تبیان، دستیار زندگی
گفت و گو با هادی حجازی فر بازیگر نقش حاج احمد متوسلیان در فیلم «ایستاده در غبار»
عکس نویسنده
عکس نویسنده
نویسنده : احمد رنجبر
بازدید :
زمان تقریبی مطالعه :

بازیگری که متوسلیان شد(مصاحبه)

گفت و گو با هادی حجازی فر بازیگر نقش حاج احمد متوسلیان در فیلم «ایستاده در غبار»

مصاحبه: منیژه خسروی - بخش سینما و تلویزیون تبیان
هادی حجازی فر

«ایستاده در غبار» بخوبی توانسته حق مطلب را درباره جاوید الاثر حاج احمد متوسلیان ادا کند. محمد حسین مهدویان با مستندنمایی، بخشی از زندگی او را روی پرده آورده و موفق شده شمایی کلی از زندگی متوسلیان ارائه دهد. مهدویان برای نقش حاج احمد متوسلیان سراغ هادی حجازی فر رفته است. در نگاه اول تصور او در این نقش کمی بعید و عجیب است اما گریم روی صورت حجازی فر جواب داد.
او که سال ها از دنیای بازیگری دور بود وقتی با پیشنهاد این نقش مواجه می شود، ابتدا نمی پذیرد. خودش هم مطمئن بوده شباهت ظاهری با نقش ندارد اما نتیجه نشان می دهد که حق با کارگردان است!  اولین بار که فیلم در جشنواره فجر سی و چهارم به نمایش در آمد ، گریم و بازی حجازی فر مورد تحسین قرار گرفت. با او درباره این تجربه به گفت و گو نشسته ایم که در ادامه می خوانید:

*با اینکه انتظار می رفت فیلمی مثل «ایستاده در غبار» که حال و هوا و بستری شبیه مستند دارد در جشنواره فیلم فجر، آنقدرها به چشم نیاید اما این فیلم، یک مرتبه غوغای عجیبی به راه انداخت. انتظار چنین واکنشی را داشتید؟

لحظاتی بود که به اصطلاح خودمان می توانستم بیشتر بازی کنم اما باید بازی ام را کنترل می کردم تا به واقعیت نزدیک تر باشد. مهدویان واقعا به من اعتماد کرد و بچه ها همگی از خودشان گذشتند تا بازی من دیده شود

نه واقعا! البته می دانستم که فیلم خوبی از آب در می آید و مخاطبان با آن ارتباط برقرار می کنند؛ اما فکر نمی کردم در این سطح و اندازه از فیلم استقبال شود. «ایستاده در غبار» واقعا فیلم سختی بود، بیشتر از آنچه که در تصاویر دیده می شود. حتی به نظرم حق مطلب این سختی ها در تصاویر هم ادا نشده. بازتاب هایی که فیلم با آن در جشنواره فیلم فجر رو به رو شد همه خستگی ها را از تن مان درآورد.
*انگار یک مقدار با تردید با این نقش روبه رو شدید. گفته بودید تا زمانی که گریم روی صورتتان انجام نشده، مطمئن نبودید می خواهید این نقش را بپذیرید یا نه.
از آنجایی که شباهتی بین من و حاج احمد متوسلیان وجود نداشت، علاقمند نبودم در این نقش بازی کنم. به کل معجزه گریم را فراموش کرده بودم. از طرف دیگر سال ها بود که به خاطر بسیاری از مسائل پیرامون بازیگری در سینما، بیشتر روی کارگردانی و بازیگری در تئاتر تمرکز کرده بودم. احساس می کردم که انتخاب بازیگران، ربط آنچنانی به صلاحیت یا توانایی تو در بازی ندارد و از طرف دیگر کارگردانان ما آنچنان حوصله رفتن و دیدن کارهای نو یا پیدا کردن استعدادها و چهره های جدید را ندارند. از «مزرعه پدری» تا «ایستاده در غبار» توی هیچ فیلمی بازی نکرده بودم. محمد حسین مهدویان روی بازیگر بودن تاکید بسیاری داشت، برای همین بود که گفت وگو کردیم و گریم هم به کمک آمد و کارساز شد.

