چرا نیمی از مردم جهان هنوز اینترنت ندارند؟

با اینکه ضریب نفوذ اینترنت هر روز در حال  افزایش است اما هنوز بخشی از مردم به اینترنت دسترسی ندارند.

گزارشی که در دهمین نشست «کمیسیون جهانی پهن باند مخصوص توسعه دیجیتالی در سال  2013» در شهر نیویورک منتشر شد، اعلام کرد که در حال حاضر بیش از 40 درصد مردم جهان آنلاین هستند و در حالی که تعداد کاربران اینترنتی در پایان سال 2013 میلادی 2.3 میلیارد نفر محاسبه شده بود، در این گزارش  پیش بینی شده بودکه  این رقم در سال 2014 میلادی از مرز 2.9 میلیارد نفر هم فراتر رود. علاوه بر این احتمال می رود در پایان سال جاری میلادی 2.3 میلیارد نفر در جهان مشترک خطوط پهن باند موبایلی باشند و این رقم ظرف 5 سال آینده به بیش از 7.6 میلیارد نفر برسد. این روزها تعداد ارتباطات اینترنتی موبایلی مردم جهان نسبت به ارتباطات مبتنی بر خطوط ثابت 3 برابر بیشتر است و همین دسترسی ها باعث شده است بیش از 1.9 میلیارد نفر از کل مردم عضو شبکه های اجتماعی باشند.
اما طبق گزارش سایت internetlivestat در مورد وضعیت کشورهای جهان در سال 2014، برمودا با 97.75 و قطر با 96.65 درصد در صدر جدول قرار داشتند. ایران نیز با ضریب نفوذ 28.29 درصد در جایگاه 119 در میان 195 کشور جهان قرار گرفته  بود
مطابق آماری که چند ماه پیش منتشر شد، در تازه ترین نقشه جهانی نفوذ اینترنت کشورهای دارای ضریب نفوذ بالا معرفی شدند ضمن اینکه رتبه ایران نیز در این رتبه بندی 29 درصد رشد داشته است.
این نقشه که توسط Internet Society ارایه شده بازگوکننده وضعیت نفوذ اینترنت در گوشه و کنار جهان است.
نقشه جدید این سازمان نشان می دهد ضریب نفوذ اینترنت در ایران طی سه سال گذشته 29 درصد رشد داشته و به 31.4 درصد رسیده است تا بدین ترتیب در رتبه 112 جهان و بالاتر از کشورهایی نظیر تایلند، الجزایر، اندونزی و هند قرار گیرد.

در این نقشه ایسلند با 96.5 درصد در رتبه نخست و برمودا با 95.3 درصد در رتبه دوم قرار دارند. همچنین نروژ و سوئد به ترتیب با 95.1 و 94.8 در رتبه های سوم و چهارم جای گرفته اند.
دانمارک، آندورا، هلند، لوکزامبورگ، لیختن اشتاین، فنلاند، موناکو، جزایر فارو و بحرین رتبه های (بعضا مشترک) پنجم تا دهم این نقشه را به خود اختصاص داده اند.
این نقشه نشان می دهد بحرین (10)، امارات (12) و ژاپن سه کشور نخست آسیا در زمینه نفوذ اینترنت به شمار می آیند.
اریتره با ضریب نفوذ 9 دهم درصد در انتهای این جدول (رتبه 180) قرار دارد.

علت عدم دسترسی نیمی از مردم جهان به اینترنت

اگرچه این روزها بخش اعظم اخبار حوزه فناوری به افزایش سرعت اینترنت اختصاص می یابد و این مسأله به یکی از دغدغه های اصلی ساکنان هزاره سوم تبدل شده است، ولی بد نیست بدانید بیش از نیمی از مردم کره زمین معادل4.1 میلیارد نفر هنوز به اینترنت دسترسی ندارند.
 این طور که مرکز مشاوره استراتژی PwC بررسی کرده است، اگر ارتباط این گروه از افراد با دنیای مجازی برقرار شود خروجی اقتصاد جهانی 6.7 تریلیون دلار بیشتر می شود و با این اتفاق بیش از 500 میلیون نفر از مردم جهان از شرایط فقر خارج می شوند.

