گزارشی از تعزیه
هر سال با آغاز ماه محرم و صفر، گروههای تعزیه خوان در سراسر كشور به اجرای مجالس گوناگون تعزیه می‌پردازند به گفته‌ی این گروهها، آنها اغلب در طول سال برنامه خاصی ندارند و به مناسبت این ماهها به اجرای برنامه می‌پردازند.
برخی از این گروههای تعزیه خوان شركت‌كننده در همایش آیین‌های عاشورایی از دغدغه‌ها و مشكلاتشان می گویند.
نبود گروههای ثابت
ابراهیم میرزاعلی تعزیه خوان 73 ساله‌ای كه از 7 سالگی در این عرصه فعالیت كرده است، نبود گروههای ثابت را از جمله مشكلات تعزیه خوانان دانست و گفت: گروه ثابت نداریم، بنابراین اعضای گروه برای اجرای هر مجلس عوض می‌شوند و به همین خاطر سلیقه بانی است كه گروه را تغییر می‌دهد.
او ادامه می‌دهد: مشكلات اقتصادی، یكی از بزرگترین مشكلات ماست به خاطر همین مشكلات است كه نمی‌توانیم همیشه در كنار هم باقی بمانیم، تنها در ایام محرم و صفر است كه می‌توانیم با هم بمانیم چون اكثر اعضا با هم سازش ندارند و اعضای گروهها در طول سال از یكدیگر جدا می‌شوند.
مهران فرج الهی، تعزیه خوان 35 ساله هم معتقد است: در صورتی كه بتوان یك گروه ثابت هماهنگ پیدا كرد، می‌توان مجالسی را اجرا كرد كه جوانان را میخكوب كند، اما جمع آوری و نگه‌داشتن گروه، كار دشواری است.
نبود یك مكان ثابت
بسیاری از تعزیه خوانان از نبود یك مكان ثابت كه ویژه اجرای مجالس تعزیه باشد، گله‌مند هستند، آنان معتقدند با اختصاص دادن یك مكان ثابت، می‌توان در طول سال هم به اجرای مجالس تعزیه پرداخت تا بدین ترتیب هم آموزش جوانان، شكل جدی‌تری به خود بگیرد و هم اجرای تعزیه به یك برنامه فصلی محدود نشود.
اسماعیل محمدی، تعزیه خوان 56 ساله نیز گفت: تعزیه فاقد یك مكان مناسب است، در حالیكه نیازمند مكانی مانند تكیه دولتی هستیم در حالیكه حتی یك اتاق كوچك هم در اختیار نداریم.
او ادامه داد: با این وضعیت حتی اگر بودجه‌ای هم به تعزیه اختصاص پیدا كند، در محل‌های دیگری خرج می‌شود و به این ترتیب گروههای تعزیه خوان در طول سال سرگردان هستند.
مرتضی صفاریان، دیگر هنرمند 73 ساله هم در این باره می‌گوید: دولت باید مكانی را به اجرای تعزیه اختصاص دهد تا ما حتی بدون دریافت دستمزد بتوانیم در آن جا كار كنیم. جوانان علاقه‌مند بسیاری وجود دارند كه می‌توانند تماشاگران ثابت تعزیه باشند و این هنر را نیز در یك مكان ثابت بیاموزند.
تعزیه‌خوان‌ها در سفر
بسیاری از گروههای تعزیه خوان علی رغم تمام مشكلاتی كه پیش روی خود دارند، به شهرها و كشورهای گوناگون سفر می‌كنند، تجربه سفر این گروهها به دیگر شهرها و كشورها نشان داده تعزیه در سراسر جهان، تماشاگران و طرفداران خاص خود را دارد.
بندر عباس، اصفهان، یزد، شیراز، خوانسار، تفرش، قم، سیرجان، دماوند در كنار كشورهایی همچون ایتالیا، فرانسه، آمریكا و انگلستان مكان‌هایی هستند كه شاهد حضور بیشترین تعداد گروههای تعزیه خوان هستند و آن گونه كه محمدی، میرزاعلی، فرج الهی و صفاریان اشاره می‌كنند اجرای تعزیه در این مكان‌ها همیشه با استقبال گرم مردم روبرو می‌شود.
بی‌توجهی متولیان مسوول به هنر تعزیه؟
گروههای تعزیه خوان بر ضرورت توجه به این هنر، همواره تاكید كرده و می‌كنند.
تعزیه‌خوانی مانند اسماعیل محمدی به ایسنا گفت: با اینكه در یك كشور مذهبی زندگی می‌كنیم، اما به تعزیهبی‌توجهی می‌شود در حالیكه تعزیه، كلامی است كه با هنر همراه است، اما تعزیه‌خوانان نه بیمه هستند و نه سابقه كاری برایشان لحاظ می‌شود و نمی‌دانم چرا مسئولان نسبت به این هنر بی‌توجه هستند.
او در عین حال به جایگاه تعزیه در میان مردم اشاره كرد و گفت: تعزیه در كشور ما سابقه طولانی دارد و جزو زندگی مردم، محسوب می‌شود و امروزه حتی در دهكده‌های كوچك هم همچنان حفظ می‌شود اما امیدواریم روزی برسد كه مسوولان نیز آن گونه كه شایسته‌ی این هنر است به آن توجه كنند.
مرتضی صفاریان هم از بی توجهی رسانه ملی – تلویزیون – به این هنر ملی گله‌مند است.
او می‌گوید: حدود یكی دو سال است كه تعزیه كمتر از تلویزیون پخش می‌شود و برای این هنر تبلیغ چندانی نمی‌شود در صورتی كه این هنر بین مردم و در سراسر كشور رواج دارد اما از طریق دولت چندان مورد توجه نیست.
می‌توان سالها نسخه‌های غیرتكراری خواند اما ...
آن گونه كه تعزیه‌خوان‌ها می‌گویند نسخه‌های فراوانی از تعزیه وجود دارد، به طوری كه می‌توان سالها نسخه‌های غیر تكراری خواند اما در عمل این نسخه‌ها چندان خوانده نمی‌شوند و معمولا به همان نسخه‌های قدیمی همیشگی بسنده می‌شود.
مهران فرج الهی هنرمندی كه جزو نسل جوان تعزیه خوان‌هاست در این باره به خبرنگار تئاتر ایسنا گفت: اجرای نسخه‌های مهجور در گفتن آسان است، اما در عمل مشكلات فراوانی در این زمینه وجود دارد. تعدادی از نسخه‌ها، مفقود شده‌اند و برای پیدا كردن آنها به كمك پیشكسوتان و اساتید نیازمند هستیم.
اما ابراهیم میرزاعلی كه به نسل قدیمی تر تعزیه خوان‌ها تعلق دارد معتقد است: مردم به تعزیه‌های آشنا عادت كرده‌اند و اگر تعزیه‌های غیرآشنا برایشان بخوانیم، آنها را نمی‌پسندند.
منبع: ایسنا
