تیر خلاص واردات بر پیکر بازار میوه

امروزه دلالان میوه اهمیتی به مشکلات کشاورزان نمی دهند و محصولاتی که در ایران تولید می شود را وارد می کنند. بدتر اینکه در فصولی اقدام به واردات برخی میوه ها می کنند که زمان برداشت میوه های تولید داخل است و با این روش نه تنها ذائقه مردم را تغییر می دهند بلکه باعث رکود در بازار میوه های داخلی می شوند. یکی از این میوه ها،موز است.

امروزه دلالان میوه اهمیتی به مشکلات کشاورزان نمی دهند و محصولاتی که در ایران تولید می شود را وارد می کنند. بدتر اینکه در فصولی اقدام به واردات برخی میوه ها می کنند که زمان برداشت میوه های تولید داخل است و با این روش نه تنها ذائقه مردم را تغییر می دهند بلکه باعث رکود در بازار میوه های داخلی می شوند. یکی از این میوه ها،  موز است.
بی شک موز از جمله محصولات لوکس تعریف میشود به نوعی که در تابستان و زمستان زینت بخش مجالس و میهمانی هاست. بدتر اینکه به عنوان میوه ای در همه فصول شناخته شده و مورد استقبال خانواده ها نیز قرار گرفته است.
 اما با کمی دقت متوجه می شویم که دستهایی در کار است تا این میوه را تعیین تکلیف کند و بنا بر اعتراف بسیاری از فعالان اقتصادی وسیاسی عرصه کشاورزی، موز در انحصار چند نفر است و این افراد هر بلایی که بخواهند به روز بازار این میوه و به تبع آن دیگر میوه ها می آورند.
در این رابطه رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران گفت: در جلسه ای با حضور اعضای اتحادیه ملی محصولات کشاورزی و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در مورد واردات موز به ازای ارزش کالایی، صادرات سبزیجات و میوه های هسته  دار تصمیم گیری می شود.
سیدرضا نورانی در مورد مشروط شدن واردات موز به ازای صادرات سیب اظهار داشت: این پیشنهاد تابستان سال 94 توسط اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران، با توجه به فراوانی تولید سیب درختی در کشور به وزارت جهاد کشاورزی ارائه شد.

رئیس اتحادیه ملی محصولات کشاورزی ایران با اشاره به واردات سالانه 700 میلیون دلار موز به کشور افزود: علیرغم تلاش اتحادیه، مبنی بر اجرایی شدن این موضوع در نیمه دوم سال گذشته، مصوبه آن امسال ابلاغ و اجرایی شد که به دلیل نامناسب بودن زمان ابلاغ و اجرا منجر به افزایش قیمت موز شد.
وی بیان داشت: اگر مصوبه مشروط شدن واردات موز به ازای صادرات سیب در زمان مناسب یعنی نیمه دوم سال گذشته اجرا می شد، نه تنها موز گران نمی شد، بلکه صادرات سیب هم به دلیل قرار داشتن در فصل، تولید و برداشت رونق می گرفت.
نورانی بیان داشت: اما از زمان ابلاغ مصوبه در ابتدای سال جاری، شرایط صادرات سیب فراهم نبود و واردکنندگان این محصول را با تعرفه جدید 26 درصد وارد کردند که همین اتفاق منجر به افزایش قمیت موز در بازار شد.
رئیس هیئت مدیره صادرکنندگان و واردکنندگان میوه در ادامه از برگزاری جلسه ای در هفته جاری پیرامون تعرفه واردات موز در قبال صادرات سیب با حضور اعضای اتحادیه ملی محصولات کشاورزی و مسئولان وزارت جهاد کشاورزی خبرداد و گفت: پیشنهاد اتحادیه این است که واردات موز به کشور در ازای ارزش کالایی صادرات میوه  و سبزیجات انجام شود.
رئیس هیئت مدیره صادرکنندگان و واردکنندگان میوه بیان داشت: بنابراین اتحادیه پیشنهاد داده است که شرایطی فراهم شود، تا به ازای صادرات 5 کیلو سبزیجات یا یک کیلو میوه هسته دار، یک کیلو موز وارد شود.اما جمال مدرسی مدیرکل دفتر مقررات و استاندارهای بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی پیش از این خبر داده بود که در شرایط پسابرجام و به منظور حمایت از تولید داخلی، تعرفه واردات موز در قبال صادرات سیب درختی پنج درصد تعیین شد.
وی افزود: با توجه به گسترش تعامل و همکاری بین المللی در فضای پسابرجام و با هدف حمایت از تولید کنندگان داخلی، بر اساس قانون مقررات صادرات و واردات سال 1395 که به تصویب دولت رسیده، مجموع حقوق گمرکی و سود بازرگانی واردات یک کیلوگرم موز در ازای صادرات یک و نیم کیلوگرم سیب درختی تولید داخلی معادل پنج درصد تعیین شده است.مدیرکل دفتر مقررات و استاندارهای بازرگانی وزارت جهاد کشاورزی  تصریح کرد: براساس این مصوبه که از ابتدای سال 1395 لازم الاجراست، تعرفه واردات هر کیلو موز در شرایط عادی 26 درصد تعیین شده است.
این در حالی است که علی امامی معاون اتحادیه بارفروشان در مورد علل گرانی موز گفت: واردات موز تنها در اختیار دو الی سه نفر و در انحصار آنها است، این افراد هر چقدر بخواهند این میوه عرضه می کنند و در حال حاضر عرضه آن را کاهش داده اند.
از سوی دیگر سخنگوی کمیسیون کشاورزی مجلس هشتم  با بیان این که واردات موز به ایران تنها در انحصار پنج نفر است، گفته بود: افرادی که انحصار واردات موز را در اختیار دارند، بر این که با استفاده از روابط فراقانونی تولید محصولات باغی داخل کشور را دچار زیان می کنند، به مصرف کنندگان داخلی هم زیان می زنند.
 عیسی جعفری با انتقاد از حاکم شدن روابط فراقانونی در واردات برخی محصولات کشاورزی به کشور، گفت: واردات بی رویه کالا به کشور به ویژه در بخش محصولات کشاورزی موجب شده است تا در مواردی برخی افراد با توسل به ارتباطات فراقانونی برای خود انحصار به وجود بیاورند و موجب متضرر شدن تولیدکنندگان داخلی و مردم شوند.
نماینده بهار و کبودراهنگ با تأکید بر این که انحصار واردات محصولاتی مانند موز باید شکسته شود، گفت: گرانی وقت و بی وقت موز به علت این است که انحصار واردات این میوه به کشور تنها در انحصار پنج نفر است و این افراد هر طور که مطلوبشان باشد با مشتری برخورد می کنند و متأسفانه با استفاده از روابط فراقانونی خود سازکارهای فرار از قانون واردات را هم پیدا کرده اند.

