روش صحیح اندازه گیری فشارخون

فردی که فشار خون را اندازه می گیرد، باید با روش صحیح آن آشنایی داشته باشد. در غیر این صورت یک اشتباه کوچک ممکن است به کسب اطلاعات ناصحیح درباره میزان فشار خون منجر شود. در این مطلب سعی شده نحوه صحیح اندازه گیری فشار خون و نکات دقیقی که می بایست رعایت گردد آموزش داده شود.

با افزایش سن چک کردن فشار خون یکی از مهم ترین گام ها برای مراقبت از سلامت قلب است، اما اندازه گیری صحیح فشار خون شاید آن قدرها که به نظر می رسد ساده نباشد.

7 نکته برای اندازه گیری درست فشار خون

وسایل خود را چک کنید

همیشه مطمئن شوید که وسایل شما درست کار می کنند. دستگاه و بازوبند فشارسنج دیجیتال شما باید شکل صحیحی داشته و باطری های آن نو باشند. اگر از فشارسنج دستی استفاده می کنید، مطمئن شوید گوشی آن تمیز بوده و خوب کار می کند.

آرام و ساکن باشید

بر اساس حالت بدن، فشارخون ممکن است بالا یا پایین برود. اگر عصبی، نگران و یا مضطرب هستید فشارخون شما بالا می رود که این می تواند عدد اشتباهی را نشان دهد. چند دقیقه قبل از گرفتن فشار خود، بنشینید و سعی کنید آرام شوید. همه چیز را آماده کنید و چند نفس عمیق بکشید.

بازو بند دستگاه کاملا اندازه و در جای درست باشد

بازو بند دستگاه باید کمی بالاتر از آرنج دست بسته شود. باید راحت از دست عبور کرده و سپس محکم بسته شود. اگر بازوبند دستگاه متناسب با اندازه ی دست شما نباشد، عدد صحیحی را نشان نخواهد داد.

به محل قرارگیری دست دقت کنید

زمانی که می خواهید فشار خون خود را اندازه بگیرید، دستتان باید هم سطح قلب قرار بگیرد. اگر دست بالاتر از قلب باشد، فشار اشتباهی پایین نشان داده می شود و اگر دست پایین تر از قلب قرار بگیرد، فشارخون بالاتر نشان داده خواهد شد.

وضعیت نشستن خود را تنظیم کنید

باید طوری بنشینید که پشتتان به جایی تکیه کند و پاها روی زمین قرار بگیرند. این بهترین حالت بدن برای خواندن فشار صحیح است. زمان اندازه گیری فشارخون حرکت نکنید و پاهای خود را در یک حالت نگه دارید. عمیق نفس بکشید و آرام باشید.

اندازه ی فشارخون را بنویسید

هر بار که فشار خود را اندازه می گیرید، عدد آن را یادداشت کنید.

فشارخون خود را در خانه اندازه بگیرید

حتی اگر مرتبا نزد پزشک می روید، بهتر است طبق یک روال منظم فشار خود را در خانه نیز اندازه گیری کنید. در مطب دکتر مسائل زیادی وجود دارد که می تواند باعث تغییر فشار شما شود مانند استرس، عصبانیت از انتظار زیاد، راه رفتن زیاد و خستگی. در خانه فشار خون خود را اندازه بگیرید و آن را یادداشت کنید. این یادداشت ها را با خود نزد پزشک ببرید.

نکات لازم قبل از اندازه گیری فشار خون

- حداقل نیم ساعت قبل از اندازه گیری فشار خون، فرد نباید فعالیت شدید داشته باشد، غذای سنگین، قهوه، الکل، دارو و نوشیدنی های محرک مصرف نکرده باشد و سیگار نکشیده باشد. ضمنا فرد نباید مدت طولانی (بیش از 14 ساعت) ناشتا باشد.

- پنج دقیقه قبل از اندازه گیری فشار خون، فرد معاینه شونده باید استراحت کامل داشته باشد.