ایستاده در غبار


*«ایستاده در غبار» فیلمی کاملا متفاوت است و با تعریف های مختلف از یک فیلم سینمایی کاملا فرق می کند. از جنس کارگردانی، شیوه روایت، نداشتن دیالوگ و ... همه اینها قطعا کار بازیگر را سختتر می کند.
از روز اول، مهدویان تمام نکات فیلم را توضیح داد. می دانستم دیالوگی نباید بگویم و همه چیز با نگاه و زبان بدن قرار است نشان داده شود. برای همین از اول تکلیفم در بازی با خودم مشخص بود و البته اصلا فکرش را هم نمی کردم که بازی ام در این فیلم دیده شود. تمام تلاشم را روی این گذاشتم که در فیلم دیده نشوم و جنسی از بازی رئال را ارائه دهم که فراتر از قالب مستندنما نرود. چون اولین بار بود که چنین اتفاقی می افتاد، الگوی خاصی هم نداشتم که بتوانم برای بازی از آن کمک بگیرم. البته خود مهدویان سابقه ساخت مستند«آخرین روزهای زمستان» را داشت اما در همان فیلم هم که دوست و همکارم، مهدی زمین پرداز نقش شهید حسن باقری را ایفا می کرد، نقشش طوری بود که بیشتر در سنگریز حضور داشت نه مانند شخصیت شهید متوسلیان که در دل ماجراها و خاکریز بود و همین همه چیز را دشوارتر می کرد.
* چطور توانستید به این نقش برسید؟

از آنجایی که شباهتی بین من و حاج احمد متوسلیان وجود نداشت، علاقمند نبودم در این نقش بازی کنم. به کل معجزه گریم را فراموش کرده بودم. از طرف دیگر سال ها بود که به خاطر بسیاری از مسائل پیرامون بازیگری در سینما، بیشتر روی کارگردانی و بازیگری در تئاتر تمرکز کرده بودم

تنها راهی که داشتم رجوع به مستند های جنگی همان دوران بود. مستند هایی که فرماندهان جنگ را نشان می داد که به دوربین توجه چندانی ندارند و مستندسازان از دور آنها را نشان می دهند. واقعا بازی کردن این نقش با این شیوه اجرا سخت بود. باید توجه می کردم که از کادر یا فضای مستندگونه بیرون نزنم. لحظاتی بود که به اصطلاح خودمان می توانستم بیشتر بازی کنم اما باید بازی ام را کنترل می کردم تا به واقعیت نزدیک تر باشد. مهدویان واقعا به من اعتماد کرد و بچه ها همگی از خودشان گذشتند تا بازی من دیده شود.
*از احمد متوسلیان فیلمی وجود نداشت که بتواند در بازی به شما کمک کند؟
یکی دو مصاحبه تصویری وجود داشت اما آنها نمی توانستند به بازی من در این نقش کمک کنند. چون مصاحبه بودند و به واسطه حضور مستقیم دوربین، اکت های غیرعمد اتفاق نمی افتاد که بتواند الگویی برای من در بازی باشد. بیشتر تلاش کردم براساس ژست ها، عکس ها و ... خودم را به این شخصیت نزدیک کنم. بخش بسیاری از آنهم تخیل خودم بود. یعنی از خودم می پرسیدم اگر در چنین موقعیتی قرار داشتم چه واکنشی نشان می دادم و آن را اجرا می کردم. بنابراین ترکیبی از برداشت هایم از احمدمتوسلیان و تخیل خودم به پیشبرد نقش کمک کرد.
*مستندات یا تحقیقاتی که راجع به زندگی احمد متوسلیان شده بود، چقدر برای درآمدن این نقش کمک کرد؟
برای این فیلم تحقیق بسیاری انجام شده بود؛ اما در نهایت من باید احمد متوسلیانی را در می آوردم که در تصور حسین مهدویان بود نه مثلا یک همرزم او در عملیات بیت المقدس. چون هر کسی از او روایت های متعددی ارائه می داد و برای من به عنوان بازیگر حد وسط آن بود که کارگردان می خواست. البته همه این مسائل در مرحله فیلمنامه اتفاق افتاده بود و چیزی وجود نداشت که من بخواهم خوانشی از این شخصیت ارائه دهم. فیلمنامه کامل در اختیار ما قرار گرفت و من فقط تلاش کردم رفتارهایم به این شخصیت نزدیک شود.