وی تصریح کرد: انحصار در واردات محصولات کشاورزی موجب شده است تا این افراد بتوانند در زمان برداشت محصولات باغی در ایران به واسطه سفارش هایی که قبلا ثبت کرده اند، اقدام به واردات موز با قیمت پایین کنند و بازار محصولات داخلی را بر هم بزنند.
اکنون مشخص نیست پس از این همه گفتن و شنیدن ها، چرا بازهم موز بدون حساب و کتاب وارد می شود و قیمت آن دایم درحال نوسان است. هنوز هم مشخص نیست قیمت این میوه را چه کس یا کسانی تعیین می کنند و اگر این اظهارات درست است، چرا برخوردی با این انحصار و قدرت نمایی عده ای انگشت شمار نمی شود؟
البته در حالی که حجتی بارها مخالفت خود را نسبت به واردات میوه به دلیل تولید مناسب کمی و کیفی این محصولات اعلام کرده و تنها چند قلم میوه مانند موز، نارگیل، آناناس و انبه مجوز واردات از سوی این وزارتخانه دریافت کرده اند، میزان واردات انواع میوه به کشور در سال گذشته بیش از 41 درصد نسبت به سال قبلش افزایش یافته است.
یکی از مسائلی که همواره وزیر جهاد کشاورزی به آن حساسیت داشت، بی نیازی ایران از واردات میوه به دلیل تولید مناسب این محصولات از نظر کمی و کیفی و کنترل واردات برخی میوه های فانتزی و گرمسیری مانند موز، نارگیل، انبه، آناناس و ... در راستای حفظ و تنظیم بازار داخلی میوه های تولیدی بود.
به گونه ای که این عضو هیات دولت در اواخر سال گذشته که میوه های قاچاق به کشور وارد شده بودند، گفت: وزارت جهاد کشاورزی بارها مخالفت خود را با واردات میوه به دلیل تولید مناسب میوه از نظر کمی و کیفی اعلام کرده است و علی رغم وجود مشکلات متعدد در این زمینه، مذاکرات و پیگیری های متعددی برای جلوگیری از این پدیده انجام داده است.
اما با وجود این مخالفت ها و ایستادگی وزارت  جهاد کشاورزی مقابل فشارهای برخی واردکنندگان میوه، سال گذشته 717 هزار و 500 تن انواع میوه به ارزش 567 میلیون و 700 هزار دلار به کشور وارد شد که از نظر وزنی 41.4 درصد و از نظر ارزشی 25.5 درصد افزایش داشته است.
جالب تر اینکه علی رغم کاهش قیمت میوه های وارداتی طی سال گذشته در بازار جهانی مشخص نشد چرا همچنان قیمت های بالای انواع میوه خارجی در بازار ادامه داشت و مصرف کنندگان باید صرفا به خاطر خارجی بودن و نه کیفیت و مطلوبیت قیمت های نجومی برای خرید آن ها پرداخت کنند.
البته نگاهی به آمارهای رسمی منتشر شده، نشان از کاهش 11.3 درصدی قیمت انواع میوه ی وارداتی است و بر این اساس قیمت متوسط هر کیلوگرم انواع میوه های خارجی وارد شده و البته رسمی، با در نظر گرفتن میانگین نرخ 3450 تومانی ارز آزاد در سال گذشته حدود 2730 تومان است. حال باید دید وزارت جهاد کشاورزی می تواند امسال بازار میوه را بهتر از پارسال و البته سال های قبل از آن که روند افزایشی داشته است، کنترل کند یا اینکه باز هم زور دلالان و واردکنندگان میوه بر تولیدکنندگان و باغداران ایرانی می چربد و همچنان روند افزایشی واردات میوه ادامه پیدا خواهد کرد.