- لباس فرد معاینه شونده باید سبک و آستین های لباس به اندازه کافی گشاد باشد تا وقتی آستین بالا زده می شود روی بازو فشار وارد نکند. اگر آستین تنگ باشد و روی بازو فشار آورد، باید لباس را درآورد. آستین تنگ باعث اعمال فشار روی سرخرگ بازویی شده و در نتیجه بطور اشتباه فشار خون پایین تر از آنچه هست خوانده می شود.

- اتاق معاینه باید ساکت و آرام و با دمایی مناسب باشد.

- از گفتگوهای مهیج و شوخی با فردی که فشار خون او اندازه گیری می شود، باید خودداری شود.

- فشار خون را می توان در حالت نشسته، ایستاده و دراز کشیده اندازه گیری کرد.

- در اندازه گیری فشار خون بین دست راست و چپ ممکن است اختلاف مختصری وجود داشته باشد؛ اما بهتر است فشار خون در وضعیت نشسته و از دست راست اندازه گیری شود.

- اگر فشار خون فرد معاینه شونده در حالت نشسته اندازه گیری می شود، باید پشت وی تکیه گاه مناسبی داشته باشد.

- در حین اندازه گیری فشار خون، دست فرد معاینه شونده نباید آویزان باشد و باید بر روی چیزی تکیه کند تا عضلات دست شل باشد.

عضلات سفت و منقبض شده باعث می شود که فشار خون بطور کاذب بیش از اندازه واقعی نشان داده شود.

بازوی دست فرد چه در حالت نشسته، ایستاده و یا دراز کشیده باید در سطح قلب باشد و تکیه گاه مناسب داشته باشد. در حالت ایستاده می توان با یک دست بازوی دست فرد معاینه شونده را گرفت تا تکیه گاه ایجاد شود.

نکات مهم موقع اندازه گیری فشار خون

- حداقل 1 تا 2 دقیقه بین اندازه گیری مجدد فشار خون فاصله بگذارید.

- اگر در اولین اندازه گیری فشار خون با فشارسنج دستی صدایی شنیده نشد، سریعا باد بازوبند را تخلیه کنید و پس از یک دقیقه دوباره اندازه گیری کنید.

- از باد کردن مکرر بازوبند باید اجتناب کرد، زیرا موجب احتقان وریدهای بازویی شده و در نتیجه بر روی میزان فشار خون تأثیر گذاشته و بطور کاذب فشار ماکزیمم را افزایش و فشار مینیمم را کاهش می دهد.

- در افرادی که ضربان قلب نامنظم دارند و فشار خون آنها از ضربانی به ضربان دیگر تغییر می کند، چندین بار فشار خون را با رعایت فاصله زمانی مناسب اندازه گیری کنید.
اعداد بدست آمده از فشار ماکزیمم را با هم جمع کنید و متوسط آن را بدست آورید. سپس اعداد بدست آمده از فشار می نیمم را با هم جمع کنید و متوسط آن را بدست آورید. این اعداد به عنوان فشار خون فرد در نظر گرفته می شود.

- در حین اندازه گیری فشار خون با فشارسنج دستی، پیچ پمپ لاستیکی را یکباره باز نکنید. اگر باد بازوبند خیلی سریع تخلیه شود، بخصوص زمانی که تعداد ضربان قلب فرد کم بوده یا ضربان قلب نامنظم است، موجب اشتباه در خواندن میزان فشار خون می گردد.

- اگر بازوبند به اندازه کافی باد نشود، نمی تواند سرخرگ بازویی را مسدود کند. لذا باید به این مسئله توجه شود.

- در افراد پیر، فشار خون باید در هر دو دست اندازه گیری شود. اگر فشار خون در هر دو بازو متفاوت بود، میزان فشار خون بالاتر را انتخاب کنید.

- در افرادی که داروهای کاهش دهنده فشار خون مصرف می کنند، فشار خون را در حالت ایستاده یا دراز کشیده اندازه گیری کنید.

- در خانم های باردار، فشار خون را در حالت نشسته یا به صورت دراز کشیده به پهلوی چپ، اندازه گیری کنید.

منابع:
جام جم
دانشگاه علوم پزشکی زنجان