این گزارش را روزنامه گاردین در جدیدترین نسخه خود منتشر کرده و توضیح داده است که طی یک دهه آینده دسترسی به اینترنت به اندازه دسترسی به آب آشامیدنی برای مردم جهان مهم می شود و توجه به آن می تواند نحوه زندگی همگان را تغییر دهد. البته باید توجه داشت که دسترسی همه مردم جهان به اینترنت کار چندان آسانی نیست و اگرچه در نگاه اول توسعه زیرساخت های ارتباطی مهم ترین مانع در این زمینه محسوب می شود، ولی کارشناسان دریافته اند حتی در مناطقی که اینترنت پرسرعت ارائه شده است بسیاری از کاربران به خاطر هزینه بالای استفاده از این خدمات سراغ آن نرفته اند.

بر اساس آخرین مطالعه صورت گرفته توسط مرکز PwC، بسیاری از مردم جهان در مناطقی زندگی می کنند که زیرساخت های ارتباطی در آن موجود است تا بتوانند آنلاین شوند. ولی مشکل اصلی اینجاست که هزینه اشتراک در خدمات اینترنتی باعث شده است بخش اعظم آنها تمایلی به استفاده از اینترنت نداشته باشند.

اینترنت گران

برای 66 درصد از ساکنان زمین این امکان فراهم شده است تا بتوانند با اختصاص 5 درصد درآمد ماهانه خود به اینترنت با سرعت 500 مگابیت در ثانیه دسترسی داشته باشند که البته چنین اینترنتی از نظر استانداردهای جهانی بسیار گران است. با وجود این برخی مردم ترجیح می دهند که با وجود بالا بودن هزینه خدمات اینترنتی، از آن استفاده کنند.
در کشور چین تنها 22 درصد مردم حقوق ماهانه ای دریافت می کنند که بر اساس استانداردهای جهانی اشتراک در خدمات اینترنتی برای آنها ارزان تمام می شود. با وجود این نتایج حاصل از آخرین بررسی ها نشان داده است که 46 درصد مردم چین آنلاین هستند. مردم چین می گویند حتی اگر اینترنت از این هم گران تر شود، دلایل کافی وجود دارد تا این افراد بخشی از حقوق ماهانه خود را به اینترنت اختصاص دهند و دسترسی خود را به دنیای آنلاین از دست ندهند.

در مقایسه با چین، بیشتر کشورهای توسعه یافته به گونه ای زیرساخت های ارتباطی خود را ساماندهی کرده اند که تمام ساکنان آنها می توانند به اینترنت دسترسی داشته باشند. به عنوان مثال، اتیوپی، نیجریه و فیلیپین که در خانواده کشورهای توسعه یافته طبقه بندی نمی شوند برای آنکه بیش از 80 درصد جمعیت خود را آنلاین کنند، طرح هایی را در دست اجرا دارند که به واسطه آن هزینه استفاده از اینترنت تا پایان سال 2016 میلادی 90 درصد کاهش می یابد.
توسعه فناوری های موجود یا استقرار فناوری های مدرن در کشورهای درحال توسعه می تواند به میزان قابل ملاحظه هزینه استفاده از اینترنت را کاهش دهد. به عنوان مثال، بخش اعظم پهنای باند شبکه مخابراتی جهانی همچنان به نسل دوم سیستم های ارتباطی یا 2G اختصاص دارد و اگر آنها را به 3G یا 4G ارتقا دهیم، هزینه استفاده از خدمات اینترنتی می تواند تا یک بیستم کاهش یابد.

