طولانی ترین دیوار ایران

ایرانیان باستان حدود بیش از 1700 سال پیش دیوار بلندی ساختند تا از آن ها در مقابل حملات دشمنان محافظت کند دیواری در شمال کشورمان که نام های متعددی داشته به نام قزل آلان یا دیوار گرگان یا مارسرخ بوده است.
دیوار گرگان یا همان مار سرخ که قدمت آن به بیش از 1700 سال قبل می رسد به نظر باستان شناسان و کارشناسان طولانی تر از دیوار آدریان روم بوده كه نشان می دهد معماری ایران تا چه اندازه پیشرفت داشته است و اینكه ایرانیان در ساختن بناهای بزرگ و سازه دفاعی بسیار بهتر از رومیان باستان بوده اند.

عده ای معتقدند كه به این دیوار سد سكندر هم می گفتند. این دیوار از شرق دریای خزر واقع در خواجه نفس شروع می شود و بعد از گذر از شمال آق قلعه و گمیشان و شمال گنبد به طرف شمال غرب می رود و سرانجام در كوه های پیش كمر به پایان می رسد.
نکته بسیار جالب در مورد دیوار گرگان این بوده است که مسیر دیوار را از روی آجرهایی كه در زمین وجود دارد پیدا كرده اند و حتی در برخی از مكان ها با كاوش هایی اتاق ها و بناهایی را هم از دل زمین بیرون آورده اند. برخی طول اولیه این دیوار را بیش از 210كیلومتر تخمین می زنند.
در طول این دیوار بیش از 30 دژ دفاعی ساخته شده كه محل استقرار سربازان بوده است. ابعاد دژها از 120 در 120متر تا 240 در 300 متر متغیرند. جوی یا كانال انتقالی آبی به عمق بیش از 6 متر در سراسر دیوار امتداد داشته و آب را به نقاط مختلف آن می رسانده است. عرض این دیوار در مناطق كوهستانی 2 متر و در دشت ها حتی 10 متر است. گفته می شود آجرهای بزرگ این دیوار به ابعاد 41 در 41 و قطر 10 سانتی متر در ده ها كوره آجرپزی پخته شده است.

چندی پیش مطالعات باستان شناسی در ضلع شمالی دیوار گرگان، بقایای شهری از دوره ساسانی و آثاری از عصر آهن را نشان داد. شهری با حدود 50 هكتار وسعت که وجود زغال، سفال و استخوان های جانوری در آن نشان می داد.
نخستین كسی كه توانست دیوار سرخ گرگان را ببیند، اشمیت، یک خلبان آمریكایی بود ه است كه با هواپیمای خود در سال 1316 خورشیدی، هنگام عکس گرفتن از نقاط باستانی ایران، مسیر این دیوار را یافت. اشمیت وقتی كه در منطقه گرگان پرواز می كرد متوجه شد دیوار قرمزرنگی از سمت دریا به طرف كوه های پیش كمر امتداد دارد. او از آن دیوار عكس های زیادی گرفت.

در حقیقت همین عكس ها سند مهمی برای باستان شناسان ایرانی و خارجی شد تا بتوانند تحقیقات بیشتری روی این دیوار انجام دهند.

این در حالی است که چندی پیش مطالعات باستان شناسی در محوطه ای واقع در ضلع شمالی دیوار گرگان، بقایای شهری از دوره ساسانی و آثاری از عصر آهن را نشان داد. شهری با حدود 50 هكتار وسعت که وجود زغال، سفال و استخوان های جانوری در آن نشان می داد این شهر ساسانی روی محوطه ای از عصر آهن قرار گرفته است.