قدرت بی پایان ذهنتان(5)
در مطلب قبل به مسئله قدرت تصمیم گیری پایدار فرزندان و ایجاد شرایط برای تغییر صحبت کردیم، پس باید آنها را برای انجام هرچه بهتر این تغییرات راهنمایی و پشتیبانی کنید، با ایجاد انگیزه، هدف و برنامه ریزی و باور قدرت های درون آنها و از بین بردن باورهای محدودكننده(ناامیدی،ناتوانی و بی ارزشی). (مطالب قبل را می توانید ازاینجا مرور کنید.)
الگوی مهم ایجاد تغییر با ان.ال.پی
انسان ها برای اینكه كاری را یاد بگیرند آن را تمرین می كنند و این كار را آنقدر ادامه می دهند تا اینكه این كار ناخودآگاه از آنها سر می زند. مثلا شما برای یادگیری رانندگی، اصول اولیه رانندگی را یاد گرفتید، فهمیدید كه فرمان، دنده، كلاچ و ترمز و گاز اتومبیل چه كارهایی انجام می دهند.
در اوایل كار با تمركز و فشار زیادی رانندگی می كردید و كم كم با تمرین زیاد رانندگی كردن جزئی از ناخودآگاه شما شد. اكنون به راحتی می توانید بدون هیچ فشار و استرسی رانندگی كنید، حتی می توانید با افراد داخل اتومبیل صحبت كنید و یا حتی لحظه ای سرتان را برگردانید، و یا موسیقی گوش دهید و ...
شاید از خود پرسیده باشید كه چگونه این اتفاق می افتد؟ وقتی شروع به یادگیری می كنید به مرور زمان مسیرهایی در مغز شما ایجاد می شوند و این مسیرها از به هم پیوستن نورون های عصبی در مغزتان به وجود می آیند و با تمرین كردن پی درپی، این مسیرها كه در ابتدا مثل یك لوله باریكی بودند ضخیم تر شده و لوله بسیار ضخیمی را می سازند كه نشانگر تبحر شما در آن كار است، ضخیم تر بودن این مسیرها نشان دهنده این است كه آن كار تبدیل به عادت شده است و ناخودآگاه و به صورت خودكار از شما سر می زند. مثلاً هنگام نزدیك شدن به اتومبیل روبرویی پای شما ناخودآگاه پدال ترمز را می فشارد و یا تعویض دنده را به صورت ناخودآگاه انجام می دهید.
همان طور كه رانندگی كاری است كه دلخواه ما می باشد، كارهایی هستند كه دلخواه ما نیستند و تبدیل به عادت می شوند. گاهی ترك این كارها بسیار انرژی بر است. افراد زیادی هستند كه به راحتی نمی توانند از این عادات دست بكشند و ناخودآگاه این كارهای نامطلوب را انجام می دهند. گاهی وقت ها انجام این كارها باعث خجالت آنها می شود ولی باز هم نمی توانند از این كارها دست بكشند، زیرا انجام این كارها برایشان به صورت عادت درآمده است، یعنی مسیر عصبی انجام این كار ضخیم شده است و باید با روش هایی این مسیر را مسدود كرد و یا آن را عوض كرد.
اقدامك
تكنیك سوییش (جایگزینی)
1 - احساس, یا رفتاری را كه می خواهید تغییرش دهید را در نظر بگیرید. این نكته را در نظر داشته باشید كه چه احساساتی شما را وادار می كند كه چنین رفتار و یا احساسی را بروز دهید.
2 - چشم های خود را ببندید و از دید آن زمان ببینید چه اتفاقی می افتد. اگر می خواهید رفتاری را تغییر دهید، ببینید نقطه شروع آن رفتار كجاست. چه اتفاقی می افتد كه باعث می شود آن رفتار ایجاد شود. نقطه شروع را در ذهن خود تصویرسازی كنید. تصویری كه می بینید را درخشان و پررنگ كنید و آن را واضح و بزرگ ببینید. تصویری كه كل صفحه ذهن شما را پر كرده باشد.