کاهش هزینه های اینترنتی

برخی شرکت های بزرگ طرح هایی را در دستور کار خود قرار داده اند تا از این طریق بتوانند اینترنت رایگان یا ارزان را به دست همه مردم جهان برسانند که از جمله آنها می توان به طرح Project Loon گوگل و Internet.org فیسبوک اشاره کرد. فیسبوک در این طرح می کوشد امکان اتصال رایگان به اینترنت را برای همه مردم جهان فراهم کند که البته در این طرح فقط دسترسی به برخی سایت ها از جمله فیسبوک و ویکی پدیا فراهم می شود. البته توسعه این طرح ها انتقاداتی را هم به دنبال داشته است. «جاناتان تِیت» مدیر مرکز مشاوره های استراتژیک PwC بر این مسأله تأکید دارد که اینترنت رایگان فیسبوک باعث محدودسازی دسترسی کاربران جهانی به دنیای مجازی می شود و آنها به صورت تحمیلی مجبورند برخی سایت ها را رصد کنند. نکته مهم این است که همه مردم جهان بتوانند به صورت یکسان به اینترنت دسترسی داشته باشند و به همین خاطر طرح فیسبوک نمی تواند دردی را دوا کند.
اگرچه دسترسی هرچه بیشتر مردم به اینترنت می تواند مزایای فراوانی را برای آنها به همراه داشته باشد، ولی نکته جالب اینجاست که شرکت های ارائه دهنده خدمات اینترنتی بیشترین بهره را از این اتفاق می برند. مرکز PwC به این نتیجه رسیده است که اگر فیسبوک اینترنت رایگان خود را گسترش دهد، طی پنج سال آینده بیش از 200 میلیارد دلار از این طریق درآمدزایی می کند.

اینترنت ارزان همگانی

کارشناسان بر این باورند که فناوری توسعه اینترنت باید به گونه ای باشد که عموم مردم جهان به صورت یکسان وارد دنیای مجازی شوند. روزنامه گاردین در گزارش جدید خود روی این مسأله تأکید کرده است 500 میلیون کاربر بعدی که قرار است وارد دنیای مجازی شوند، نمی توانند به صورت تدریجی خود را با فناوری های موجود سازگار کنند. در عوض باید طرح هایی به کار گرفته شود تا عموم آنها به صورت یکجا آنلاین شوند. برای دستیابی به چنین هدفی فیسبوک طرح دیگری را با نام Aquila به اجرا گذاشته است که بر اساس آن پهپادهای خورشیدی بدون سرنشین با پرواز در آسمان، دسترسی به اینترنت پرسرعت را برای ساکنان مناطق دور افتاده فراهم می کنند. گوگل نیز در طرح Project Loon بالن هایی را به پرواز درآورده است که به عنوان یک فرستنده ماهواره ای عمل می کنند و خدمات اینترنتی را بدون هرگونه محدودیت به ساکنان کشورهای فقیر ارائه می دهند.

سازمان جهانی مخابرات (ITU) وابسته به سازمان ملل متحد در آخرین گزارش خود اعلام کرد تا پایان سال 2015 میلادی 2/3 میلیارد نفر از مردم جهان در اینترنت حضور داشتند که بیش از دو میلیارد نفر از آنها ساکن کشورهای درحال توسعه بودند. بین سال های 2000 تا 2015 میلادی میزان دسترسی مردم جهان به اینترنت هفت برابر شده است و درحالی که ابتدای هزاره سوم تنها 5/6درصد مردم جهان وارد اینترنت می شدند، این رقم هم اکنون از 43 درصد هم فراتر رفته است. همچنین سال 2005 میلادی 18 درصد خانه های جهان به اینترنت متصل بودند که این رقم پایان سال 2015 به بیش از 46 درصد رسید. به هر حال، سازمان ITU از این اتفاق نگران است که همچنان 1/4 میلیون نفر از مردم جهان هیچ تجربه ای از اینترنت ندارند و حتی یک بار هم حضور در دنیای مجازی را تجربه نکرده اند. از یک میلیارد نفری که در کشورهایی با حداقل توسعه یافتگی (LDC) سکونت دارند، حدود 851 میلیون نفر حتی تاکنون یک بار هم حضور در اینترنت را از نزدیک تجربه نکرده اند و با این واژه کاملاً بیگانه هستند که این مسأله نگرانی ها را بیشتر می کند.