موسسسه فرهنگی و اطلاع رسانی تبیان

ماه رمضان مهم ترین ماه عبادت مسلمانان است و در روایات، اعمال و عبادت‌های مختلفی برای این ماه نقل شده که برخی مشترک و برخی برای برای روزهای خاص می‌باشند.

نماز لَیلَةُ الدّفن یا نماز شب اول قبر، از نمازهای مستحبی که در شب اول قبر برای میت خوانده و به او هدیه می‌شود.

بارالها مرا پاک کن و دلم را طاهر گردان و سینه ‏ام را بگشا و بر زبانم مدح ‏و ستایش بر تو را جارى گردان.

شهادت می‌ دهم که معبودی جز خدا نیست، یگانه و بی‌ شریک است و شهادت می‌ دهم که محمّد بنده و رسول اوست و آقای پیشینیان و پسینیان و سرور پیامبران و رسولان است، خدایا بر او و اهل‌ بیتش، آن امامان پاک درود فرست.

زیارت اربعین، زیارت امام حسین (ع) در روز اربعین است. امام حسن عسکری (ع) زیارت اربعین را از نشانه‌ های مؤمن شمرده است از این‌ رو شیعیان توجه ویژه‌ ای به آن دارند.

ستایش خدایی را که مرا از گروه هلاک شدگان قرار نداد.

تشییع جنازه به معنای حرکت کردن در پشت جنازه، در دین اسلام از مستحباتی است که تأکید زیادی بر آن شده است.

دفن در لغت به معنای به خاک سپردن مرده، پنهان کردن چیزى در زیر خاک و مانند آن است. دفن در اصطلاح عبارت است از در‌ خاک نهادن مرده؛ بدین گونه که گودالی در زمین، حفر کرده و مرده را در آن جاى دهند و رویش را بپوشانند؛ لیکن معناى لغوى آن اعم است.

پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله فرمود: شدیدترین ساعات بر میت شب اول قبر است. این همان شب اولی است که او را دفن می کنند. اما چون تحیری دارد که هنوز خود را نیافته و نمی‌ خواهد در آن قبر زندگی کند ترس دارد.

تَلْقین مَیّت از مستحبات دفن است که هم قبل از پوشاندن قبر و هم بعد از پوشاندن قبر و هنگام برگشتن تشییع‌ کنندگان بر میت خوانده می‌ شود. تلقین اذکاری حاوی اعتقادات اسلامی است که با آدابی خاص بر میت خوانده می‌ شود.

مُناجاتُ الزّاهِدین یا مناجات پارسایان، از مناجات‌ های پانزده‌گانه نقل شده از امام سجاد (ع) است. در مناجات زاهدین، دنیا محل مکر، خدعه، نیرنگ و فریب معرفی شده است. درخواست مقام زهد و وارستگی و درک لذت انس با خدا و لقا و شهود جمال کبریایی خدا، از دیگر مضامین این مناجات است.

مُناجاتُ الْمُعْتَصِمین یا مناجات چنگ‌زنندگان به ریسمان الهی، از مناجات‌ های پانزده‌گانه نقل شده از امام سجاد (ع) است. امام در این مناجات درباره عظمت و اهمیت تمسک و اعتصام به خداوند و دین و هدایت‌ های الهی سخن گفته است.

مُناجاتُ الذّاکِرین یا مناجات یادکنندگان خدا، از مناجات‌ های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده و این مطلب که ما نمی‌ توانیم حق ذکر و یاد خداوند را به جای آوریم، محور اصلی این مناجات است.

مُناجاتُ الْعارِفین یا مناجات خداشناسان، از مناجات‌های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده و معرفت و شناخت خدا، محور این مناجات را تشکیل می‌دهد و حضرت در این مناجات به ما می فهماند که معرفتِ کنه ذات و صفات الهی محال است و بشر هرچه بکوشد، نمی‌ تواند به آن مرتبه از معرفت دست یابد.

مُناجاتُ الْمُفْتَقرین یا مناجات نیازمندان، از مناجات‌ های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده است و انسان را به فقر و نیازمندی خود به خداوند آگاه می‌کند و این باور و معرفت را در او پدید می‌آورد که انسان در آنچه دارند و در آنچه که ندارد، سر تا پا نیازمند و محتاج خداست.

مُناجاتُ الْمُتَوَسّلین یا مناجات توسل کنندگان، از مناجات‌ های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده و وسائل توسل و تقرب به خداوند، لطف و کرم خداوند و اینکه انسان تنها در مأمن آرامش الهی می‌آساید، از موضوعات این مناجات است.

مُناجاتُ الْمُحِبّین یا مناجات دوست‌ داران، از مناجات‌ های پانزده‌ گانه نقل شده از امام سجاد (ع) که حاوی مفاهیمی از جمله محبت خداوند، لوازم و آثار محبت به خداوند، و بندگی و لطف و عنایت خداست.

مُناجاتُ المُریدین یا مناجات اهل ارادت، از مناجات‌ های پانزده گانه نقل شده از امام سجاد (ع). وصول به خداوند و تقرب به او، وجود راه های گوناگونی برای وصول به مقصد آخرت و قرب الهی و ویژگی‌ های همسفران شایسته از موضوعات این مناجات است و ایشان احسان خداوند به بندگان مطیع خویش و رحمت و رأفت او در حق غافلان را به عنوان صفات ویژه خداوند بیان می‌کند.

مُناجاتُ الْمُطیعین یا مناجات فرمان برداران خدا، از مناجات‌ های پانزده گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده است. درخواست توفیق بندگی و انجام تکالیف الهی و زائل کردن شک و ریب از موضوعات این مناجات است. حضرت به ما یاد می دهد که همت بلند داشته باشیم و عالی ترین مقامات که‌‌ همان هم نشینی با پیامبران الهی است، را از خداوند مسئلت کنیم.

مُناجاتُ الشّاکِرین یا مناجات شکرگزاران، از مناجات‌ های پانزده‌گانه است که از امام سجاد (ع) نقل شده و عوامل غفلت از شکرگزاری نعمت‌ های خدا، عجز از شکرگزاری و نیز کوتاهی بندگان در قدردانی و شکر آن ها از موضوعات این مناجات است که امام سجاد (ع)، نعمت‌ های مادی و معنوی را نام می‌ برد.