3 - حالا تصویری از خود را ببینید كه تغییر كرده اید و به حالت دلخواه خود رسیده اید یعنی انگار تغییر دلخواه خود را ایجاد كرده اید، بینید كه رفتارتان چطور خواهد شد و چه چیزهایی احساس خواهید كرد و یا چه چیزهایی خواهید شنید. این تصویر باید تصویری باشد كه بعد از تغییر به آن می خواهید برسید.
4 - تصویر حالت دلخواهتان را به اندازه یك مكعب بسیار كوچك و تیره, كوچك كنید و آن را در گوشه سمت راست و در قسمت پایین اولین تصویری كه ساخته اید, قرار دهید.
5 - حالا تصویر بزرگ را كوچك كنید و همزمان با آن, تصویر دوم را بزرگ تر و روشن تر كنید, تا جای تصویر اول را بگیرد و كل صفحه ذهن شما را پر كند این كار باید با سرعتی انجام شود كه كسری از ثانیه باشد به این دلیل است كه به آن تكنیك سوییش می گویند.زیرا با سرعت باد باید انجام شود این صدایی است كه هنگام وزش باد ایجاد می شود و شما هم هنگام انجام این عمل صدای سوییش را بسازید و یا آن را بشنوید.
این تمرین را باید پنج بار انجام دهید. پس از آن سعی كنید كه تصویر اول را دوباره بسازید ببینید, دقت كنید كه هنگامی كه سعی دارید آن را ایجاد كنید چه اتفاقی می افتد.
بیشتر افراد در انتهای كار برای ساختن تصویر اول با مشكل روبرو می شوند و نمی توانند آن را بسازند. اگر این اتفاق افتاد یعنی اینكه شما این عمل را درست انجام داده اید و اگرنه باید دوباره تلاش كنید و این عمل را به صورت صحیح انجام دهید.
دقت كنید كه پس از این عمل واكنش شما نسبت به رفتاری كه دلخواهتان نیست چگونه است.
برای ترك بیشتر رفتارها و كارهایی كه دوست ندارید آنها را انجام دهید از این الگو می توانید استفاده كنید. مثلا برای ترك سیگار, رفع خجولی, ترك ناخن جوی, كسب اعتماد به نفس و یا مواردی كه دوستشان ندارید و می خواهید آنها را تغییر دهید, می توانید این الگو را اجرا كنید.
امیدوارم توانسته باشید اقدامك بالا را درست انجام دهید. اقدامك بالا الگوی سوییش است كه برای ایجاد تغییرات سریع به كار می آید. انسان ها نیاز دارند تغییر كنند و به افراد تغییر یافته ای تبدیل شوند كه بتوانند آزاد زندگی كنند. آزادی یعنی خارج شدن از اسارت ذهن.
گاهی اوقات افراد به اختلالی دچار می شوند كه به صورت ترس های واهی و بیمارگونه خود را نشان می دهد. این ترس ها می توانند انرژی انسان را تحلیل ببرند و او را وادار كنند كه به رفتارهای خنده داری دست بزند. اگر شما هم به اختلال فوبیا دچار هستید پیشنهاد می كنم اقدامك زیر را برای رهایی از این رفتار انجام دهید.
اقدامك
درمان فوبیاها ( ترس های بیمارگونه)
برای اینكه بتوانید بر فوبیاها كاملاً غلبه كنید، از الگوی درمان فوبیاها استفاده كنید. این الگو در ادامه آورده شده است.
1 - به ترس خود فكر كنید.
به احساس ترس خود فكر كنید. چه زمانی شروع به ترسیدن كردید. چه چیزی باعث ترسیدن شما شد.
2 - فرض كنید روی یكی از صندلی های سینما نشسته اید و كمی بالاتر از خط دیدتان پرده سینما را می بینید.
3 - همانطور كه روی صندلی نشسته اید از كالبد خود خارج شوید و مثل پرنده ای به اتاقك پروژكتور بروید. از اتاقك پروژكتور به خودتان كه روی صندلی نشسته اید نگاه كنید.
4 - از اتاقك پروژكتور، خودتان را ببینید كه به فیلم خودتان كه در حال پخش است نگاه می كنید.
5 - فیلمی كه در حال پخش است، فیلمی است كه شما در آن فوبیا را تجربه می كنید.
