقتی روزه می گیری، باید شنوایی تو روزه گیر باشد، بینایی تو روزه بگیرد، زبان تو روزه بگیرد، گوشت و خون و پوست و موی و بشره ی تو روزه دار باشد؛ دروغ نگویی، انسانهای مومن را دچار بلا نکنی، دلهای ساده را اغوا نکنی، برای برادران مسلمان و جامعه ی اسلامی توطئه درست نکنی، بدخواهی نکنی، بددلی نکنی، تهمت نزنی، کم فروشی نکنی، امانتداری کنی.

انسانی که در ماه رمضان با کفِ نفس خود، از خوردن و آشامیدن و مشتهیّات نفسانی و جنسی روزه می گیرد، باید زبان خود، چشم خود، گوش خود، و همه ی اعضا و جوارح خود را روزه دار بداند و خود را در محضر خدای متعال و دوری گزیده از گناهان بینگارد. در ادامه روایت می فرماید: «و لا یکون یوم صومک کیوم فطرک»؛ روز روزه ی تو، مثل روز فطر تو نباشد؛ مثل روزهای عادّی باشد و در روایتی دیگر می فرماید: «صوم النّفس امساک الحواس الخمس عن سائر المأثم». از امیرالمومنین علیه الصّلاة والسّلام نقل شده است که روزه ی نفس، غیر از روزه ی جسم و روزه ی شکم است. روزه ی نفس انسان این است که همه ی حواس پنجگانه ی او از گناهان امساک کنند. «و خلوّ القلب من جمیع اسباب الشّر»؛ دل از همه ی موجبات و اسباب شرّ و فساد خالی شود. با خدای متعال و با بندگان خدا، دل را صاف و بی غلّ و غش کنیم.

روزه داری در فضای مجازی

پیام اصلی ماه رمضان تقواست. تقوا یعنی مواظب رفتار خود بودن و خلاف امر و نهی خدا رفتار نکردن. یکی از تمرینات برای جوانان در ماه رمضان، رعایت تقوا در فضای مجازی است.

انسانی که در ماه رمضان با کف نفس خود، از خوردن و آشامیدن و مشتهیّات نفسانی و جنسی روزه می گیرد، باید زبان خود، چشم خود، گوش خود، و همه ی اعضا و جوارح خود را روزه دار بداند و خود را در محضر خدای متعال و دوری گزیده از گناهان بینگارد.

متاسفانه امروز در فضای مجازی خصوصاً پیام رسان پرکاربردی مثل «تلگرام»، بخش بزرگی از محتوای تصویری و نوشتاری، شامل تولیدات مبتذل، مستهجن و ضداخلاق و عرف جامعه اسلامی است، و در این میان برخی از جوانان و نوجوانان نتوانسته اند از ابزارهای تکنولوژی به خوبی استفاده کنند و وقت و سرمایه بزرگ جوانی خویش را در بطالت و معاصی پنهان اینترنتی می گذرانند.

با توجه به این سخن گرانقدر بانوی دو عالم، حضرت فاطمه زهرا سلام الله علیها که فرمود: «مَا یَصْنَعُ الصَّائِمُ بِصِیَامِهِ إِذَا لَمْ یَصُنْ لِسَانَهُ وَ سَمْعَهُ وَ بَصَرَهُ وَ جَوَارِحَه؛ روزه دارى كه زبان و گوش و چشم و جوارح خود را حفظ نكرده روزه اش به چه كارش خواهد آمد.» در ماه رمضان باید بیشتر مراقب تولید محتوا و انتشار مطالب باشیم! هر کس تلاش کند تا از صحت و سقم مطلبی آگاهی پیدا نکرده است، به انتشار آن نپردازد. کسی که میخواهد تمرین تقوا کند باید مراقب کلمات، ادبیات و اخلاق رسانه ای در تولید و نشر مطالب در فضای مجازی باشد.

سخن آخر

همانطور که در فضای حقیقی علاوه برخورداری از خوردن و آشامیدن، روزه چشم، زبان و گوش میگیریم، باید در فضای مجازی هم بر این موضوعات توجه کنیم. روزه چشم یعنی در فضای مجازی از مشاهده تصاویر نامناسب و فیلم های ناهنجار بپرهیزیم، روزه گوش یعنی صداها و موسیقی های حرام نشنویم ،روزه زبان یعنی کسی را با زبان خویش نیازاریم و از تهمت و غیبت و تمسخر دیگران بپرهیزیم... مبادا حضور در فضای مجازی، ما را به این توهم نزدیک کند که می توانیم ضمن لذت بردن از گناه، بار آن را از روی دوش خود برداریم!!!


منابع:

١.تصنیف غررالحکم و دررالکلم ص ١٧٦ ، ح ٣٣٦٣

٢.الكافی،كلینی ج ٤ ص ٨٧ح١

٣.تهذیب الأحكام ،طوسی،ج ٤ ،ص ١٩٤

٤.دعائم الاسلام ج ١ ، ص ٢٦٨

٥.بحار الانوار(ط-بیروت) ج ٩٣ ، ص ٢٩٥ ، ح ١٥

٦.بیانات مقام معظم رهبری در خطبه های نماز جمعه ١٢/١٠/٧٦ و ٢٦/١٠/٧٦

مشاوره
مشاوره
در رابطه با این محتوا تجربیات خود را در پرسان به اشتراک بگذارید.