شما باید خودتان را از بالای سرتان ببینید كه در حال تماشای فیلمی از خودتان هستید كه در آن فیلم از اول تا آنجایی كه ترسیده اید
6 - وقتی كه فیلم به لحظه پایانی رسید، از اتاقك پروژكتور مستقیماً به داخل فیلم بروید.
در زمانی كه فیلم را تا انتهای آن یعنی جایی كه به نقطه امن، ( جایی كه از فوبیا را تجربه كرده و سالم هستید) خودتان را از اتاقك پروژكتور به انتهای فیلم برسانید.
7 - وقتی كه در داخل فیلم هستید، رنگ ها را به آن بازگردانید و فیلم را از انتها تا ابتدا به صورت برعكس نگاه كنید.
این فیلم را طوری ببینید، انگار خودتان در فیلم هستید و اتفاقات به صورت برعكس برای خودتان می افتد. فیلم را به صورت رنگی از جایی كه فوبیا تمام شده است به جایی كه نقطه آغازین آن است و شما در آن نقطه احساس آرامش می كنید.
8- وقتی فیلم را برعكس دیدید و به نقطه ابتدای آن رسیدید، از فیلم خارج شوید و به كالبد خود كه روی صندلی نشسته است برگردید.
9 - مراحل سوم تا هفتم این فرایند را پنج بار دیگر تكرار كنید.
این فرایند را پنج بار تكرار كنید و هر بار با دقت و سرعت بیشتری انجام دهید.
10 - حال به عمل ترس خود فكر كنید و ببینید چه اتفاقی می افتد. اگر احساس ترس نمی كنید این الگو را درست انجام داده اید و اگر فكر كردن به عامل و محرك ترس، دوباره باعث شد كه بترسید به این دلیل است كه آن به اندازه كافی سریع انجام نداده اید. همان طور كه قبلا گفتیم یادگیری این ترس سریع اتفاق افتاده است، بنابراین اینكه یاد بگیرید دیگر نترسید، هم باید سریع انجام شود. پس اگر نتیجه نگرفتید، آن را سریع و دقیق انجام دهید.
با انجام این الگو مغز خود را دوباره غالب بندی می كنید. یعنی هنگامی كه یاد گرفتید بترسید نورون های مغزتان مسیرهایی را درست كرده است كه وقتی عامل ترس ایجاد شد، شما احساس ترس كنید و شما با انجام دادن این الگو آن مسیرها را قطع كرده و مسیرهای جدیدی درست می كنید كه دیگر نترسید.
دیدن فیلم خاطره از نگاه شخص دیگر به شما كمك می كند كه از خاطره خود بیرون بیایید. دیدن تصویر به صورت سیاه وسفید و قابدار و كوچك به شما كمك می كند كه احساسات دوباره برایتان تكرار نشود.
كلام آخر
همه ما انسان ها دوست داریم كه تغییر كنیم. تغییری كه ما را از اینكه هستیم فراتر ببرد و باعث شود كه احساس اعتماد به نفس و پیروزی كنیم. اگر بتوانیم تغییرات مفیدی را در زندگی خود به وجود آوریم دیگر احساس اسارت نمی كنیم.خود را انسانی آزاد می یابیم كه كنترل ذهن خود را به دست گرفته است و قادر است كه همه ناملایمات زندگی را به راحتی تغییر دهد. حتی قادر است به دیگران كمك كند كه آنها نیز بتوانند خود را تغییر دهند. می توان به انسان هایی كه به بن بست رسیده اند كمك كرد تا خود را انسانی ببینند كه قدرت تغییر را دارد. باید به افراد دیگر كمك كرد تا متوجه شوند كه با مغزشان می توانند دنیا را تغییر دهند.
تغییراتی كه باعث شود دنیا جای بهتری برای زندگی كردن باشد. پس همین الآن تصمیم بگیرید كه دنیا را تغییر دهید و لازمه این كار این است كه خودتان تغییر كنید.
بخش مرکز یادگیری سایت تبیان
تهیه: مرجان سلیمانیان، تنظیم: نیلوفر یاقوتی
